การเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุของสังคมเมืองผ่านระบบสื่อสารออนไลน์
คำสำคัญ:
การเสริมสร้างสุขภาวะ, ผู้สูงอายุ, สังคมเมือง, การสื่อสารออนไลน์บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสถานการณ์สุขภาวะของผู้สูงอายุในสังคมเมือง จังหวัดนนทบุรี 2) ศึกษาและพัฒนากิจกรรมการเสริมสร้างสุขภาวะที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุในสังคมเมืองผ่านการสื่อสารออนไลน์ และ 3) นำเสนอรูปแบบการเสริมสร้างสุขภาวะที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุในสังคมเมืองผ่านการสื่อสารออนไลน์ เป็นงานวิจัยแบบผสานวิธี ได้แก่ เชิงปริมาณใช้แบบสอบถาม กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป ของจังหวัดนนทบุรี จำนวน 398 คน ใช้การเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบแบ่งสัดส่วน โดยใช้สถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และเชิงคุณภาพ ใช้แบบสัมภาษณ์เชิงลึกและสนทนากลุ่ม เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง โดยผู้ให้ข้อมูลหลัก ได้แก่ นักวิชาการชำนาญการด้านสุขภาวะ หัวหน้าส่วนราชการที่ดูแลผู้สูงอายุ นักสังคมสงเคราะห์ ผู้มีความรู้ด้านโซเชียลมีเดีย ตัวแทนชมรมผู้สูงอายุ จำนวน 25 คน โดยนำมาวิเคราะห์เชิงเนื้อหาและสรุปเป็นภาพรวม ผลการวิจัยพบว่า 1) สถานการณ์สุขภาวะของผู้สูงอายุในสังคมเมืองคือ ภาครัฐเน้นพัฒนาศักยภาพผู้สูงอายุให้มีความสามารถจัดการความรู้ ข้อมูล เนื้อหาการสื่อสารออนไลน์ ซึ่งพฤติกรรมการใช้งานอินเทอร์เน็ตสามารถค้นหาข้อมูลข่าวสารได้ทุกประเภท 2) กิจกรรมการเสริมสร้างสุขภาวะที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุในสังคมเมือง มี 5 ด้าน คือ 2.1) ร่างกาย 2.2) สุขภาพจิต 2.3) ปัญญา 2.4) สังคมและสิ่งแวดล้อม และ 2.5) ความสัมพันธ์ทางสังคม และ 3) รูปแบบการเสริมสร้างสุขภาวะที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุในสังคมเมืองคือ การสื่อสารออนไลน์ผ่าน Web, Page, Line, Facebook และ Youtube โดยเรียนรู้ตามความสนใจ ความต้องการ โอกาสความพร้อม และศักยภาพ ในการเรียนรู้ ส่งผลให้ผู้สูงอายุมีความรู้ มีทักษะในการดำเนินชีวิต และทันต่อการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ และสามารถประยุกต์ใช้ความรู้ที่ได้ให้เกิดประโยชน์ต่อตนเองและผู้อื่นด้วย
เอกสารอ้างอิง
กรมอนามัย. (2560). ยุทธศาสตร์การส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ ปี 2560. กรุงเทพมหานคร: กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.
กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (2556). สรุปรายงานการประชุมสมัชชาโลกว่าด้วยเรื่องผู้สูงอายุครั้งที่ 2. โครงการเตรียมความพร้อมเพื่อรองรับสังคมผู้สูงอายุใประเทศไทยโดยใช้ข้อมูลเชิงประจักษ์ โดย Help Age International และมูลนิธิพัฒนางานผู้สูงอายุ (Foundation for Older Persons’ Development - FOPDEV). กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิพัฒนางานผู้สูงอายุ.
กุลวดี โรจน์ไพศาลกิจ. (2560). การพัฒนาแนวทางการดำเนินงานของชุมชนในการพัฒนาสุขภาวะผู้สูงอายุ. วารสารสมาคมนักวิจัย, 22(1), 81-97.
บัวพันธ์ พรหมพักพิง. (2550). สังเคราะห์ สร้างสุขภาวะเพื่อมุ่งสู่อยู่ดีมีสุข: บทสังเคราะห์ตัวชี้วัดกระบวนการสร้างชุมชนอยู่ดีมีสุขในภาคอีสาน กลุ่มวิจัยความอยู่ดีมีสุขและการพัฒนาอย่างยั่งยืน Research Group on Wellbeing and Sustainable Development (WeSD). ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
บุญชม ศรีสะอาด. (2556). วิธีการทางสถิติสำหรับการวิจัย เล่ม 2. กรุงเทพมหานคร: สุวีริยาการพิมพ์.
ประเวศ วะสี. (2558). คุยกับผู้อ่าน. เรียกใช้เมื่อ 31 มีนาคม 2561 จาก http://www. thaihealthbook.com/index.php?page=book_detail&id=430
ปรีญา เฟื่องพิสิษฐ์. (5 มีนาคม 2563). การเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุของสังคมเมืองผ่านระบบสื่อสารออนไลน์. (วิไลวรรณ อิศรเดช, ผู้สัมภาษณ์)
พรเพ็ญ อยู่สุข. (5 มีนาคม 2563). การเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุของสังคมเมืองผ่านระบบสื่อสารออนไลน์. (วิไลวรรณ อิศรเดช, ผู้สัมภาษณ์)
พรรณพิมล วิปุลากร. (2561). โตไปไม่โกง. เรียกใช้เมื่อ 31 มีนาคม 2561 จาก http:// www.healthtoday.net/thailand/Mind-spirit_n/Mind-spirit173_2. html
ภัคภร ช่วยคุณปการ. (5 มีนาคม 2563). การเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุของสังคมเมืองผ่านระบบสื่อสารออนไลน์. (วิไลวรรณ อิศรเดช, ผู้สัมภาษณ์)
รุ่งนภา พูลพังงา. (5 มีนาคม 2563). การเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุของสังคมเมืองผ่านระบบสื่อสารออนไลน์. (วิไลวรรณ อิศรเดช, ผู้สัมภาษณ์)
สำนักงานสถิติ จังหวัดนนทบุรี. (2562). ชุดข้อมูลพื้นฐาน (ผู้สูงอายุ) จังหวัดนนทบุรี. นนทบุรี: สำนักงานสถิตินนทบุรี.
สุทธิชัย จิตะพันธ์กุล และคณะ. (2561). เตรียมพร้อมสู่สังคมผู้สูงอายุ : สุขภาพสูงอายุไทย สถานะปัจจุบัน และสิ่งท้าทายในอนาคต. เรียกใช้เมื่อ 13 กันยายน 2561 จาก http://www.gotoknow.org/posts
สุวิช ถิระโคตร. (2561). การพัฒนาต้นแบบการบริการดิจิทัลเพื่อสุขภาวะของผู้สูงอายุในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 36(1), 72-80.
หทัยรัตน์ จาตุรมาน. (5 มีนาคม 2563). การเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุของสังคมเมืองผ่านระบบสื่อสารออนไลน์. (วิไลวรรณ อิศรเดช, ผู้สัมภาษณ์)
อณันญา ชัยสงค์. (2562). หน่วยวิเคราะห์เศรษฐกิจมหภาคต่างประเทศส่วนเศรษฐกิจมหภาค. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์วิจัยเศรษฐกิจธุรกิจและเศรษฐกิจฐานราก ธนาคารออมสิน.
Cronbach, L. J. (1990). Essentials of psychological testing. (5th ed.). New York: Harper Collins. Publishers.
Krejcie, R. V. & Morgan, D. W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3). 607-610.
Likert, R. (1967). The Method of Constructing and Attitude Scale”. In Reading in Fishbeic, M (Ed.), Attitude Theory and Measurement . New York: Wiley & Son.




