ปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีผลต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคความดันโลหิตสูงของประชาชน กลุ่มเสี่ยง เขตสุขภาพที่ 4 กระทรวงสาธารณสุข
คำสำคัญ:
ความรอบรู้สุขภาพ, แรงจูงใจในการป้องกันโรค, การสนับสนุนทางสังคม, พฤติกรรมการป้องกันโรคความดันโลหิตสูงบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีผลต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคความดันโลหิตสูงของประชาชนกลุ่มเสี่ยง เขตสุขภาพที่ 4 กระทรวงสาธารณสุข ซึ่งประกอบด้วย ความรอบรู้สุขภาพ แรงจูงใจในการป้องกันโรค และการสนับสนุนทางสังคม กลุ่มตัวอย่างมีอายุ 35–59 ปี ที่ได้รับการตรวจคัดกรองความเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง มีผลการคัดกรองว่ามีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 650 คน ได้มาโดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถาม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ร้อยละ คะแนน เฉลี่ย คะแนนเฉลี่ยร้อยละของคะแนนเต็ม ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์เส้นทางอิทธิพล (Path Analysis) ด้วยโปรแกรมสำเร็จรูป AMOS
ผลการวิจัยพบว่า โมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีผลต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคความดันโลหิตสูงที่พัฒนาขึ้นมีความสอดคล้องกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์ χ2 = 129.853, df = 108 χ2/df = 1.202, p = 0.075 CFI = 0.998 GFI = 0.981 AGFI = 0.960 TLI = 0.960 NFI = 0.987 RMSEA = 0.018 RMR = 0.014 โดยปัจจัยความรอบรู้สุขภาพ (r2= 0.28) แรงจูงใจในการป้องกันโรค (r2= 0.65) และการสนับสนุนทางสังคม (r2= 0.24) มีอิทธิพลทางตรงต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคความดันโลหิตสูง (r2= 0.715) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 และสามารถร่วมกันอธิบายความแปรปรวนของพฤติกรรมการป้องกันโรคความดันโลหิตสูง ได้ร้อยละ 71.5
ข้อเสนอแนะจากการวิจัยครั้งนี้ ควรนำผลการวิจัยไปกำหนดนโยบายและแผนงานการส่งเสริมพฤติกรรมป้องกันโรคความดันโลหิตสูง โดยเน้นในเรื่องของความรอบรู้ด้านสุขภาพ การสร้างเสริมแรงจูงใจในการป้องกันโรค การสนับสนุนทางสังคม และการดำเนินชีวิตเพื่อสุขภาพ สนับสนุนให้เจ้าหน้าที่สาธารณสุขทำงานร่วมกับชุมชน ให้ประชาชนในชุมชนมีส่วนร่วมอย่างเต็มที่ในกิจกรรมด้านการส่งเสริมสุขภาพ ภายใต้ระบบการบริการจัดการ โดยการเชื่อมโยงของภาคีเครือข่าย
เอกสารอ้างอิง
Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall.
Kamonthip Wichitsunthornkul. (2015). Hypertension in the 2015 NCD and Injury Risk Behavior
Survey was obtained from http://thaincd.com/document/file/info/brfss/(online).
Ministry of Public Health. Health Data Center. (2019). Lopburi Provincial Public Health Office.
Health data file. Accessed on May 21, 2019 from https://lri.hdc.moph.go.th/hdc/main/index_pk.php (online).
Office of Policy and Strategy Office of the Permanent Secretary, Ministry of Public Health
Ministry of Public Health. (2017). The Office of the Permanent Secretary, Ministry of Public Health, 5-year Strategic Plan (2017-2021). Nonthaburi. Accessed on May 16, 2019 from http://region5.moph.go.th (online).
Office of the National Health Commission. (2007). National Health Act 2007. Accessed on May
21, 2019 from https://www.nationalhealth.or.th/node/429 (online).
Phatcharavadee Thongnueng. (2017). A causal model of lifestyle modification behavior in
Thai adults with hypertension. Master of Nursing (International), Chulalongkorn University.
Rumeyda Chitra Puspita. (2017). Health Belief Model for the Analysis of Factors Affecting
Hypertension Preventive Behavior among Adolescents in Surakarta. Journal of Health Promotion and Behavior (2017), 2(2): 183-196 https://doi.org/thejhpb.2016.02.02.08 e-ISSN: 2549-1172 (online).
Shaoying Du et al. (2018). Health literacy and health outcomes in hypertension: An integrative
review: International Journal of Nursing Sciences journal homepage: http://www.elsevier.com/journals/international-journal-of nursing-sciences/2352-0 (online).
Viswanathan Mohan, Yackoob K. Seedat, and Rajendra Pradeepa. (2013).
The Rising Burden of Diabetes and Hypertension in Southeast Asian and African Regions: Need for Effective Strategies for Prevention and Control in Primary Health Care Settings. (online). Hindawi Publishing Corporation International Journal of Hypertension Volume 2013, Article ID 409083, 14 pages http://dx.doi.org/10.1155/2013/409083 (online).
