การอนุรักษ์ สืบสาน และต่อยอด: “ภูมิปัญญาผ้าทอเกาะยอ” ผ่านหลักสูตรท้องถิ่น

บทคัดย่อ

          บทความวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่ออนุรักษ์ สืบสาน และต่อยอด: “มรดกภูมิปัญญาผ้าทอเกาะยอ” ผ่านหลักสูตรท้องถิ่น เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ออกแบบร่วมกับการวิจัยโดยใช้การฝึกปฏิบัติจริง แบ่งเป็น 3 ขั้นตอน คือ 1) ศึกษาเอกสาร ตำรา และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องเกี่ยวกับแนวคิดทฤษฎีในการสร้างหลักสูตร 2) สัมภาษณ์เชิงลึก จากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ คือ ปราชญ์ชาวบ้านผู้ที่มีความรู้ความสามารถในเรื่องการทอผ้าเกาะยอ จำนวน 8 คน ซึ่งเป็นผู้มีประสบการณ์การทอผ้ามากกว่า 20 ปี และหลังจากนั้นนำข้อมูลที่ได้มาสังเคราะห์และสร้างหลักสูตรการทอผ้าเกาะยอ 3) ทดลองใช้หลักสูตรโดยการฝึกปฏิบัติจริง กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ เยาวชนผู้มีความสนใจและสมัครใจเข้าร่วมโครงการ จำนวน 3 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา และนำเสนอผลการวิจัยแบบพรรณนาความ ผลการวิจัยพบว่า การอนุรักษ์ ในครั้งนี้ อนุรักษ์โดยการจัดทำหลักสูตรการทอผ้าเกาะยอขึ้น ซึ่งเป็นหลักสูตรที่เกิดจากความต้องการของชุมชนและการมีส่วนร่วมของชุมชน หากไม่มีการจัดทำหลักสูตรขึ้น มีแนวโน้มว่าการทอผ้าเกาะยอมีโอกาสที่จะสูญหายได้ เพราะไม่มีการสืบทอดองค์ความรู้ เหตุได้จากอุปกรณ์การทอผ้าถูกทิ้งร้างไว้เป็นจำนวนมาก 2) การสืบสาน สืบสานโดยการให้เยาวชนผู้มีความสนใจ ได้เข้ามาเรียนรู้และปฏิบัติจริง ผ่านหลักสูตรที่ได้พัฒนาขึ้น เป็นการสืบสานมรดภูมิปัญญา ให้คงอยู่ต่อไปไม่ให้สูญหาย 3) การต่อยอด ต่อยอดโดยการจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้ เพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้ให้กับผู้ที่สนใจ และสถานศึกษาที่อยู่ใกล้เคียง พร้อมทั้งเผยแพร่หลักสูตรผ่านระบบ QR Code และช่องทางออนไลน์ เพื่อให้เป็นที่รู้จักของคนทั่วไปมากยิ่งขึ้น