การใช้วัจนกรรมในหนังสือธรรมะสำหรับสอนพระสงฆ์ ของพระสงฆ์สายวิปัสสนากรรมฐานอีสาน
คำสำคัญ:
การใช้วัจนกรรม, หนังสือธรรมะสำหรับสอนพระสงฆ์, พระสงฆ์สายวิปัสสนากรรมฐานอีสานบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาประเภทของกลุ่มวัจนกรรมที่ปรากฏในหนังสือธรรมะสำหรับสอนพระสงฆ์ของพระสงฆ์สายวิปัสสนากรรมฐานอีสาน 2) ศึกษาประเภทย่อยของกลุ่มวัจนกรรมที่ปรากฏในหนังสือธรรมะสำหรับสอนพระสงฆ์ของพระสงฆ์สายวิปัสสนากรรมฐานอีสาน โดยมีหนังสือธรรมะที่ใช้ศึกษา 5 เล่ม ทั้งนี้ ผู้วิจัยใช้เกณฑ์การแบ่งประเภทวัจนกรรมของ John R. Searle เป็นแนวทางการวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า หนังสือธรรมะสำหรับสอนพระสงฆ์ของพระสงฆ์สายวิปัสสนากรรมฐานอีสานมีการใช้วัจนกรรม 5 กลุ่มวัจนกรรม 18 วัจนกรรม กลุ่มวัจนกรรมที่พบมากที่สุด คือ วัจนกรรมกลุ่มชี้นำ ร้อยละ 75.44 และวัจนกรรมกลุ่มบอกกล่าว ร้อยละ 21.57 รองลงมา คือ วัจนกรรมกลุ่มแสดงความรู้สึก ร้อยละ 1.70 และวัจนกรรมกลุ่มผูกมัด ร้อยละ 0.97 วัจนกรรมที่พบน้อยที่สุดคือ วัจนกรรมกลุ่มแถลงการณ์ ร้อยละ 0.32 โดยวัจนกรรมกลุ่มชี้นำมี 3 ประเภท ได้แก่ วัจนกรรมสั่งสอน วัจนกรรมบอกให้ทำ วัจนกรรมแนะนำ ส่วนวัจนกรรมกลุ่มบอกกล่าวมี 6 ประเภท ได้แก่ วัจนกรรมกล่าวให้ข้อมูล วัจนกรรมกล่าวตำหนิ วัจนกรรมกล่าวเปิดเรื่อง วัจนกรรมกล่าวปิดเรื่อง วัจนกรรมกล่าวปุจฉา-วิสัชนา วัจนกรรมเรื่องเล่า ส่วนวัจนกรรมกลุ่มแสดงความรู้สึกมี 3 ประเภท ได้แก่ วัจนกรรมแสดงความคิดเห็น วัจนกรรมให้กำลังใจ วัจนกรรมแสดงความยินดีส่วนวัจนกรรมกลุ่มผูกมัดมี 5 ประเภท เช่น วัจนกรรมปณิธาน และวัจนกรรมกลุ่มแถลงการณ์ มี 1 ประเภท ได้แก่ วัจนกรรมประกาศ จากการสังเคราะห์วัจนกรรมพบว่ามีอุดมการณ์ 3 อุดมการณ์ ได้แก่ อุดมการณ์ผู้นำศาสนา อุดมการณ์กลุ่มสังคม อุดมการณ์ผู้นำที่ใช้การใช้โน้มน้าวใจ
เอกสารอ้างอิง
กฤษดาวรรณ หงศ์ลดรมภ์ และธีรนุช โชคสุวณิช. (2551). วัจนปฏิบัติศาสตร์. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ณัฐวดี คมประมูล และคณะ. (2561). วัจนกรรมในการให้คำปรึกษาเรื่องความรักในคอลัมน์คนดังนั่งเขียนของดีเจพี่อ้อย. ใน Proceedings การประชุมหาดใหญ่วิชาการระดับชาติและนานาชาติ ครั้งที่ 9. มหาวิทยาลัยหาดใหญ่.
พระโพธิญาณเถร (ชา สุภทฺโท). (2546). 48 พระธรรมเทศนา. กรุงเทพมหานคร: รุ่งศิลป์การพิมพ์.
พระธรรมวิสุทธิมงคล (บัว ญาณสมฺปนฺโน). (2552). เข้าสู่แดนอวกาศของจิตของธรรม. กรุงเทพมหานคร: พรีมาพับบลิชชิง จำกัด.
พระมหาวิชาญ สุวิชาโน. (2542). ศึกษากระบวนการฝึกอบรมบุคลากรทางพระพุทธศาสนาของพระโพธิญาณเถระ (ชา สุภทฺโท). ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาธรรมนิเทศ. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระราชนิโรธรังสีคัมภีรปัญญาวิศิษฏ์ (เทสก์ เทสรํสี). (2539). รวมโอวาทหลังปาฏิโมกข์. กรุงเทพมหานคร: บุญศิริการพิมพ์.
วินัย ผลเจริญ. (2562). การปฏิบัติกรรมฐานตามแนวของหลวงพ่อเทียน จิตฺตสุโภ. ใน วินัย ผลเจริญ (บรรณาธิการ), รวมบทความพุทธศาสนากับสังคมและการเมือง (หน้า 47-105). มหาสารคาม: อภิชาติการพิมพ์.
วิระวัลย์ ดีเลิศ และปณัฐ อนุรักษ์ปรีดา. (2562). วาทกรรมคำสอนของพระพรหมมังคลาจารย์ (ปัญญานันทภิกขุ). วารสารสถาบันวิจัยญาณสังวร, 2(10), 116-131.
ศุภรัตน์ แสงฉัตรแก้ว. (2557). กลวิธีทางภาษาเพื่อแสดงอำนาจในสุนทรพจน์ของจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์. ใน อมรา ประสิทธิ์รัฐสินธุ์ (บรรณาธิการ), ภาษากับอำนาจ : บทความจากการประชุมวิชาการ (หน้า 326-360). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
หลวงปู่ฝั้น อาจาโร. (2558.). วิปัสสนาสมาธิภาวนารักษาใจ. กรุงเทพมหานคร: ธรรมสภา.
หลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต. (2558.). กรรมฐาน 40 สมาธิแบบพระพุทธเจ้า. กรุงเทพมหานคร: ธรรมสภา.
อานันตพร จินดา. (2549). กลยุทธ์ด้านสาระและการเล่าเรื่องในงานเขียนอิงธรรมะของดังตฤณ. ใน วิทยานิพนธ์นิเทศศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชานิเทศศาสตรพัฒนาการ. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Alkhirbash, A. (2016). Speech acts as persuasive devices in selected speeches of Dr. Mahathir Mohammed. International Journal of English and Education, 5(2), 81-103.
Searle, J. R. (1976). The classification of illocutionary acts. Language in Society, 5(2), 1-23.
Stanley, T. J. (1984). The Buddhist Saint of Forest and the cult of Amulet : A study in Charisma, Hagiography, and Millennial Buddhism. Cambridge: Cambridge University Press.
