การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสานด้วยกระบวนการคิดเชิงออกแบบร่วมกับการฝึกประสบการณ์วิชาชีพเพื่อส่งเสริมความเป็น นวัตกรของนักศึกษาครู

มะยุรีย์ พิทยาเสนีย์; สุภาณี เส็งศรี; ธงชัย เส็งศรี; มหาวิทยาลัยนเรศวร  -; อรจรีย์ ณ ตะกั่วทุ่ง

ผู้แต่ง

มะยุรีย์ พิทยาเสนีย์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
สุภาณี เส็งศรี มหาวิทยาลัยนเรศวร
ธงชัย เส็งศรี มหาวิทยาลัยนเรศวร
มหาวิทยาลัยนเรศวร - มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต
อรจรีย์ ณ ตะกั่วทุ่ง มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต

คำสำคัญ:

การเรียนการสอนแบบผสมผสาน, กระบวนการคิดเชิงออกแบบ, การฝึกประสบการณ์วิชาชีพ, ความเป็นนวัตกร

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบของรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสานด้วยกระบวนการคิดเชิงออกแบบร่วมกับการฝึกประสบการณ์วิชาชีพเพื่อส่งเสริมความเป็นนวัตกรของนักศึกษาครู 2) พัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสานด้วยกระบวนการคิดเชิงออกแบบร่วมกับการฝึกประสบการณ์วิชาชีพเพื่อส่งเสริมความเป็นนวัตกรของนักศึกษาครู และ 3) ทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้น ซึ่งการวิจัยในครั้งนี้ใช้กระบวนการวิจัยและพัฒนา กลุ่มตัวอย่างได้มาโดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน (Multi - stage sampling) คือ นักศึกษาครูชั้นปีที่ 3 มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2564 จำนวน 39 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบบันทึกการสังเคราะห์แบบสอบถามความคิดเห็นผู้สอน แบบประเมินพฤติกรรมนวัตกร แบบประเมินทักษะการคิดนวัตกรรม และแบบประเมินผลงานนวัตกรรม สถิติที่ใช้ ค่าเฉลี่ย t - test ผลการวิจัย 1) องค์ประกอบของรูปแบบการเรียน การสอน มี 6 องค์ประกอบ คือ เทคโนโลยีการเรียนการสอน ผู้สอน ผู้เรียน ครูพี่เลี้ยง เนื้อหาการออกแบบและพัฒนานวัตกรรม และแนวคิดการสร้างความรู้ด้วยตนเองโดย การสร้างสรรค์ชิ้นงาน มีกระบวนการ 8 ขั้นตอน คือ การปฐมนิเทศ การทำความเข้าใจกับปัญหา การตีความกับปัญหา การระดมจินตนาการ การสร้างต้นแบบนวัตกรรม การทดสอบนวัตกรรม การสะท้อนกลับ การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ 2) รูปแบบการเรียนการสอน มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.16 อยู่ในระดับมาก และ 3) ผลการทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอน พบว่า คะแนนผลงานนวัตกรรมหลังเรียนสูงกว่าเกณฑ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 คะแนนพฤติกรรมนวัตกรหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 และคะแนนทักษะการคิดนวัตกรรมหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05

เอกสารอ้างอิง

ใจทิพย์ ณ สงขลา. (2561). การออกแบบการเรียนแนวดิจิทัล. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย.

บุญชม ศรีสะอาด. (2556). วิธีการทางสถิติสำหรับการวิจัยเล่ม 1 (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพมหานคร: สุวีริยาสาส์น.

