การยกระดับศักยภาพความเข้มแข็งของชุมชนด้วยวิจัยและนวัตกรรม

บทคัดย่อ

          บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลการยกระดับศักยภาพความเข้มแข็งของชุมชนด้วยองค์ความรู้จากงานวิจัยและนวัตกรรม เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ ใช้ระเบียบการวิจัยแบบผสานวิธี กลุ่มตัวอย่างคือชุมชนจำนวน 269 ชุมชน คัดเลือกแบบเจาะจงจากศูนย์เรียนรู้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ประจำตำบลทั่วประเทศ เก็บข้อมูลเชิงปริมาณด้วยแบบสอบถาม วิเคราะห์ด้วยค่าร้อยละและการเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยความเข้มแข็งก่อนและหลังดำเนินการ เก็บข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการสังเกตแบบมีส่วนร่วม วิเคราะห์แบบอุปนัยโดยใช้โมเดลการพัฒนาชุมชนเป็นแนวคิดหลัก ผลการวิจัย พบว่า 1) การจัดการผลผลิตทางการเกษตรด้วยเครื่องอบแห้งอินฟราเรดแบบถังหมุน ช่วยยกระดับความเข้มแข็งด้านเศรษฐกิจจากปานกลางเป็นมาก 2) การพัฒนาอาชีพเพาะเห็ดสำหรับชุมชนด้วยนวัตกรรมตู้เพาะเห็ดอัตโนมัติ ช่วยยกระดับความเข้มแข็งภาพรวม การเรียนรู้ และการพัฒนาภาคประชาชนจากมากเป็นมากที่สุด และด้านเศรษฐกิจจากน้อยเป็นปานกลาง 3) การแปรรูปผลผลิตทางการเกษตรด้วยระบบอบแห้งพลังงานแสงอาทิตย์แบบเรือนกระจก ช่วยยกระดับความเข้มแข็งภาพรวมและการเรียนรู้จากมากเป็นมากที่สุด และด้านเศรษฐกิจจากปานกลางเป็นมาก 4) การใช้เครื่องสูบน้ำพลังงานแสงอาทิตย์สำหรับชุมชนสังคม ช่วยยกระดับความเข้มแข็งการเรียนรู้จากมากเป็นมากที่สุด และด้านเศรษฐกิจจากปานกลางเป็นมาก และ 5) เทคโนโลยีเครื่องกลั่นน้ำส้มควันไม้เพื่อยกระดับสินค้าชุมชน ช่วยยกระดับความเข้มแข็งภาพรวม การเรียนรู้ และเศรษฐกิจจากมากเป็นมากที่สุด ผลการประเมินสรุปได้ว่า การที่ชุมชนได้รับการสนับสนุนองค์ความรู้จากงานวิจัยและนวัตกรรมเป็นการพัฒนาในองค์ประกอบการพึ่งตนเองทางเทคโนโลยี และมีผลในการยกระดับศักยภาพความเข้มแข็งของชุมชนได้จริงภายใต้ตัวแบบ “C3 - SPERIT Model”