ทัศนาความเป็นไทยผ่านกระบวนทัศน์ เรื่องเล่าเครื่องประดับอัญมณีชั้นนำของไทย

บทคัดย่อ

          บทความวิจัยเชิงคุณภาพนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนทัศน์จากเรื่องเล่าที่อยู่ ในเครื่องประดับอัญมณีชั้นนำของไทย โดยมีกลุ่มตัวอย่างคือ เครื่องประดับอัญมณีชั้นนำของไทยจำนวน 5 ตราสินค้าอันได้แก่ 1) บิวตี้ เจมส์ 2) เจม พีช บายชูชัย 3) สยามเจมส์ เฮอริเทจ 4) อนันทา และ 5) เจมส์ พาวิลเลี่ยน โดยใช้แนวคิดแบบจำลองการเล่าเรื่อง อคาดีม (ACADeMe Model) และการบริโภคสัญญะของโบดริยาร์ด มาศึกษาตีความและการใช้วิธีการวิเคราะห์แก่นสาระของตัวบท (Thematic Textual Analysis) ผ่านสื่อสังคมออนไลน์อันประกอบได้ด้วย เว็บไซต์ที่เป็นทางการของทั้งห้าตราสินค้า เครือข่ายสังคมออนไลน์โดยเลือกศึกษาเฟซบุ๊กและอินสตาแกรมของทั้งห้าตราสินค้าซึ่งทั้งเฟซบุ๊กและอินสตาแกรมนั้นเก็บข้อมูลตั้งแต่ปี 2560-2562 และรายการที่สามารถรับชมย้อนหลังผ่านช่องทางยูทูบของทั้ง 5 ตราสินค้าได้ไปปรากฏตัว จากผลการวิจัยพบว่า กระบวนทัศน์ในการเล่าเรื่องเครื่องประดับอัญมณีไทย ประกอบไปด้วยประเด็นหลักคือ ความเป็นไทย ซึ่งความเป็นไทยที่พบนั้นยังมาจากแนวคิดกระแสหลัก 3 กระแสที่มีการผลิตซ้ำมาอย่างยาวนานในเรื่องความเป็นไทย คือ ความเป็นชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ ต่อมามีการเพิ่มความเป็นวัฒนธรรมไทย ขนบธรรมเนียม อุปนิสัยเข้าไปในความเป็นไทยด้วย อีกทั้งยังมีองค์ประกอบที่ช่วยเหลือผู้อื่นและสังคมซึ่งจะเกี่ยวข้องกับความเป็นค่านิยมเรื่องบุญ - บาปและความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับความเชื่อที่เหนือธรรมชาติในเรื่องเล่าเครื่องประดับอัญมณีชั้นนำของไทยด้วย ซึ่งเรื่องเล่านี้ตราสินค้าได้ผลิตสร้างจนกลายเป็นการบริโภคสัญญะแห่งความเป็นไทย