การสร้างสรรค์ภาพประกอบบนเครื่องเบญจรงค์อัตลักษณ์บ้านดอนไก่ดี อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร
คำสำคัญ:
ภาพประกอบ, อัตลักษณ์, เครื่องเบญจรงค์, บ้านดอนไก่ดีบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันของภาพประกอบบนเครื่องเบญจรงค์ 2) ค้นหาอัตลักษณ์ของภาพประกอบบนเครื่องเบญจรงค์ และ 3) สร้างสรรค์ภาพประกอบบนเครื่องเบญจรงค์อัตลักษณ์หมู่บ้านเบญจรงค์บ้านดอนไก่ดี ใช้วิธีวิจัยแบบผสมผสาน ในการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้วิธีการสัมภาษณ์แบบเชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูล มี 3 กลุ่ม คือ 1) กลุ่มผู้รู้ 12 คน 2) กลุ่มผู้เชี่ยวชาญ 3 คน และ 3) กลุ่มผู้ปฏิบัติ 25 คน รวมทั้งสิ้น 40 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหาเชื่อมโยงความสัมพันธ์เชิงทฤษฎี สำหรับการวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้บริโภคที่เดินทางมาท่องเที่ยวในหมู่บ้านเบญจรงค์ดอนไก่ดี จำนวน 80 คน ใช้แบบสอบถามในการเก็บข้อมูล และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) ปัจจุบันของภาพประกอบบนเครื่องเบญจรงค์บ้านดอนไก่ดี จำแนกได้ 3 รูปแบบ คือภาพเหมือนจริงตามธรรมชาติ เช่น ภาพบุคคลสำคัญ ต่อมาภาพกึ่งเหมือนจริง มีลักษณะภาพเหมือนจริงผสมกับภาพจินตนาการ เช่น ภาพนางในวรรณคดี ภาพวิถีไทย และสุดท้ายภาพสร้างสรรค์ มีลักษณะภาพจินตนาการหรือภาพนามธรรม เช่น ภาพการ์ตูน 2) การค้นหาอัตลักษณ์ของภาพประกอบบนเครื่องเบญจรงค์ พบว่า ตำนานจากไก่ชนตัวผู้พันธุ์เหลืองหางขาว ที่มีลักษณะแข็งแรงเฉลียวฉลาดเป็นอัตลักษณ์ที่โดดเด่นจึงนำมาออกแบบให้มีความสวยงามตามหลักศิลปะ 3) การสร้างสรรค์ภาพประกอบบนเครื่องเบญจรงค์อัตลักษณ์บ้านดอนไก่ดี ได้ 3 รูปแบบ ซึ่งผู้เชี่ยวชาญได้ประเมิน พบว่า รูปแบบภาพกึ่งเหมือนจริงมีผลค่าเฉลี่ยมากที่สุด จึงสร้างเป็นต้นแบบภาพประกอบบนเครื่องเบญจรงค์ และกลุ่มผู้บริโภคได้ประเมินความพึงพอใจ พบว่า มีความพึงพอใจในระดับมาก เนื่องจากสามารถสื่อสารอัตลักษณ์ของชุมชนได้ชัดเจน
เอกสารอ้างอิง
กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. (2562). วัฒนธรรม คุณค่าสู่มูลค่า. เรียกใช้เมื่อ 20 กรกฏาคม 2563 จาก http://www.culture.go.th/culture_th/ewt_news.php?nid=3972&filename=index
ชนิดา รัชตะพงศ์ธร. (2556). การออกแบบบรรจุภัณฑ์เครื่องเบญจรงค์ไทย กรณีศึกษาเครื่องเบญจรงค์หนึ่ง ตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ ตำบลดอนไก่ดี จังหวัดสมุทรสาคร. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
ณัฐธิกานต์ ปิ่นจุไร. (2562). การออกแบบเครื่องประดับจากดีบุกด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่นตามอัตลักษณ์ของชุมชนบ้านโนนเหล็ก จังหวัดกำแพงเพชร. เรียกใช้เมื่อ 15 กรกฏาคม 2563 จาก https://research.kpru.ac.th/research2/pages/filere/2652020-01-04.pdf
ทรงศักดิ์ ศรีบุญจิตต์ และคณะ. (2547). ทิศทางการพัฒนาหัตถกรรมพื้นบ้านในภาคเหนือตอนบน. เรียกใช้เมื่อ 5 กันยายน 2563 จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/CMJE/ article/view/92003
นิรมล ขมหวาน. (2557). อัตลักษณ์ของชุมชนตลาดโบราณบางพลีจังหวัดสมุทรปราการ. วารสารวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์, 4(2), 1-7.
