แนวทางการบริหารจัดการภัยพิบัติทางธรรมชาติของชุมชน: ศึกษากรณี ชุมชนบ้านจันทร์ และชุมชนบ้านเด่น ตำบลบ้านจันทร์ อำเภอกัลยาณิวัฒนา จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

          บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาปัญหาและผลกระทบภัยพิบัติ ทางธรรมชาติของชุมชน 2) เพื่อศึกษาการจัดการภัยพิบัติทางธรรมชาติของชุมชน 3) เพื่อเป็นข้อเสนอแนะแนวทางการป้องกัน แก้ไขและพัฒนาการจัดการภัยพิบัติทางธรรมชาติของชุมชน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูล คือ ผู้นำ คณะกรรมการ ประชาชน พระสงฆ์ ผู้บริหารองค์กรบริหารส่วนตำบล จากการสัมภาษณ์เชิงลึก ประชุมกลุ่ม การสังเกต ผลวิจัย พบว่า 1) ปัญหาและผลกระทบภัยพิบัติทางธรรมชาติ พบว่า ฤดูฝนจะมีปริมาณน้ำฝนมากน้ำหลากจากที่สูงทำให้เกิดผลเสียทางการเกษตร ด้านอัคคีภัยหรือไฟป่า มีบางครัวเรือนเกิดอัคคีภัยขึ้นเนื่องจากการประมาท ด้านวาตภัย ปัญหาเกิดขึ้นในระหว่างเดือนมีนาคมถึงเดือนเมษายน   และฝนแล้งชุมชนขาดน้ำในบ่อในลำห้วย สาเหตุมาจากการมีฝนตกน้อยเฉลี่ยต่ำกว่าปกติส่วนอากาศหนาวผิดปกติ ในเดือนตุลาคม - กุมภาพันธ์จะมีอากาศหนาวมีอุณหภูมิประมาณสามองศาเซลเซียส 2) การจัดการภัยพิบัติทางธรรมชาติ พบว่า องค์การบริหารส่วนตำบลมียุทธศาสตร์ จัดสรรงบประมาณในการจัดการความเสี่ยงจากสาธารณภัยร่วมกับชุมชน มีการประชุมชี้แจงข่าวสารให้ชาวบ้าน มีการวางแผนรับมือภัยพิบัติทางธรรมชาติตามฤดูกาล  มีการอบรม วิธีการ เทคนิค มีการจัดตั้งกลุ่มเพื่อรับผิดชอบเมื่อเกิดภัยพิบัติขึ้น 3) ข้อเสนอแนะแนวทางการจัดการภัยพิบัติทางธรรมชาติ พบว่า รัฐบาลควรมีหนังสือสั่งการให้เตรียมการล่วงหน้าในการรับมือภัยพิบัติ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรให้ความรู้ในการป้องกันภัยพิบัติให้กับชุมชน ควรมีการเตรียมการเรื่องบุคคล เครื่องมืออุปกรณ์ และยานพาหนะให้พร้อม การปลูกจิตสำนึกจิตอาสา ส่งเสริมการผนึกกำลังทุกภาคส่วนในการป้องกันแก้ไขปัญหาเมื่อเกิดภัยพิบัติเกิดขึ้น