รูปแบบการพัฒนาชุมชนต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียง “อยู่เย็น เป็นสุข” ในจังหวัดนครสวรรค์
คำสำคัญ:
รูปแบบการพัฒนา, ชุมชนต้นแบบ, เศรษฐกิจพอเพียง, อยู่เย็นเป็นสุขบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษารูปแบบการพัฒนาชุมชนต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียง “อยู่เย็น เป็นสุข” ในจังหวัดนครสวรรค์ 2) ศึกษากระบวนการพัฒนาชุมชนต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียง “อยู่เย็น เป็นสุข” ในจังหวัดนครสวรรค์ 3) สร้างเครือข่ายการพัฒนาชุมชนต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียง “อยู่เย็น เป็นสุข” ในจังหวัดนครสวรรค์ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพอาศัยกระบวนการวิจัยปฏิบัติการ เลือกชุมชนต้นแบบบ้านด่านพัฒนา หมู่ที่ 10 ตำบลเขาชนกัน อำเภอแม่วงก์ จังหวัดนครสวรรค์เป็นพื้นที่การวิจัยซึ่งได้รับรางวัลชนะเลิศหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงระดับจังหวัด และรางวัลรองชนะเลิศ “บ้านสวย เมืองสุข”ระดับภาค เก็บรวบรวมข้อมูลใช้การสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่มและการสังเกต วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการสร้างข้อสรุปจากการสัมภาษณ์และการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์เนื้อหาข้อมูลจากเอกสาร ได้รูปแบบและกระบวนการพัฒนาชุมชนต้นแบบจึงนำไปสร้างเครือข่ายการพัฒนากับอีก 3 หมู่บ้าน ผลการวิจัยพบว่า 1) รูปแบบการพัฒนาชุมชนมี 2 รูปแบบคือผู้นำและบวร (บ้าน วัด ราชการ) 2) กระบวนการพัฒนามี 6 ขั้นตอนได้แก่การสร้างความเข้าใจแนวคิดและคุณค่าการพัฒนา การสร้างความเข้าใจสภาพชุมชน การร่วมกันวิเคราะห์ศักยภาพชุมชน การตั้งกลุ่มพัฒนาแต่ละด้าน การพัฒนาและปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง และการสร้างเครือข่ายการพัฒนา และยังพบว่า การพัฒนาชุมชนก่อให้เกิดผลลัพธ์ด้านสังคม ทำให้ประชาชนในชุมชนมีสุขภาพกายและจิตที่ดี อยู่ร่วมกันอย่างเอื้ออาทร วิเคราะห์ปัญหาและวางแผนพัฒนาร่วมกัน สังคมชุมชนมีความสงบสุข ครอบครัวมีความอบอุ่น เกิดความรักในถิ่นฐาน เกิดความภูมิใจที่ได้รับรางวัลและเป็นต้นแบบการพัฒนาให้หมู่บ้านอื่น ด้านเศรษฐกิจ คนในชุมชนมีอาชีพมั่นคง มีรายได้เพียงพอต่อการยังชีพและมีเงินออม ด้านสิ่งแวดล้อม สภาพแวดล้อมและระบบนิเวศมีความสมดุล
เอกสารอ้างอิง
เสาวนีย์ อาภามงคล. (2559). ตัวแบบการพัฒนาชุมชนด้วยแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงเอเชียพิจาร ศูนย์การศึกษาเอเชีย. กรุงเทพมหานคร: คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
ขวัญกมล ดอนขวา. (2557). แบบจำลองปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และเศรษฐกิจสร้างสรรค์มีผลต่อการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศไทย. นครราชสีมา: สำนักวิชาเทคโนโลยีสังคม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุนารี.
ปาริชา มารี เคน. (2551). บทบาทขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต่อการเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชน กรณีศึกษาเทศบาลตำบลนาคูอำเภอนาคูจังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, 2(2), 69-78.
พระวัฒธยา ฐิติสมฺปนฺโน. (2560). ความร่วมมือของบ้าน วัด และโรงเรียน ในการพัฒนาสังคม อำเภอวิหารแดง จังหวัดสระบุรี. วารสาร มจร การพัฒนาสังคม, 2(3), 86-101.
วิทยา จันทร์แดง และจำนง อดิวัฒนสิทธิ์. (2555). การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการชุมชนเข้มแข็งตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในเขตจังหวัดภาคกลางตอนบนสักทอง. วารสารการวิจัย, 18(2), 23-40.
วิทูลย์ แก้วสุวรรณ และคณะ. (2559). การพัฒนาชุมชนตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในกลุ่มจังหวัดภาคกลางตอนล่างการเมืองการปกครอง. วารสารการวิจัย, 6(2), 55-66.
สมาน ทำตะคุ. (25 มิถุนายน 2563). พนักงานฝ่ายพัฒนา องค์การบริหารส่วนตำบลเขาชนกัน อำเภอแม่วงก์ จังหวัดนครสวรรค์. (ประเวศน์ มหารัตน์สกุล, ผู้สัมภาษณ์)
สิริกร บุญสังข์ และคณะ. (2560). การพัฒนาชุมชนต้นแบบในการนำแนวคิด เศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ เพื่อชุมชนอยู่เย็น เป็นสุข. วารสารชุมชนวิจัย, 11(2), 9-18.
อาคม เติมพิทยาไพสิฐ. (2557). วิสัยทัศน์และยุทธศาสตร์การพัฒนาประเทศ... สู่ความยั่งยืน. กรุงเทพมหานคร: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
อุบลรัตน์ สิทธิน้อย. (11 สิงหาคม 2563). พัฒนาการอำเภอแม่วงก์ จังหวัดนครสวรรค์. (ประเวศน์ มหารัตน์สกุล, ผู้สัมภาษณ์)
Appleton, J. V. (1995). Analysing qualitative interview data addressing issues of validity and reliability. Journal of Advanced Nursing, 22(1), 993-997.
Aristotle. (2020). Politics, translated by Benjamin Jowett. Retrieved November 20, 2020, from http://classics.mit.edu/Aristotle/politics.html.
Dukes, S. (1984). Phenomenology Methodology in the Human Sciences. Journal of Religion and Health, 23(3), 197-203.
Greenwood, D. & Levin, M. (2001). Pragmatic action research and the struggle to transform universities into learning communities. London: Sage.
Kemmis, S. & Mc Taggart, R. (1988). The Action Research Planer 3rd ed. Victoria: Deakin University.
Markusen, A. (2004). “Targeting Occupations in Regional and Community Economic Development”. Journal of the American Planning Association, 70(3), 253 - 268.
Merriam, S. B. (2009). Qualitative Research : A Guide to design and implementation. San Francisco: Jossey- Bass.
Williamson, T. & Long, A. F. (2005). Qualitative data analysis using data display. Nurse Researcher, 12(3), 7-19.
