รูปแบบการบริหารจัดการและนวัตกรรมเพื่อสร้างองค์กรแห่งการเรียนรู้ สู่ความยั่งยืนของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มสมุนไพร ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

บทคัดย่อ

           บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อรูปแบบการบริหารจัดการและนวัตกรรมเพื่อสร้างองค์กรแห่งการเรียนรู้ สู่ความยั่งยืนของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มสมุนไพร ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่ ปัจจัยด้านการบริหารจัดการ ปัจจัยด้านนวัตกรรม และปัจจัยด้านการจัดการความรู้ และ 2) นำเสนอรูปแบบการบริหารจัดการและนวัตกรรม เพื่อสร้างองค์กรแห่งการเรียนรู้ สู่ความยั่งยืนของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มสมุนไพรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ การวิจัยเป็นแบบผสม ได้แก่ การวิจัยเชิงคุณภาพ จากการสัมภาษณ์ เชิงลึกกับผู้ทรงคุณวุฒิ ตลอดจนการประชุมกลุ่มย่อยกับวิสาหกิจชุมชนกลุ่มสมุนไพร จำนวน 20 คน สู่การนำเสนอรูปแบบโมเดลที่ง่ายต่อการเข้าใจ และการวิจัยเชิงปริมาณ โดยการใช้แบบสอบถาม เป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลจากวิสาหกิจชุมชนกลุ่มสมุนไพรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จำนวน 270 คน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์โมเดลสมการโครงสร้าง ผลการวิจัย พบว่า ปัจจัยด้านการบริหารจัดการ โดยรวมอยู่ในระดับมาก ซึ่งด้านการประสานงาน มีค่าเฉลี่ยสูงสุด ปัจจัยด้านนวัตกรรม โดยรวมอยู่ในระดับมาก ซึ่งด้านนวัตกรรมการตลาด มีค่าเฉลี่ยสูงสุด ปัจจัยด้านการจัดการความรู้ โดยรวมอยู่ในระดับมาก ซึ่งด้านการเรียนรู้ มีค่าเฉลี่ยสูงสุด และความยั่งยืน โดยรวมอยู่ในระดับมาก ซึ่งด้านสังคม มีค่าเฉลี่ยสูงสุด นอกจากนี้ ผลการทดสอบความสอดคล้องของแบบจำลองเชิงทฤษฎีกับแบบจำลองเชิงประจักษ์ พบว่าอยู่ในระดับดี จากผลการวิจัยข้างต้น นำมาซึ่งรูปแบบ MIKS MODEL ประกอบไปด้วย การบริหารจัดการ นวัตกรรม การจัดการความรู้ และความยั่งยืน ซึ่งวิสาหกิจชุมชนกลุ่มสมุนไพรและวิสาหกิจชุมชนอื่น ๆ สามารถนำโมเดลนี้ไปประยุกต์ใช้ตามความเหมาะสม เพื่อให้บรรลุเป้าหมายและประสบความสำเร็จอย่างยั่งยืน