กระบวนทัศน์ใหม่ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ
คำสำคัญ:
กระบวนทัศน์ใหม่, การเผยแผ่, พระพุทธศาสนา, พุทธทาสภิกขุบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษากระบวนทัศน์ใหม่ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนา 2) ศึกษาการเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ 3) สร้างกระบวนทัศน์ใหม่ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ และ 4) นำเสนอองค์ความรู้กระบวนทัศน์ใหม่ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีขอบเขตเนื้อหา 4 ด้าน ประกอบด้วย 1) ด้านบุคคล 2) เนื้อหาสาระ 3) ช่องทางการสื่อสาร 4) ด้านผู้รับสาร ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ประกอบด้วยกลุ่มพระภิกษุ/นักวิชาการ จำนวน 4 รูป กลุ่มอุบาสก จำนวน 4 ท่าน กลุ่มอุบาสิกา จำนวน 4 ท่าน รวมทั้งสิ้น จำนวน 12 รูป/คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่แบบสัมภาษณ์เชิงลึก โดยผู้วิจัยเป็นผู้สัมภาษณ์ด้วยตนเอง โดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหาเชิงพรรณนา ผลการวิจัย พบว่า 1) กระบวนทัศน์ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนา ประกอบด้วยหลักการในการดำเนินชีวิต 3 ประการ อุดมการณ์ดำเนินชีวิต 4 ประการ และวิธีการในการดำเนินชีวิต 6 ประการ มุ่งเน้นการเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ 4 ด้าน คือ 1) ด้านกระบวนทัศน์ใหม่ด้านการเทศนา - ปาฐกถา - การบรรยาย 2) ด้านการเขียน - การแปลหนังสือ 3) ด้านบทประพันธ์ร้อยกรอง และ 4) ด้านโรงมหรสพทางวิญญาณ และมุ่งเน้นถึงการสร้างกระบวนทัศน์ใหม่ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ ด้วยคิดวิเคราะห์ ปัญหา สาเหตุ เป้าหมาย วิธีการ วิธีปฏิบัติ เรียนให้รู้ ทำให้ดู อยู่ให้เห็น ปฏิบัติให้เป็นตัวอย่าง และ 4) นำเสนอองค์ความรู้ด้วย “เอส ดับเบิ้ลยู พี ดี โมเดล” (SWPD MODEL) ประกอบด้วย S: SERMON (ธรรมเทศนา) W: WRITING (งานเขียนหนังสือ) P: POETRY (บทกวีนิพนธ์ร้อยกรอง) D: DHAMMA PUZZLE (โรงมหรสพทางวิญญาณ)
เอกสารอ้างอิง
กีรติ บุญเจือ. (2561). กระบวนทัศน์ความคิดของมนุษย์: ปรัชญา 5 กระบวนทัศน์. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยเซนต์จอห์น.
ขวัญดี ศรีไพโรจน์. (2563). การเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ. (พระครูปริยัติธำรงคุณ (ทองประดู่), ผู้สัมภาษณ์)
คณาจารย์แห่งโรงพิมพ์เลี่ยงเชียง. (2552). นวโกวาท ฉบับมาตรฐาน. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์เลี่ยงเชียง.
คุณัญพงษ์ ทหารไทย. (2563). การเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ. (พระครูปริยัติธำรงคุณ (ทองประดู่), ผู้สัมภาษณ์)
บัญชา พงษ์พานิช. (2563). การเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ. (พระครูปริยัติ ธำรงคุณ (ทองประดู่), ผู้สัมภาษณ์)
บุญร่วม คำเมืองแสน และคณะ. (2560). รูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระธรรมทูตไทยในประเทศ อินเดีย. วารสารสถาบันวิจัยญาณสังวร, 8(2), 230-244.
พระครูญาณเพชรรัตน์ (เทวินทร์ ปิยทสฺสี). (2560). ยุทธศาสตร์การเผยแผ่พระพุทธศาสนาเชิงรุก. วารสาร มจร สันติศึกษาปริทรรศน์, 2(2), 80-91.
พระครูนรนาถเจติยาภิรักษ์ (สมพงศ์ ญาณธี). (2562). รูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเชิงรุกของพระธรรมทูต สายอินเดีย-เนปาลตามหลักพุทธจิตวิทยา. ใน ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพุทธจิตวิทยา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระครูสันติธรรมรังสี. (2563). การเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ. (พระครูปริยัติ ธำรงคุณ (ทองประดู่), ผู้สัมภาษณ์)
พระธรรมโกศาจารย์. (2563). การเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ. (พระครูปริยัติ ธำรงคุณ (ทองประดู่), ผู้สัมภาษณ์)
พระธรรมวิมลโมลี. (2563). การเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ. (พระครูปริยัติ ธำรงคุณ (ทองประดู่), ผู้สัมภาษณ์)
พระภาวนาโพธิคุณ. (2563). การเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ. (พระครูปริยัติ ธำรงคุณ (ทองประดู่), ผู้สัมภาษณ์)
พระมหาสนอง จำนิล และคณะ. (2558). การพัฒนารูปแบบและยุทธศาสตร์ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของมหาวิทยาลัยสงฆ์ในประเทศไทย. วารสารครุศาสตร์, 43(2), 47-62.
พระมหาสมชาย กลิ่นจันทร์. (2559). การเผยแผ่พระพุทธศาสนา : การพัฒนารูปแบบและวิธีการเชิงรุกของคณะสงฆ์ไทย. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์, 12(3), 15-31.
ไพฑูรย์ ตรงเที่ยง และคณะ. (2560). การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในประเทศอินโดนีเซีย : รูปแบบที่ควรจะเป็น. ใน การประชุมสัมมนาวิชาการ การนำเสนอผลงานวิจัยระดับชาติ เครือข่ายบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏภาคเหนือ. มหาวิทยาลัยราชภัฏภาคเหนือ.
มลฑา กระวีพันธ์. (2563). การเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ. (พระครูปริยัติ ธำรงคุณ (ทองประดู่), ผู้สัมภาษณ์)
เรณู แสงสุวรรณ์. (2563). การเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ. (พระครูปริยัติ ธำรงคุณ (ทองประดู่), ผู้สัมภาษณ์)
สวนโมกขพลาราม. (2541). พุทธทาส สวนโมกขพลาราม กำลังแห่งการหลุดพ้น. (พิมพ์ครั้งที่ 3). สุราษฎร์ธานี: ธรรมทานมูลนิธิ.
สุมาลัย กาลวิบูลย์ และคณะ. (2559). เอกสารประกอบการสอนหลักสูตรพุทธทาสศึกษาสุราษฎร์ธานี. สุราษฎร์ธานี: สมัชชาการศึกษา.
โสภณ บัวจันทร์. (2563). การเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ. (พระครูปริยัติ ธำรงคุณ (ทองประดู่), ผู้สัมภาษณ์)
อนันต์ ใจสมุทร. (2563). การเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ. (พระครูปริยัติ ธำรงคุณ (ทองประดู่), ผู้สัมภาษณ์)
อินทุวรรณา เชยชื่นสกุล. (2563). การเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามแนวพุทธทาสภิกขุ. (พระครู ปริยัติธำรงคุณ (ทองประดู่), ผู้สัมภาษณ์)
