ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยคัดสรรกับความรอบรู้ด้านสุขภาพ ของผู้สูงอายุ อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช
คำสำคัญ:
ความสัมพันธ์, ปัจจัยคัดสรร, แรงสนับสนุนทางสังคม, ความรอบรู้ด้านสุขภาพ, ผู้สูงอายุบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ปัจจัยคัดสรรด้าน เพศ อายุ การศึกษา สถานภาพสมรส รายได้ และแรงสนับสนุนทางสังคม 2) ระดับความรอบรู้ด้านสุขภาพ 3) ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยคัดสรรกับความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุในอำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นการวิจัยเชิงสหสัมพันธ์ กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษา ได้แก่ ผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในอำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช จำนวน 381 คน ซึ่งกำหนดจากการใช้ตารางของเครจซี่และมอร์แกน สุ่มกลุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้นและสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามข้อมูลทั่วไป แบบสอบถามแรงสนับสนุนทางสังคม และแบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติบรรยาย สถิติสัมประสิทธิ์ฟีและสถิติสหสัมพันธ์เพียร์สัน ผลการวิจัย พบว่า แรงสนับสนุนทางสังคมของผู้สูงอายุโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก ( = 3.87, S.D. = .71) สำหรับความรอบรู้ด้านสุขภาพโดยภาพรวม พบว่า อยู่ในระดับต่ำ (
= 34.66, S.D. = 9.25) ส่วนความสัมพันธ์ของปัจจัยคัดสรรกับความรอบรู้ด้านสุขภาพ พบว่า อายุมีความสัมพันธ์ทางลบในระดับต่ำกับความรอบรู้ด้านสุขภาพ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (Ø = - .109, p = .033) และแรงสนับสนุนทางสังคมมีความสัมพันธ์ทางบวกในระดับต่ำกับความรอบรู้ด้านสุขภาพ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001 (r = .153, p = .000) อย่างไรก็ตามเพศ การศึกษา สถานภาพสมรส และรายได้ ไม่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านสุขภาพ ดังนั้น หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรส่งเสริมให้ครอบครัว สังคม มีส่วนร่วมในการดูแลผู้สูงอายุให้มากขึ้น เพื่อส่งเสริมให้ผู้สูงอายุมีความรอบรู้ด้านสุขภาพในระดับที่เพียงพอทำให้มีความพร้อมในการดูแลตนเองมากขึ้น
เอกสารอ้างอิง
กมลรัตน์ เทอร์เนอร์ และคณะ. (2561). ความฉลาดทางสุขภาพของนักศึกษาพยาบาลวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ชลบุรี. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 12(1), 1-9.
กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2562). สถิติจำนวนผู้สูงอายุแยกตามจังหวัดและอายุ ปี 2561. เรียกใช้เมื่อ 17 มีนาคม 2562 จาก https://www.dop.go.th/th/know/1/159
กรรณิการ์ การีสรรพ์ และคณะ. (2562). ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพ ความรู้เกี่ยวกับการควบคุมโรคความดันโลหิตสูงและพฤติกรรมการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง. รามาธิบดีพยาบาลสาร, 25(3), 280-295.
กิจปพน ศรีธานี. (2560). ความสัมพันธ์ระหว่างความฉลาดทางสุขภาพกับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลาง. วารสารระบบสาธารณสุข, 11(1), 26-36.
จิรนันท์ ปุริมาตย์ และคณะ. (2562). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อคุณภาพชีวิตของผู้ดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง ในจังหวัดจันทบุรี. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 28(4), 610-619.
ธัญชนก ขุมทอง และคณะ. (2559). ปัจจัยที่มีผลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพของประชากรกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ในจังหวัดอุทัยธานีและอ่างทอง. วารสารวิชาการ Veridian E - Journal, Silpakorn University (สาขาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี), 3(6), 67-85.
นิทรา กิจธีระวุฒิวงษ์. (2558). การนำความฉลาดทางสุขภาพไปปฏิบัติงานสาธารณสุข. วารสารวิจัยคณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 8(2), 68-75.
นิยม จันทร์นวล และสุมาลี สมชาติ. (2563). ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ 3อ. 2ส. ของผู้สูงอายุตำบลโพธิ์ใหญ่ อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารการแพทย์และสาธารณสุขมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 3(2), 121-127.
นิราศศิริ โรจนธรรมกุล. (2563). การพยาบาลผู้สูงอายุด้านการดูแลสุขภาพกายและสุขภาพจิต. กรุงเทพมหานคร: ไทยควอลิตี้บุ๊คส์.
บุญชม ศรีสะอาด. (2553). การวิจัยเบื้องต้น. กรุงเทพมหานคร: สุวีริยสาสน์.
พยาม การดี และคณะ. (2559). การรับรู้แรงสนับสนุนทางสังคมของผู้สูงอายุในเขตชนบทภาคเหนือตอนบน. วารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทย, 24(1), 40-51.
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. (2561). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2560. กรุงเทพมหานคร: บริษัทโรงพิมพ์เดือนตุลา จำกัด.
เยาวลักษณ์ มีบุญมาก และคณะ. (2562). ความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุในชุมชนกึ่งเมืองแห่งหนึ่งในจังหวัดราชบุรี. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้, 6(ฉบับพิเศษ), 129-141.
รัตน์ศิริ ทาโต. (2561). การวิจัยทางการพยาบาลศาสตร์: แนวคิดสู่การประยุกต์ใช้. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วรรณศิริ นิลเนตร. (2557). ความฉลาดทางสุขภาพของผู้สูงอายุไทยในชมรมผู้สูงอายุในเขตกรุงเทพมหานคร. เรียกใช้เมื่อ 2 พฤศจิกายน 2562 จาก http://cuir.car.chula.ac.th/handle
วินัย ไตรนาทถวัลย์ และคณะ. (2562). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความแตกฉานด้านสุขภาพของผู้สูงอายุ. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 13(2), 41-51.
วิลาวัลย์ รัตนะ. (2552). พฤติกรรมการดูแลสุขภาพ และการสนับสนุนทางสังคม กับคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุชมรมผู้สูงอายุโรงพยาบาลสุราษฎรธานี. ใน วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาจิตวิทยาพัฒนาการมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
แสงเดือน กิ่งแก้ว และนุสรา ประเสริฐศรี. (2559). ความสัมพันธ์ระหว่างความฉลาดทางสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเรื้อรังหลายโรค. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 25(3), 43-54.
อังศินันท์ อินทรกำแหง. (2560). รายงานวิจัย เรื่องการสร้างและพัฒนาเครื่องมือความรอบรู้ด้านสุขภาพของคนไทย. กรุงเทพมหานคร: สถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
อานนท์ สังขะพงษ์ และคณะ. (2562). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความรอบรู้ทางสุขภาพของญาติผู้ดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังในชุมชน. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 37(2), 55-62.
Krejcie, R. V. & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610.
Mauk, L. K. (2014). Gerontological Nursing Competencies for Care. Massachusetts: Courier.
Nutbeam, D. (2008). The Evolving Concept of Health Literacy. Social Science & Medicine, 67(12), 2072-2078.
Sørensen, K. et al. (2012). Health literacy and public health: a systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health, 12(1), 1-13.
Stewart, D. W. et al. (2014). Social support mediates the association of health literacy and depression among racially/ethnically diverse smokers with low socioeconomic status. J Behav Med, 37(6), 1169-1179.
