การพัฒนารูปแบบการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน ในตำบลสวนกล้วย จังหวัดราชบุรี

บทคัดย่อ

บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหาการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก 2) พัฒนารูปแบบการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก และ 3) ศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก กลุ่มตัวอย่างแบ่งตามระยะ ดังนี้ 1) ศึกษาสภาพปัญหาการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก 2 ) พัฒนารูปแบบการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก กลุ่มตัวอย่างระยะที่ 1และ 2 ได้แก่ เจ้าหน้าที่สาธารณสุขโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ตัวแทนครอบครัว ผู้นำชุมชน และเจ้าหน้าที่องค์การบริหารส่วนตำบล จำนวน 35 คน โดยการคัดเลือกแบบเจาะจง 3) การทดลองใช้รูปแบบ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ตัวแทนครอบครัว จำนวน 110 หลังคาเรือน คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง เครื่องมือประกอบด้วย 1) แนวทางสนทนากลุ่ม 2) แบบวัดค่าดัชนีลูกน้ำยุงลาย 3) แบบสอบถามความพึงพอใจต่อรูปแบบการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก ดัชนีความตรงเชิงเนื้อหาอยู่ในช่วง .80 - 1.00 วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา และการแจกแจงความถี่ ผลการวิจัย แบ่งตามระยะพบว่า 1) ประชาชนไม่เห็นถึงความสำคัญในการกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุง มีการป้องกันยุงกัดมากกว่าการทำลายลูกน้ำยุงลาย ครอบครัวที่มีประวัติป่วยเป็นไข้เลือดออกจะตื่นตัวในการป้องกันและควบคุมโรค และการดำเนินงานขาดความต่อเนื่อง 2) รูปแบบการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกโดยชุมชนมีส่วนร่วม คือ การมีส่วนร่วมของชุมชน การออกนโยบายสาธารณะ การประชาสัมพันธ์การกำจัดลูกน้ำยุงลาย และการติดตามกำกับ และ 3) ผลการใช้รูปแบบการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกโดยชุมชนมีส่วนร่วม ค่าดัชนีลูกน้ำยุงลายจาก 80 เหลือ 7.27 ความพึงพอใจต่อรูปแบบการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกโดยชุมชนมีส่วนร่วม อยู่ในระดับมากที่สุด ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.48