กระบวนการส่งเสริมและพัฒนาความหลากหลายทางวัฒนธรรมท้องถิ่นแบบมีส่วนร่วมของชุมชนไทยทรงดำจังหวัดชุมพร

บทคัดย่อ

         บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวทางการอนุรักษ์ สืบทอด ต่อยอดคุณค่าความหลากหลายทางวัฒนธรรมท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยทรงดำ 2) ศึกษากระบวนการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาความหลากหลายทางวัฒนธรรมท้องถิ่น 3) ศึกษาแนวทางการแก้ไขปัญหาและอุปสรรคในการบริหารจัดการความหลากหลายทางวัฒนธรรมท้องถิ่น ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยวิธีการศึกษาเอกสาร และการสัมภาษณ์จากผู้ให้ข้อมูลหลัก จำนวน 9 รูป/คน โดยวิเคราะห์ข้อมูลในเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) การอนุรักษ์ต่อยอดความหลากหลายทางวัฒนธรรมท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยทรงดำ วางอยู่บนรากฐานทางภูมิปัญญาดั่งเดิมของชุมชน เช่น ศรัทธาทางศาสนา ความเชื่อผีสางเทวดา และความเชื่อเรื่องบรรพบุรุษ เป็นพื้นฐานในการอนุรักษ์ต่อยอดคุณค่าสืบต่อกันมาจากบรรพบุรุษในอดีตจนถึงปัจจุบัน 2) กระบวนการส่งเสริมการมีส่วนร่วมในการพัฒนาความหลากหลายทางวัฒนธรรมท้องถิ่น มุ่งเน้นไปที่การสร้างการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน ตั้งแต่การกำหนดปัญหา การตัดสินใจ การลงมือปฏิบัติ และการประเมินผลที่เกิดขึ้นกับชุมชน เป็นปัจจัยสำคัญ 3) แนวทางการแก้ไขปัญหาและอุปสรรคที่สำคัญในการบริหารจัดการความหลากหลายทางวัฒนธรรมท้องถิ่น ปัญหาหลัก คือ ความต่อเนื่องทางวัฒนธรรมดั่งเดิมของชุมชน ที่ได้รับผลกระทบจากวัฒนธรรมภายนอกที่เข้ามาลดทอนคุณค่า แนวทางการแก้ไขปัญหา คือ การรักษาความต่อเนื่องทางวัฒนธรรมของชุมชน ในรูปแบบของการอนุรักษ์ สืบทอด ต่อยอดคุณค่า โดยมีคนในชุมชนเป็นแกนกลางในการมีส่วนร่วมทุกกระบวนการขั้นตอน เพื่อสร้างความตระหนักในความรู้สึกหวงแหนและเห็นคุณค่า เพื่อให้วัฒนธรรมดั่งเดิมของชุมชนท้องถิ่นยังคงดำรงอยู่สืบต่อไปได้อย่างเข้มแข็งมั่นคง