การพัฒนาศักยภาพชุมชนยั่งยืนการผลิตผลิตภัณฑ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น “ผ้าไหมพื้นเมือง” บนฐานแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง และเศรษฐกิจสร้างสรรค์ของชุมชนจังหวัดชัยภูมิ
คำสำคัญ:
ชุมชนยั่งยืน, ผลิตภัณฑ์, ภูมิปัญญาท้องถิ่น, ผ้าไหมพื้นเมือง, เศรษฐกิจพอเพียงบทคัดย่อ
บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์ บริบทวัฒนธรรมการผลิตผลิตภัณฑ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น “ผ้าไหมพื้นเมือง” ของชุมชนจังหวัดชัยภูมิ 2) การพัฒนาผลิตภัณฑ์“ผ้าไหมพื้นเมือง” 3) ศึกษาผลสำเร็จศักยภาพชุมชนยั่งยืน และ 4) ศึกษาแนวทางการจัดการผลิตภัณฑ์“ผ้าไหมพื้นเมือง” ผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 7 คน และกลุ่มเป้าหมาย 3 ชุมชนจำนวนทั้งหมด 75 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย 1) แบบสัมภาษณ์ 2) แบบสอบถามมีค่าดัชนีความเที่ยงตรง 0.80 วิเคราะห์เนื้อหาแบบสามเส้า สถิติพื้นฐานและวิเคราะห์ความแปรปรวน ผลการวิจัยพบว่า 1) บริบทวัฒนธรรมเป็นการผลิตผ้าไหมที่ยึดเอกลักษณ์เดิมทั้งด้านวิธีการและลวดลาย 2) การพัฒนาผลิตภัณฑ์เป็นการผลิตบนฐานการใช้องค์ความรู้ของชุมชนแบบมีส่วนร่วมเพื่อการสร้างสรรค์งานและประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาวัฒนธรรมเพื่อการผลิต ในการสร้างเอกลักษณ์ 3) ผลสำเร็จต่อการพัฒนาศักยภาพชุมชนยั่งยืน ได้เอกลักษณ์ผลิตภัณฑ์ผ้าไหม“ลายละมั่ง”ที่ใช้แนวคิดการทอผ้าไหมลายหมีคั่นขอนารี และเป็นที่ต้องการของผู้ใช้ในชุมชนและผู้ที่สนใจ 4) แนวทางการจัดการผลิตภัณฑ์ ผ้าไหมพื้นเมืองหมี่คั่นลายละมั่ง แบ่งเป็น 4 ด้าน ดังนี้ 1) ผลิตภัณฑ์ควรพัฒนาผลิตให้สอดคล้องกับความต้องการและรสนิยมของผู้บริโภคให้มีความทันสมัยมากขึ้น สร้างบรรจุภัณฑ์ให้เป็นที่สะดุดตาผู้บริโภค 2) ราคาผลิตภัณฑ์ควรมีหลากหลายราคาเพื่อให้ผู้บริโภคมีตัวเลือกที่หลากหลาย 3) ช่องทางการจัดจำหน่ายควรให้ความสำคัญในการโฆษณา จัดทำแผ่นพับ หรือโฆษณาผ่านสื่อ online ให้มากขึ้น และนำผลิตภัณฑ์ร่วมจัดแสดงในงานเทศกาลต่าง ๆ ทั้งในจังหวัดและนอกจังหวัดให้มากขึ้นกว่าเดิม และ 4) การส่งเสริมการตลาด เช่น การลดราคา แสดงเครื่องหมายที่ได้รับรางวัลไว้ที่จำหน่ายผลิตภัณฑ์
เอกสารอ้างอิง
จุฑารัตน์ ศรีโยวงศ์. (2546). แนวทางการพัฒนาตลาดของธุรกิจผ้าไหมในเขตอำเภอชนบท จังหวัดขอนแก่น. ใน วิทยานิพนธ์บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารธุรกิจ. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
เจษฎ์สุดา ปิ่นศักดิ์. (2556). การวิเคราะห์ส่วนประสมการตลาดของธุรกิจผ้าทอไทลื้อ ณ ตลาดชายแดนบ้านฮวก อำเภอภูซาง จังหวัดพะเยา. ในวิทยานิพนธ์การศึกษาอิสระบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารธุรกิจ. มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง.
ธัญญธร ศรีวิเชียร. (2561). กลยุทธ์การตลาดบริการสำหรับธุรกิจร้านผ้าพื้นเมือง ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารวิชาการแพรวากาฬสินธุ์ มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์, 5(1), 60-74.
บุญชม ศรีสะอาด. (2561). การวิจัยเบื้องต้น. กรุงเทพมหานคร: สุวีริยาสาส์น.
บุหงา ชัยสุวรรณ และคณะ. (2562). ปัจจัยพยากรณ์ความสำเร็จในการส่งเสริม การพัฒนา เศรษฐกิจฐานรากในชุมชน: กรณีศึกษาจังหวัดชายแดนภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคใต้. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 27(53), 87-108.
มานพ ชุ่มอุ่น. (2554). การพัฒนากระบวนการจัดการทางการตลาดในผลิตภัณฑ์จากผ้าฝ้ายทอมือ กรณีศึกษา : กลุ่มผ้าฝ้ายทอมือบ้านดอนหลวง ตำบลแม่แรง อำเภอป่าซาง จังหวัดลำพูน. ใน รายงานวิจัย. มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่.
เมธ์วดี พยัฆประโคน. (2560). การออกแบบพัฒนาลวดลายผ้าไหมโฮลเปราะแบบร่วมสมัย. ขอนแก่น: คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
ลำแพน จอมเมือง และสุทธิพงษ์ วสุโสภาผล. (2546). ผ้าทอไทลื้อ: เศรษฐกิจชุมชนเพื่อการพึ่งตนเอง โครงการวิจัยเศรษฐกิจชุมชนหมู่บ้านไทย. กรุงเทพมหานคร: สร้างสรรค์.
สุภัสรา บุญเรือง และคณะ. (2559). แนวทางการพัฒนาตลาดผ้าทอไทลื้อในเขตอำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา. วารสารวิชาการสถาบันวิทยาการจัดการแห่งแปซิฟิค, 2(2), 109-121.
อัจฉรา กริ่มวงษ์รัตน์. (2544). ทัศนคติพฤติกรรมการซื้อและความชอบผ้าไหมมัดหมี่และผ้าหมี่ขิด หมู่บ้านนาข่าของ กลุ่มผู้ซื้อ. ใน วิทยานิพนธ์บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารธุรกิจ. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
อันธิกา ทิพย์จำนงค์. (2557). การพัฒนาตลาดผลิตภัณฑ์ผ้าทอ อำเภอกระแสสินธุ์ จังหวัดสงขลา. วารสารศรีนครินทรวิโรฒวิจัยและพัฒนา, 6(12), 161-173.
อุทิศ ทาหอม และคณะ. (2561). แนวทางการบริการจัดการกลุ่มทอผ้าไหม บ้านหนองไทรงาม ตำบลชุมเห็ด อำเภอ เมือง จังหวัดบุรีรัมย์. วารสารพัฒนศาสตร์, 1(1),97-129.