นิวัติ กองเพียร. (2563). “เบญจรงค์” ผลงานร่วมช่างไทย - จีน ไม่ใช่สินค้านำเข้า. เรียกใช้เมื่อ 18 สิงหาคม 2563 จาก https://www.silpa-mag.com/culture/article_13969
ประพนธ์ เนียมสา และอรรถพงษ์ ศิริสุวรรณ. (2560). การออกแบบอัตลักษณ์และเรขศิลป์สื่อสิ่งพิมพ์ผลิตภัณฑ์โอทอป ไหมสมเด็จ อำเภอสมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์. เรียกใช้เมื่อ 10 กันยายน 2563 จาก https://homepoom2017.wordpress.com/proceedings/
ประภาศรี พงษ์เมธา. (28 เมษายน 2560). ภาพสร้างสรรค์. (ศิริ หนูแดง, ผู้สัมภาษณ์)
พฤทธิ์ ศุภเศรษฐศิริ. (2557). เครื่องเบญจรงค์ไทยปัจจุบัน: กรณีศึกษาเครื่องเบญจรงค์ หนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ในเขตจังหวัดสมุทรสาคร. วารสารมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์, 21(1),13-34.
เมธ์วดี พยัฆประโคน. (2560). การออกแบบพัฒนาลวดลายผ้าไหมโฮเปราะแบบร่วมสมัย. วารสารศิลปกรรมวิชาการ วิจัยและงานสร้างสรรค์, 3(1),74-87.
รัชนี ทองเพ็ญ. (25 มีนาคม 2560). อัตลักษณ์ของหมู่บ้านดอนไก่ดี. (ศิริ หนูแดง, ผู้สัมภาษณ์)
ศูนย์ข้อมูลกลางทางวัฒนธรรมจังหวัดสมุทรสาคร. (2563). ชุมชนคุณธรรม ลานธรรม ลานวิถีไทย วัดดอนไก่ดี. เรียกใช้เมื่อ 25 กรกฏาคม 2563 จาก http://m-culture.in.th /album/view/193750/
สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดสมุทรสาคร. (2563). ประวัติความเป็นมาจังหวัดสมุทรสาคร. เรียกใช้เมื่อ 30 กรกฏาคม 2563 จาก https://samutsakhon.cdd.go.th
สินชัย ซื่อผาสุข. (28 เมษายน 2560). เรื่องรูปแบบเครื่องเบญจรงค์ที่ผู้บริโภคสนใจ. (ศิริ หนูแดง, ผู้สัมภาษณ์)
อรพินทร์ เอี่ยมโหมด. (28 เมษายน 2560). เรื่องการฝึกเขียนภาพประเพณีไทย. (ศิริ หนูแดง, ผู้สัมภาษณ์)
อุไร แตงเอี่ยม. (25 มีนาคม 2560). เรื่องภาพประกอบบนเครื่องเบญจรงค์. (ศิริ หนูแดง, ผู้สัมภาษณ์)
Castells, M. (1997). The Power of Identity: The Information Age: Economy, Society, andCulture. NJ: Wiley.
Hall, S. & Gay, P. D. (1996). Questions of Cultural Identity. Retrieved June 2, 2020, from https://is.muni.cz/el/phil/jaro2006/PH1215/um/Hall_Concepts_of_identity.pdf
Jeong, H. B. & Moon, J. K. (2015). Study on the Utilization of Illustration for the Identity Design in Fashion Brand. Retrieved October 12, 2020, from https://www.koreascience.or.kr/article/JAKO201525947432242.page
Quental, J. (2014). Searching for a common identity : The folklore interpreted throughillustration. Retrieved October 10, 2020, from https://www.idmais.org /pubs/JoanaQuental/2013.2.JoanaQuental.pdf
Wu, Y. (2015). Research on the Packaging and Illustration Design Development Trend fromthe Psychology and Aesthetics Perspectives. Retrieved November 10, 2020, from https://www.atlantis-press.com/proceedings/iemb-15/25838754
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2021 วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.




