การออกแบบสร้างสรรค์ชุดการแสดงพื้นบ้านส่งเสริมหมู่บ้านท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมจังหวัดบุรีรัมย์

อำนวย คมกริช; สิทธิศักดิ์   จำปาแดง

ผู้แต่ง

อำนวย คมกริช มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
สิทธิศักดิ์ จำปาแดง มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

คำสำคัญ:

การออกแบบสร้างสรรค์, การแสดงพื้นบ้าน, หมู่บ้านท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนารูปแบบการแสดงพื้นบ้านส่งเสริมหมู่บ้านท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมจังหวัดบุรีรัมย์ และ 2) ออกแบบสร้างสรรค์ชุดการแสดงพื้นบ้านส่งเสริมหมู่บ้านท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมจังหวัดบุรีรัมย์ ผู้วิจัยได้ใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการศึกษาจากเอกสารและศึกษาในภาคสนาม ด้วยการสังเกตและการสัมภาษณ์เชิงลึกกับกลุ่มตัวอย่างคือ ผู้นำชุมชน ปราชญ์ชาวบ้านที่มีความรู้ในเรื่องของการแสดงและนักท่องเที่ยว จากนั้นนำเสนอข้อมูลโดยการพรรณนาวิเคราะห์ ผลวิจัยพบว่า 1) การพัฒนารูปแบบการแสดงพื้นบ้านส่งเสริมหมู่บ้านท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมจังหวัดบุรีรัมย์ ภายใต้เงื่อนไขการพัฒนา 3 ระยะ ประกอบด้วย 1.1) ระยะก่อนการสร้างงาน 1.2) ระยะการสร้างงานและ 1.3) ระยะหลังการสร้างงาน นำไปสู่การออกแบบสร้างสรรค์ชุดการแสดงพื้นบ้านที่บ่งบอกถึงเอกลักษณ์ของพื้นที่ และ 2) การออกแบบสร้างสรรค์ชุดการแสดงพื้นบ้านส่งเสริมหมู่บ้านท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมจังหวัดบุรีรัมย์ ผู้วิจัยได้เลือกการแสดงศิลปวัฒนธรรมของชาติพันธุ์ทั้ง 4 เผ่าของจังหวัดบุรีรัมย์ ประกอบ 2.1) การแสดงเรือมตรดของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยเขมร 2.2) วัฒนธรรมการสักการะปราสาทเมืองต่ำของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยลาว 2.3) การแสดงเรือมอันเรและแกลมอของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยกูย และ 2.4) การทำข้าวเม่าของของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยโคราช มาสร้างสรรค์เป็นการแสดงในชื่อชุด “โรบำบุรีสี่เผ่า” โดยมีเนื้อร้องเป็น 4 ภาษาตามชาติพันธุ์ สร้างสรรค์ดนตรีที่สื่อความหมายถึงวัฒนธรรมได้ชัดเจน รวมถึงการแต่งกายที่มาจากวิถีชีวิตและการออกแบบท่ารำที่กลมกลืนกันตลอดการแสดงและการแปรแถวของ แต่ละการแสดงทำให้เกิดความน่าสนใจ เพื่อใช้เป็นการแสดงหลักในหมู่บ้านท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมจังหวัดบุรีรัมย์

เอกสารอ้างอิง

กนกพร ฉิมพลี. (2559). แนวทางการพัฒนาหมู่บ้านท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมในชุมชนบ้านตะคุ ตำบลตะคุอำเภอปักธงชัย จังหวัดนครราชสีมา. วารสารชุมชนวิจัย, 10(1), 7-19.

ชาย โพธิสิตา. (2549). ศาสตร์และศิลป์แห่งการวิจัยเชิงคุณภาพ. กรุงเทพมหานคร: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน).

ทรงคุณ จันทจร. (2549). การวิจัยเชิงคุณภาพทางวัฒนธรรม. กาฬสินธุ์: ประสานการพิมพ์.

ธีรวุฒิ เอกะกุล. (2543). ระเบียบวิธีวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์. อุบลราชธานี: สถาบัน ราชภัฏอุบลราชธานี.

ปิ่นเกศ วัชรปาณ. (2559). เอกสารประกอบการสอนรายวิชานาฏศิลป์พื้นเมือง Folk Dance. อุดรธานี: คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี.

พัชรีรัต หารไชยและมนสิชา เพชรานนท์. (2562). การรับรู้อัตลักษณ์ถิ่นที่บุรีรัมย์ของคนในและคนนอกพื้นที่. JARS: Journal of Architectural/Planning Research and Studies, 16(2), 49-67.

สงบ บุญคล้อย. (2522). การละเล่นอีสานใต้ (บุรีรัมย์ สุรินทร์ ศรีษะเกษ). บุรีรัมย์: ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาวัฒนธรรมจังหวัดบุรีรัมย์.

สำนักงานจังหวัดบุรีรัมย์ กลุ่มงานยุทธศาสตร์และข้อมูลเพื่อการพัฒนาจังหวัด. (2559). แผนพัฒนาจังหวัด 4 ปี (ปี 2561- 2564) จังหวัดบุรีรัมย์. บุรีรัมย์: สำนักงานจังหวัดบุรีรัมย์ กลุ่มงานยุทธศาสตร์และข้อมูลเพื่อการพัฒนาจังหวัด.

สุภางค์ จันทวานิช. (2542). การวิเคราะห์ข้อมูลในการวิจัยเชิงคุณภาพ. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อรไท ครุฑเวโช และคณะ. (2563). การพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมอย่างมีส่วนร่วมชุมชนชาวเลบ้านแหลมตุ๊กแกจังหวัดภูเก็ต. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์มหาวิทยาลัยธนบุรี, 14(3), 63-74.

อาจารี รุ่งเจริญ. (2557). การใช้เอกลักษณ์จากศิลปะการแสดงพื้นบ้านเพื่อการส่งเสริมการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม: กรณีศึกษาจังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารสถาบันวัฒนธรรมและศิลปะ, 16(1), 47-56.