ปราโมทย์ พรหมขันธ์. (2553). การพัฒนารูปแบบเครือข่ายกัลยาณมิตรนิเทศด้วยการใช้เทคโนโลยีเว็บ 2.0 โดยการวัดและประเมินตามสภาพจริงเพื่อส่งเสริมสมรรถนะทางวิชาชีพของนักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู. ใน ดุษฎีนิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พัชรา วงค์ตาผา และเนาวนิตย์ สงคราม. (2562). การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้แบบผสมผสานด้วยการคิดเชิงออกแบบร่วมกับหลักการสอนแบบทริซเพื่อส่งเสริมการแก้ปัญหาทางวิศวกรรมของนิสิตนักศึกษาวิศวกรรมศาสตร์ระดับปริญญาบัณฑิต. วารสารวิศวกรรมศาสตร์มหาวิทยาลัยราชมงคลธัญบุรี, 17(2), 37-47.

พิมพ์พัชร พรสววรรค์. (2561). รูปแบบจินตวิศวกรรมแบบร่วมมือด้วยเกมิฟิเคชันบนสังคมคลาวด์เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะนวัตกรและทักษะการคิดนวัตกรรม. ใน ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเพื่อการศึกษา. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ.

ภควัต เกอะประสิทธิ์ และนิธิพัฒน์ อิ๋วสกุล. (2563). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสาน รายวิชาไฮดรอลิกส์ และนิวแมติกส์ประยุกต์ สำหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรี. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยปทุมธานี, 12(1), 164-174.

ภาสกร เรืองรอง และมะยุรีย์ พิทยาเสนีย์. (2564). แนวคิดเชิงคำนวณร่วมกับรูปแบบการเรียนรู้ Coding เพื่อส่งเสริมทักษะการแก้ปัญหาแบบร่วมมือ. วารสารเครือข่ายบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏภาคเหนือ, 11(1), 1-16.

ยุทธพงษ์ กัยวรรณ์. (2543). พื้นฐานการวิจัย. กรุงเทพมหานคร: สุวีริยาสาส์น.

วิชา เลี่ยมสกุล และคณะ. (2562). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสานโดยใช้กิจกรรมเป็นฐานร่วมกับเทคนิคคิดนอกกรอบเพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ในระดับปริญญาตรี. The Golden Teak: Humanity and Social Science Journal (GTHJ.), 25(4), 98-110.

สุภาณี เส็งศรี. (2561). วิธีวิทยาการสอน : คอมพิวเตอร์สาระเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารสาระเทคโนโลยีฉบับปรับปรุง 2560. (พิมพ์ครั้งที่ 2). พิษณุโลก: นวมิตรการพิมพ์.

De Bont, C. & Liu, SX. (2017). Breakthrough Innovation through Design Education: Perspectives of Design-Led Innovators. Design Issues , 33(2), 18-30.

Dyer, J. et al. (2011). นวัตกรพลิกโลก [The Innovator's DNA] (นรา สุภัคโรจน์, ผู้แปล). นนทบุรี: ปราณ.

Henriksen, D. et al. (2018). Design Thinking and the practicing teacher: addressing problems of practice in teacher education. Teaching Education, 9(1), 1-21.

Kleinsmann, M. et al. (2017). Capturing the value of design thinking in different innovation practices. International Journal of Design, 11(2), 25-40.

Kohls, C. (2019). Hybrid Learning Spaces for Design Thinking. Open Education Studies, 1(1), 228-244.

Luka, I. (2019). Design thinking in pedagogy: Frameworks and uses. Retrieved January 21, 2022, from https ://doi.org/10.1111/ejed.12367

O’Byrne, W. I. & Pytash, K. E. (2015). Hybrid and Blended Learning Modifying Pedagogy Across Path, Pace, Time, and Place. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 59(2), 137-140.

Petronzi, R. & Petronzi, D. (2020). The Online and Campus (OaC) Model as a Sustainable Blended Approach to Teaching and Learning in Higher Education: A Response to COVID-19. Journal of Pedagogical Research, 4(4), 498-507.

Vaughn, M. & Parsons, SA. (2013). Adaptive Teachers as Innovators: Instructional Adaptations Opening Spaces for Enhanced Literacy Learning. Digital Learning in Teacher Education, 91(2), 81-93.