รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 กับการปฏิรูปกระบวนการยุติธรรมทางอาญา

บทคัดย่อ

         ปัญหาของกระบวนการยุติธรรมในประเทศไทยส่งผลต่อวิกฤตศรัทธาในกระบวนการยุติธรรมเป็นอย่างมาก เมื่อการบังคับใช้กฎหมายที่มีข้อบกพร่องหลายประการ ตั้งแต่ การสืบสวนสอบสวนและการใช้มาตรการต่าง ๆ ก่อนนำสู่การพิจารณาคดีของศาล ส่งผลทำให้กระบวนการยุติธรรมทางอาญาไทยมีปัญหาต่อเนื่องยาวนานส่งผลต่อความเชื่อถือศรัทธาของประชาชนและต่างประเทศ กล่าวคือมีอุปสรรคและข้อบกพร่องหลายประการ โดยเฉพาะในขั้นตอนของการตั้งข้อหา การสอบสวนฟ้องร้องคดีอาญา โดยเฉพาะปัญหาแยกส่วนกันของงานสอบสวนกับงานฟ้องร้องคดี ข้อบกพร่องดังกล่าวเป็นผลให้การตรารัฐธรรมนูญ                     แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 เป็นรัฐธรรมนูญฉบับแรกที่มีหมวดว่าด้วยการปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม และมุ่งเน้นชั้นสอบสวนฟ้องร้อง อันเป็นบทบาทหน้าที่ของตำรวจและพนักงานอัยการ ในการตรวจสอบค้นหาความจริงซึ่งเป็นหัวใจของกระบวนการยุติธรรมและกระทบต่อประชาชนในสิทธิเสรีภาพ สิทธิมนุษยชน ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์และหลักนิติธรรม ซึ่งการทำงานร่วมกันสองฝ่ายทำให้การตรวจสอบค้นหาความจริงของความยุติธรรมชั้นต้น มีการได้รับการตรวจสอบร่วมกันอย่างเป็นธรรมในงานส่วนนี้ โดยจากการศึกษาพบว่า ประเทศที่ใช้ระบบประมวลกฎหมายและคอมมอนลอว์ ในการสอบสวนฟ้องร้องต้องทำงานร่วมกันระหว่างตำรวจและอัยการโดยไม่แยกส่วนและมีการบริหารจัดการที่ป้องกันการแทรกแซง จากภายนอก การทุจริตในการสอบสวน ตลอดทั้งกฎหมายการบริหารงานบุคคลของตำรวจและอัยการที่เหมาะสม จึงเสนอแนะให้มีการปฏิรูปการสอบสวนโดยให้การสอบสวนฟ้องร้องร่วมกัน โดยการปรับให้อัยการมาทำหน้าที่รับผิดชอบการสอบสวนกับตำรวจด้วยตั้งแต่เริ่มแรก และปรับการบริหารงานบุคคลของตำรวจสายสอบสวน ให้มีความเป็นอิสระในการทำงานตามแนวทางของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560