ศึกษาวิเคราะห์การตีความเรื่องการเกิด (ชาติ) เชิงอภิปรัชญา ตามทัศนะพุทธปรัชญาเถรวาท

ผู้แต่ง

  • วีระชัย ยศโสธร มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์

คำสำคัญ:

การวิเคราะห์, การตีความ, การเกิด (ชาติ), อภิปรัชญา, พุทธปรัชญาเถรวาท

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาวิธีการตีความตามทัศนะพุทธปรัชญาเถรวาท 2) ศึกษาแนวคิดเรื่องการเกิด (ชาติ) เชิงอภิปรัชญาตามทัศนะพุทธปรัชญาเถรวาท และ              3) วิเคราะห์การตีความเรื่องการเกิด (ชาติ) เชิงอภิปรัชญาตามทัศนะพุทธปรัชญาเถรวาท เป็น         การวิจัยเชิงคุณภาพ ซึ่งเน้นการวิจัยทางเอกสาร โดยศึกษาข้อมูลจากพระไตรปิฎก อรรถกถา ฎีกา อนุฎีกา ปกรณ์วิเสส หนังสือ ตำรา บทความ เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง มีการวิเคราะห์ข้อมูลแล้วนำเสนอผลการวิจัยในรูปแบบของการพรรณนาวิเคราะห์ตามวัตถุประสงค์การวิจัย ผลการวิจัยพบว่า 1) วิธีการตีความตามทัศนะพุทธปรัชญาเถรวาทเป็นการเน้นอธิบายความโดยมีการตีความ 5 นัย คือการตีความตามตัวอักษร ตามสัญลักษณ์ ตามบริบท ตามเหตุผลและ                ตามหลักวรรณกรรม 2) แนวคิดเรื่องการเกิด (ชาติ) เชิงอภิปรัชญาตามทัศนะพุทธปรัชญาเถรวาท มองว่า มนุษย์เกิดจากพรหม การเกิดจากครรภ์มารดา การเกิดจากกรรมและผลของกรรม การเกิดโดยความเป็นปัจจัยแก่กันและการเกิดตามกำเนิด 4 อย่าง 3) ผลการการวิเคราะห์การตีความเรื่องการเกิด (ชาติ) เชิงอภิปรัชญาตามทัศนะพุทธปรัชญาเถรวาทมีลักษณะคือ การเปลี่ยนสถานะที่ละเอียดประณีตมาเป็นหยาบ การเกิดในมิตินิยาม 5 มีความเชื่อมโยงกันทั้งอุตุนิยาม พีชนิยาม  จิตนิยาม กรรมนิยามและธรรมนิยาม การเกิดในมิติอนัตตาคือการเกิดเป็นรูปนามนั้นมีวิญญาณเป็นปัจจัย การเกิดในมิติขณิกวาทเป็นการตีความเชิงการเกิดของจิตและธรรมในปัจจุบัน การเกิดในมิติวิญญาณเป็นการตีความว่าสิ่งทั้งหลายล้วนมีวิญญาณเป็นเหตุเกิดและดำรงอยู่ได้ด้วยวิญญาณ และการเกิดในมิติสังขารเป็นจุดเริ่มต้นของสังขารที่มีชีวิตอยู่

เอกสารอ้างอิง

คณาจารย์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย . (2558). วิสุทธิมรรคแปล ภาค 3 ตอน 1. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.

คำนวณ คำมณี. (2560). แนวคิดพุทธปรัชญาในวรรณกรรมหนังสือบุด เรื่องท้าวชมพูฉบับสถาบันทักษิณคดีศึกษา. วารสารวิชาการ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี, 13(2), 129-130.

ชาตรี ชุมเสน. (2560). ศึกษาวิเคราะห์วิภัชชวาทในพุทธปรัชญาเถรวาท. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, 3(2), 98-117.

ประวิทย์ เฮงพระธานี และพระมหามิตร ฐิตปญฺโญ. (2561). พระพุทธศาสนากับการเกิดของมนุษย์ตามหลักพันธุศาสตร์. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 18(3), 405-415.

พร รัตนสุวรรณ. (2514). หนังสือพุทธวิทยา เล่ม 1 พุทธปรัชญา ฉบับพิสดาร. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์วิญญาณ.

พระนรินทร์ สีลเตโช (สาไชยันต์) และจรัส ลีกา. (2562). การตีความแนวคิดเรื่องพรหมในพุทธปรัชญาเถรวาท. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น, 6(2), 400-409.

พุทธทาสภิกขุ. (2561). แก่นพุทธศาสน์. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: อัมรินทร์ธรรมะ อมรินท์-พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2535). พระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี ฉบับมหาจุฬาเตปิฏกํ 2500. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ศุภกาญจน์ วิชานาติ และวัชระ งามจิตรเจริญ. (2562). เปรียบเทียบกำเนิดและพัฒนาการของชีวิตมนุษย์ในครรภ์ระหว่างพระพุทธศาสนากับวิทยาศาสตร์. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, 6(2), 1-16.

สุกาญฎา กลิ่นถือศิล. (2560). รูปกลาปและเซลล์มนุษย์ในพระพุทธศาสนา. วารสาร มจร. พุทธปัญญาปริทรรศน์, 2(2), 76-78.

สุจินต์ บริหารวนเขตต์. (2560). ปรมัตถธรรมสังเขป. (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิศึกษา และเผยแผ่พระพุทธศาสนา.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

05/31/2022

รูปแบบการอ้างอิง

ยศโสธร ว. . (2022). ศึกษาวิเคราะห์การตีความเรื่องการเกิด (ชาติ) เชิงอภิปรัชญา ตามทัศนะพุทธปรัชญาเถรวาท . วารสารมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 7(5), 247–260. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JSBA/article/view/256170

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย