การพัฒนารูปแบบการพัฒนาครูที่เสริมสร้าง การจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ของครูระดับประถมศึกษา บนฐานชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ
คำสำคัญ:
รูปแบบการพัฒนาครู, การจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์, ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพบทคัดย่อ
บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาตัวบ่งชี้คุณภาพการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ของครูระดับประถมศึกษา 2) พัฒนารูปแบบการพัฒนาครูที่เสริมสร้างการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ของครูระดับประถมศึกษาบนฐานชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ และ 3) ศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบฯ เป็นการวิจัยและพัฒนา กลุ่มเป้าหมายในการศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบ คือ ครูประถมศึกษาที่สอนวิชาวิทยาศาสตร์ ซึ่งมีวุฒิการศึกษาไม่ตรงเอก จำนวน 15 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือวิจัย ได้แก่ รูปแบบ การพัฒนาครูที่เสริมสร้างการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ของครูระดับประถมศึกษาบนฐานชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ แบบประเมินคุณภาพการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และแบบประเมินความพึงพอใจ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพื้นฐาน และสถิติทดสอบสมมุติฐาน ได้แก่ Wilcoxon Signed Rank Test ผลการวิจัยพบว่า 1) ตัวบ่งชี้คุณภาพ การจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ของครูระดับประถมศึกษา ประกอบด้วย ตัวบ่งชี้หลัก 4 ด้าน ตัวบ่งชี้ย่อย 15 ตัวบ่งชี้ ได้แก่ ด้านการออกแบบการจัดการเรียนรู้ 4 ตัวบ่งชี้ ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 6 ตัวบ่งชี้ด้านการใช้สื่อและแหล่งเรียนรู้ 2 ตัวบ่งชี้ และด้านการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 3 ตัวบ่งชี้ 2) ผลการพัฒนารูปแบบฯ พบว่า มีองค์ประกอบ 6 ประการ ได้แก่ 2.1) ที่มาและความสำคัญ 2.2) หลักการ 2.3) วัตถุประสงค์ 2.4) โครงสร้างเนื้อหา 2.5) กระบวนการดำเนินการ ซึ่งมี 6 ขั้น ใช้ชื่อ “PLCCCA” 2.6) การวัดและประเมินผล และ 3) ผลการศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบฯ พบว่า คุณภาพการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ของครูอยู่ในระดับดี และผลการพัฒนาครูจำนวน 3 วงรอบ พบว่า วงรอบที่ 1, 2 และ 3 แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยมีพัฒนาการสูงขึ้น และครูมีความพึงพอใจต่อรูปแบบโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
เอกสารอ้างอิง
จันตรี คุปตะวาทิน. (2552). หน่วยที่ 3.1 หลักสูตรสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ในประมวลสาระชุดวิชาการพัฒนาหลักสูตรและสื่อการเรียนการสอน หน้า 5-25 สุวรรณี ยหะการ (บรรณาธิการ). นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ฉัตรชัย หวังมี และองอาจ นัยพัฒน์. (2560). สมรรถนะของครูไทยในศตวรรษที่ 21: ปรับการเรียนเปลี่ยนสมรรถนะ. วารสาร HR intelligence, 12(2), 47-63.
ปองทิพย์ เทพอารีย์. (2557). การพัฒนารูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้เชิงวิชาชีพสำหรับครูประถมศึกษา. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 6(2), 284-296.
มนตรี แย้มกสิกร. (2560). กระบวนททัศน์ที่จำเป็นต่อการพัฒนาครูในระบบและรูปแบบการพัฒนาครูที่เหมาะสมกับความเป็นไทยและความเป็นสากล. กรุงเทพมหานคร: บริษัทพริกหวานกราฟฟิค จำกัด.
วัชรา เล่าเรียนดี. (2556). ศาสตร์การนิเทศการสอนและการโค้ช การพัฒนาวิชาชีพ: ทฤษฎีกลยุทธ์สู่การปฏิบัติ. นครปฐม: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยศิลปากร.
วิจารณ์ พานิช. (2555). วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร: ตถาตาพับลิเคชั่น จำกัด.
วิชัย วงษ์ใหญ่ และมารุต พัฒผล. (2562). การพัฒนาคุณภาพการจัดการเรียนรู้ ตามแนวคิดชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ. กรุงเทพมหานคร: จรัลสนิทวงศ์การพิมพ์ จิกัด.
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กระทรวงศึกษาธิการ. (2555). ครูวิทยาศาสตร์มืออาชีพแนวทางสู่การเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพ. กรุงเทพมหานคร: อินเตอร์เอ็ดดูเคชั่นซัพพลายส์.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2553). คู่มือการประเมินสมรรถนะครู สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2553. เรียกใช้เมื่อ 4 ธันวาคม 2562 จาก http://www.tmk.ac.th/teacher/capasity.pdf.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2560). ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลางกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตร แห่งประเทศไทย จำกัด.
สำนักงานเลขาธิการคุรุสภา. (2561). คุรุสภา: PLC ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (Professional Learning Community). เรียกใช้เมื่อ 4 กุมภาพันธ์ 2561 จาก https://sites.google.com/a/esdc.go.th/kpt1-plc/home/plc1.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2561). สมรรถนะการศึกษาไทยในเวทีสากล ปี 2560 (IMD 2017). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ 21 เซ็นจูรี่ จำกัด.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2562). สภาวะการศึกษาไทยปี 2560/2561 ฐานข้อมูลกับการบรรลุตามเป้าหมายแผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 - 2579. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ 21 เซ็นจูรี่ จำกัด.
สิรินภา กิจเกื้อกูล. (2557). กรณีศึกษาการพัฒนาสมรรถนะการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ประถมศึกษาในโรงเรียนขนาดเล็ก. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 16(2), 165 - 171.
Hassan, R. et al. (2018). Professional Learning Community in Malaysia. International Journal of Engineering & Technology, 30(7), 433 - 443.
Mazano, R. J. (2003). What works in schools: Translating Research into action. Alexandria, VA: Association for for Supervision and Curriculum Development.
Tam, A. (2014). The role of a Professional learning community in Teacher change: a perspective from beliefs and practices. Teachers and Teaching Theory and Practice (Teachers Teach Theor Pract), 21(1), 1-22.
Thompson, G. & Niska, J. M. (2004). Professional learning communities, leadership and student learning. Retrieved February 8, 2018, from http://www.nmsa. org/ Publicationa/RMLEOnline/tabid/101/Defacuit.aspx.
