แนวคิดและวิถีชีวิตของชาวเขมรถิ่นไทยจังหวัดสุรินทร์ที่สะท้อน จากสำนวนภาษิต

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิดของชาวเขมรถิ่นไทยที่จังหวัดสุรินทร์ในสำนวนภาษิต 2) ศึกษาวิถีชีวิตของชาวเขมรถิ่นไทยที่จังหวัดสุรินทร์ในสำนวนภาษิต ผู้วิจัยได้ศึกษาคัดและเลือกสำนวนภาษิต ของชาวเขมรถิ่นไทยจากเอกสารที่มีผู้รวบรวมไว้ก่อนแล้ว โดยเลือกสำนวนภาษิตที่ไม่ตรงกับสำนวนภาษิต ในภาษาไทยมาตรฐานมาศึกษาวิจัยเอกสารและลงภาคสนามเพื่อสังเกตการณ์และสัมภาษณ์ผู้ที่ใช้ภาษาเขมรถิ่นไทยในจังหวัดสุรินทร์ในช่วงระหว่าง พ.ศ. 2563 - 2564 โดยได้ลงพื้นที่สังเกตการณ์สัมภาษณ์ชาวเขมรถิ่นไทย ใน 4 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมืองสุรินทร์ อำเภอสังขะ อำเภอปราสาท และอำเภอจอมพระ            ผลการศึกษาพบว่า แนวคิดของคนเขมรถิ่นไทยที่สะท้อนจากสำนวนภาษิตนั้นมี 3 ประการ ประการแรกสะท้อนข้อคิดคติธรรม ซึ่งสอดคล้องกับหลักเบญจธรรมทางพุทธศาสนาที่เป็นรากฐานทางวัฒนธรรมของกลุ่มชน ประการที่สองสะท้อนความเชื่อโดยปรากฏทั้งเรื่องผีในความเชื่อดั้งเดิมและความเชื่อเรื่องนรกสวรรค์ ตามแนวคิดสำคัญอย่างหนึ่ง ของพุทธศาสนา ประการที่สามสะท้อนค่านิยมของกลุ่มชาวเขมรถิ่นไทยที่มุ่งสอนให้เคารพผู้อาวุโส และสอนให้รู้จักเคารพผู้มีที่อิทธิพลในสังคม ส่วนผลการศึกษาด้านวิถีชีวิตสะท้อนให้เห็น 2 ด้าน ได้แก่  ด้านอาชีพ และด้านครอบครัว ด้านอาชีพนั้นสะท้อนให้เห็นอาชีพอันหลากหลายของคนในสังคมโดยนำลักษณะบางประการของคนที่ประกอบอาชีพดังกล่าวมาเปรียบเทียบ                      ด้านครอบครัว กล่าวถึงความสำคัญของพ่อแม่ การเลือกคู่และการครองเรือน คำเปรียบเปรยถึงเพศชายเพศหญิง และความสำคัญของเครือญาติ ซึ่งเป็นวัฒนธรรมของชาวเขมรถิ่นไทย