การพัฒนากิจกรรมเสริมหลักสูตรวิชาสังคมศึกษาเพื่อส่งเสริมทักษะ การคิดเชิงอนาคตสำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษา
คำสำคัญ:
กิจกรรมเสริมหลักสูตร, ทักษะการคิดเชิงอนาคต, วิชาสังคมศึกษาบทคัดย่อ
บทความวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาแผนกิจกรรมเสริมหลักสูตรวิชาสังคมศึกษาเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงอนาคตของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา 2) ศึกษาผลการใช้กิจกรรมเสริมหลักสูตรที่ส่งเสริมทักษะการคิดเชิงอนาคตของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา เป็นการวิจัยเชิงทดลอง กลุ่มตัวอย่าง คือ นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 - 6 โรงเรียนวารีเชียงใหม่ ปีการศึกษา 2561 จำนวน 30 คน จากการสุ่มแบบบังเอิญ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย 1) แผนจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตรสังคมศึกษาเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงอนาคต 2) แบบวัดทักษะการคิดเชิงอนาคต และ 3) แบบสอบถามความพึงพอใจต่อการจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตรวิชาสังคมศึกษา วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติพื้นฐาน ผลวิจัยพบว่า 1) การพัฒนาแผนกิจกรรมเสริมหลักสูตรวิชาสังคมศึกษาเพื่อส่งเสริมทักษะการคิด เชิงอนาคตได้ขั้นตอนการจัดการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงอนาคต ที่เรียกว่า เทคนิค SPACI ซึ่งมีผลการประเมินคุณภาพความถูกต้องและความเหมาะสมมีค่าเฉลี่ยรวมเท่ากับ 4.79 ซึ่งอยู่ในระดับคุณภาพมากที่สุด 2) ผลการใช้กิจกรรมเสริมหลักสูตรวิชาสังคมศึกษาที่ส่งเสริมทักษะการคิดเชิงอนาคต พบว่า นักเรียนมีทักษะการคิดเชิงอนาคตอยู่ในระดับดีมาก มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.8 มีคุณลักษณะการคิดเชิงอนาคตทั้ง 6 ด้านอยู่ในระดับดีมาก และ มีความพึงพอใจต่อการจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตรวิชาสังคมศึกษาที่ส่งเสริมทักษะการคิด เชิงอนาคตของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา อยู่ในระดับดีมาก สรุปได้ว่า การจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตรสังคมศึกษาตามเทคนิค SPACI สามารถพัฒนาทักษะการคิดเชิงอนาคตเกิดขึ้นกับนักเรียนได้จริง และได้แนวทางการจัดการเรียนรู้ที่บูรณาการองค์ความรู้ในท้องถิ่น
เอกสารอ้างอิง
เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์. (2555). การคิดเชิงอนาคต (หนังสือชุดผู้ชนะสิบคิด). กรุงเทพมหานคร: ซัคเซสมีเดีย.
คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). สรุปสาระสำคัญ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่สิบสอง พ.ศ. 2560-2564. เรียกใช้เมื่อ 29 ธันวาคม 2560 จาก http://www.nesdb.go.th/download/plan12/
ชนาธิป พรกุล. (2554). การสอนกระบวนการคิด ทฤษฎีและการนำไปใช้. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ชรินทร์ มั่งคั่ง. (2559). อนาคตวิทยา: ทฤษฎีและเทคนิคการจัดการเรียนรู้สังคมศึกษา. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
รุ่ง แก้วแดง. (2540). ปฏิวัติการศึกษาไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มติชน.
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2559). สรุปผลการประเมิน PISA 2015 วิทยาศาสตร์ การอ่าน และคณิตศาสตร์. 2559. เรียกใช้เมื่อ 28 สิงหาคม 2560 จาก https://pisathailand.ipst.ac.th/pisa2015summaryreport
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579. กรุงเทพมหานคร: บริษัท พริกหวานกราฟิก จำกัด.
เอกวิทย์ ณ ถลาง. (2544). ภาพรวมภูมิปัญญาไทย. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิภูมิปัญญา.
เอ็ดเวิร์ด เดอ โบโน. (2556). สุดยอดทักษะการคิด EDWARD DE BONO. กรุงเทพมหานคร: เอ็กซเปอร์เน็ท.
Wehmeyer, L. B. (1986). Futuristics. New York: A Growth Company.




