โครงการพระราชดำริของกองทัพบกในฐานะราชประศาสนศาสตร์

วัชรี   สงวนศักดิ์โยธิน; อภิรัตน์ กังสดารพร

ผู้แต่ง

วัชรี สงวนศักดิ์โยธิน มหาวิทยาลัยรังสิต
อภิรัตน์ กังสดารพร มหาวิทยาลัยรังสิต

คำสำคัญ:

ราชประศาสนศาสตร์, โครงการพระราชดำริ, โครงการพระราชดำริของกองทัพบก

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิดราชประศาสนศาสตร์ผ่านโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริของกองทัพบก 2) ศึกษาการจัดการโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริของกองทัพบกตามแนวคิดราชประศาสนศาสตร์ และ 3) ศึกษาการบูรณาการแนวคิดราชประศาสนศาสตร์กับการ ใช้วิธีการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้การวิจัยเชิงเอกสารร่วมกับการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก โดยมีแบบสัมภาษณ์เป็นเครื่องมือ กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญประกอบไปด้วย 3 กลุ่ม คือผู้นำชุมชนจำนวน 10 คน ผู้นำหน่วยงานและผู้เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐ และเอกชน จำนวน 9 คน ผู้นำหน่วยงานของกองทัพบกที่ทำหน้าที่รับผิดชอบและควบคุมโครงการ ในเขตพื้นที่ที่ศึกษา จำนวน 6 คน วิเคราะห์และนำเสนอผลการวิจัยแบบเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) การพัฒนาอย่างยั่งยืนของแต่ละโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ใช้ราชประศาสนศาสตร์ ผ่านการทรงงานของสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง พระราชวงศ์ และผู้แทนพระองค์เน้นการพัฒนาราษฎรในพื้นที่ในด้านเศรษฐกิจ สังคม และร่วมรักษาอธิปไตยของชาติ 2) การจัดการโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริของกองทัพบกตามแนวคิดราชประศาสนศาสตร์ ใช้การจัดการร่วมกันสามฝ่าย คือพื้นที่ที่เป็นผู้นำชุมชน ผู้บริหารหน่วยราชการที่เกี่ยวข้องและมูลนิธิ หรือหัวหน้าโครงการต่าง ๆ ใช้การจัดการที่ดูบริบทของพื้นที่ 3) การบูรณาการแนวคิดราชประศาสนศาสตร์กับการจัดการ พบว่า การจัดการโครงการฯ ของกองทัพบกตามแนวคิดราชประศาสนศาสตร์ชุมชนต้องมีส่วนร่วมในทุกกระบวนการการบูรณาการ 3.1) หลักการและแนวคิดพื้นฐานของรูปแบบรูปแบบบูรณาการความร่วมมือ 3.2) วัตถุประสงค์ของการบูรณาการความร่วมมือ 3.3) ขั้นตอนการทำงานแบบบูรณาการ ความร่วมมือ และ 3.4) ตัวชี้วัดการบูรณาการความร่วมมือ/การวัดและประเมินผลควรมร่วมมือ ครบทุกขั้นตอน

เอกสารอ้างอิง

จุมพล หนิมพานิช. (2554). การนำนโยบายไปสู่การปฏิบัติ มุมมองในทัศนะรัฐศาสตร์การเมืองและรัฐประศาสนศาสตร์การบริหารและกรณีศึกษาของไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ณรงค์ กุลนิเทศ และสุดาวรรณ สมใจ. (2558). ระเบียบวิธีวิจัยชั้นสูง และการออกแบบวิจัย. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: มาสเตอร์พรินท์ สามเสน.

ปกรณ์ ศิริประกอบ. (2562). 3 พาราไดม์ทางรัฐประศาสนศาสตร์ แนวคิด ทฤษฎี และการนำไปปฏิบัติจริง. (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

มโนชัย สุดจิตร. (2560). การบูรณาการบริหารความเสี่ยงทั่วทั้งองค์การกับการจัดการคุณภาพภาครัฐ: กรณีศึกษากรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 15(2), 126-135.

วีรินทร์ทิรา นาทองบ่อจรัส และสมาน งามสนิท. (2558). การบริหารจัดการความรู้โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริของสื่อมวลชน. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย ฉบับสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 5(3), 139-146.

ศุภชัย ยาวะประภาษ. (2544). นโยบายสาธารณะ. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สถาบันมาตรวิทยาแห่งชาติ. (2563). “ราชประศาสนศาสตร์” ซึ่งมากกว่า พระราชกรณียกิจ หรือพระราชกุศล”. เรียกใช้เมื่อ 9 เมษายน 2564 จาก http://www.nimt.or.th/main/?p=34290

สุเมธ ตันติเวชกุล. (2559). "การพัฒนาที่ยั่งยืน" นำประโยชน์สุขสู่ประชาชน. วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 14(3),51-64.

เอนก เหล่าธรรมทัศน์. (2562). เค้าโครงความคิดพินิศประชาธิปไตยไทย. กรุงเทพมหานคร: สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ชาติ.

เอนก เหล่าธรรมทัศน์ และวลัยพร รัตนเศรษฐ. (2557). รัฐประศาสนศาสตร์พลเมือง. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.

Ansell, C. & Gash, A. (2012). Collaborative governance in theory and practice. Journal of public administration research and theory, 18(4), 543-571.

Yansutee, S. (2008). Development of participatory approaches in academic affairs of the basic education commission under the Office of Nakhon Nayok Educational Service Area (Master thesis). Phranakhon Si Ayutthaya: Phranakhon Si Ayutthaya Rajabhat University.