การส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนแม่นนท์ ตำบลหนองไผ่ อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี
คำสำคัญ:
การส่งเสริมสุขภาพ, ผู้สูงอายุ, การมีส่วนร่วมของชุมชนบทคัดย่อ
บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สำรวจและวิเคราะห์สถานการณ์การส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนแม่นนท์ 2) ศึกษาวิธีการดำเนินงานส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนแม่นนท์ 3) ศึกษาผลดำเนินงานส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนแม่นนท์ ตำบลหนองไผ่ อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี กลุ่มตัวอย่างคัดเลือกแบบเจาะจง ได้แก่ 1) สมาชิกชุมชนบ้านแม่นนท์ 20 ราย 2) แกนนำดูแลผู้สูงอายุ 22 ราย 3) ผู้สูงอายุ 40 ราย เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วย 1) แบบสอบถาม ได้แก่ ข้อมูลทั่วไป, ความรู้การดูแลสุขภาพตามหลัก 3อ.2ส. การปฏิบัติตนตามหลัก 3อ.2ส. แบบสอบถามความพึงพอใจ 2) แบบคำถามสนทนากลุ่มเกี่ยวกับสถานการณ์ส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ 3) แบบสัมภาษณ์การส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุของแกนนำดูแลผู้สูงอายุ ข้อมูลเชิงปริมาณวิเคราะห์โดยการแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่ามัธยฐาน ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ Paired Samples t-test ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า 1) ชุมชนแม่นนท์มีกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุโดยเฉพาะกลุ่มที่มีภาวะพึ่งพายังไม่เป็นรูปธรรมชัดเจน และดำเนินงานขาดความต่อเนื่อง 2) กิจกรรมส่งเสริมสุขภาพขับเคลื่อนโดยแกนนำดูแลผู้สูงอายุเพื่อให้ความรู้ด้านพฤติกรรมสุขภาพและกระตุ้นการปฏิบัติตามหลัก 3อ.2ส. 3) หลังนำกิจกรรมไปใช้ แกนนำมีความรู้เรื่องการปฏิบัติตามหลัก 3อ.2ส. มากกว่าก่อนเข้าร่วมกิจกรรม (t = 8.64, p = 0.00) ผู้สูงอายุมีความรู้และสามารถปฏิบัติตามหลัก 3อ.2ส.เพิ่มขึ้น (t = 12.30, p = 0.00) ผู้สูงอายุพึงพอใจต่อการเข้าร่วมกิจกรรมระดับมากที่สุด ( = 4.84, S.D. = 0.13) แกนนำรู้สึกภาคภูมิใจและพยายามทำตามความรับผิดชอบเพื่อเป็นส่วนขับเคลื่อนการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุของชุมชนแม่นนท์
References
กรมกิจการผู้สูงอายุ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (2562). มาตรการขับเคลื่อนระเบียบวาระแห่งชาติเรื่องสังคมสูงอายุ (ฉบับปรับปรุง). กรุงเทพมหานคร: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
จินตนา อาจสันเที๊ยะ และรัชณีย์ ป้อมทอง. (2561). แนวโน้มการดูแลผู้สูงอายุในศตวรรษที่ 21: ความท้าทาย ในการพยาบาล. วารสารพยาบาลทหารบก, 19(1), 39-46.
ชินวงศ์ ศรีงาม และคณะ. (2562). รูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อการเสริมสร้างสุขภาพของผู้สูงอายุในจังหวัดนนทบุรี. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร, 10(1), 57-71.
ฐิติชญา ฉลาดล้น และคณะ. (2560). การพัฒนารูปแบบกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุในชมรมผู้สูงอายุคลังปัญญาอำเภอบ้านโป่งจังหวัดราชบุรี. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 27(2), 154-167.
ปราณี อ่อนศรี และอัจฉรา อุไรเลิศ. (2561). บทบาทพยาบาลในการสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ. วารสารพยาบาลทหารบก, 19(2), 55-62.
ปัทมา ยมศิริ และศรุดา สมพอง. (2563). การบูรณาการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุตามแผนพัฒนา เศรษฐกิจ และสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560 - 2564). วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 5(9), 216-229.
พงศธร พอกเพิ่มดี. (2563). แผนยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี (ด้านสาธารณสุข) พ. ศ. 2561-2580. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 29(1), 173-186.
ไพบูลย์ พงษ์แสงพันธ์ และยุวดี รอดจากภัย. (2557). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ ในภาคตะวันออกของประเทศไทย. วารสารสาธารณสุขมหาวิทยาลัยบูรพา, 9(2), 13-20.
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. (2561). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2561. นครปฐม: พริ้นเทอรี่.
สัญญา ยือราน และศิวิไลซ์ วนรัตน์วิจิตร. (2561). การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมสู่ความสำเร็จการ เปลี่ยนแปลงนโยบายในระบบสุขภาพ. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุข ภาคใต้, 5(2), 288-300.
สุจินดา สุขรุ่ง และคณะ. (2561). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุโดยใช้กระบวนการ AIC: โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลปันแต อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง. วารสารการพัฒนาสุขภาพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 6(2). 159-176.
Graneheim, U. H. & Lundman, B. (2004). Qualitative content analysis in nursing research: concepts, procedures and measures to achieve trustworthiness. Nurse education today, 24(2), 105-112.
Phuttharak, T. & Dhiravisit, A. (2014). Rapid urbanization-its impact on sustainable development: A case Study of Udon Thani, Thailand. Asian Social Science, 10(22), 70-79.
Sasat, S. & Bowers, B. J. (2013). Spotlight Thailand. The Gerontologist, 53(5), 711-717.
United Nations et al. (2013). World Population Ageing 2013. Retrieved October 10, 2019, from https://www.un.org/en/development/desa/population/ publications/pdf/ageing/World PopulationAgeing2013.pdf
