การพัฒนารูปแบบวัฒนธรรมองค์การชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา ในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้
คำสำคัญ:
รูปแบบวัฒนธรรมองค์การ, ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ, มัธยมศึกษา, สามจังหวัดชายแดนภาคใต้บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์การวิจัย 1) เพื่อศึกษาสภาพวัฒนธรรมองค์การของการดำเนินงานชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) 2) เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบค่านิยม PLC และ 3) เพื่อพัฒนารูปแบบวัฒนธรรมองค์การ PLC ของโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ใช้ระเบียบวิจัยแบบผสานวิธี แบ่งการดำเนินการวิจัยเป็น 3 ระยะตามวัตถุประสงค์การวิจัย ดังนี้ ระยะที่ 1 ศึกษาสภาพวัฒนธรรมองค์การในการดำเนินงาน PLC โดยสร้างทฤษฎีฐานรากเลือกโรงเรียน 3 โรงเป็นหน่วยศึกษา ระยะที่ 2 วิเคราะห์องค์ประกอบค่านิยมของ PLC โดยใช้การวิจัยเชิงสำรวจ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้บริหารและครูสังกัดโรงเรียนมัธยมศึกษาในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ จำนวน 1140 คน ใช้วิธีกำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างตามแนวคิดของ Hair, J. F. และคณะ เครื่องมือวิจัยเป็นแบบสอบถามมีค่าความเชื่อมั่น 0.993 วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ ระยะที่ 3 พัฒนารูปแบบวัฒนธรรมองค์การของ PLC และตรวจสอบรูปแบบโดยใช้วิธีการสนทนากลุ่มและนำไปทดลองใช้ วิเคราะห์โดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหาและปรับปรุงรูปแบบอีกครั้ง ผลวิจัยพบว่า 1) สภาพวัฒนธรรมองค์การของการดำเนินงาน PLC อยู่บนพื้นฐาน ความสำนึกและความเชื่อ ความสัมพันธ์ระหว่างสมาชิก ค่านิยมร่วมในองค์กรและ ระบบพัฒนาวิชาชีพอยู่บนพื้นฐานความเป็นมนุษย์ มีสภาพไม่ลงรอยกัน 2) องค์ประกอบค่านิยมวัฒนธรรมองค์ PLC ประกอบด้วย แรงปรารถนาเพื่อการเปลี่ยนแปลง การฟังอย่างลึกซึ้ง กระบวนกรที่สร้างสรรค์ ภักดีต่อทีมงาน ยินยอมทำในสิ่งที่ท้าทาย และการปรับตัวเพื่อความก้าวหน้าในอาชีพ 3) พัฒนารูปแบบวัฒนธรรมองค์การ PLC ประกอบด้วย 2 ปัจจัยหลัก ดังนี้ ปัจจัยหลัก และปัจจัยบริบทเสริม เรื่องเล่าร้าวพลัง ระบบโค้ช/ระบบพี่เลี้ยง/ผู้อำนวยความสะดวก การทบทวนหลังปฏิบัติ และภาวะผู้นำของครูและผู้บริหารสถานศึกษา
เอกสารอ้างอิง
กรองกาญน์ นาแพร่. (2560). การเป็นชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพการบริหารงานวิชาการในโรงเรียนประถมศึกษาของรัฐ จังหวัดสมุทรสาคร. วารสารวิจัยมหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง, 5(1), 89-93.
กฤชชัย อนรรฆมณี. (2563). วัฒนธรรมที่แข็งแรง เบื้องหลังความสำเร็จระบบ Lean. กรุงเทพมหานคร: สถาบันเพิ่มผลผลิตแห่งชาติ.
คณะกรรมการข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา. (2564). คู่มือการดำเนินการตามหลักเกณฑ์และวิธีประเมินตำแหน่งและวิทยฐานะข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาตำแหน่งครู. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา.
จินตวีร์ เกษมศุข. (2550). แนวคิดในการมีส่วนร่วมของประชาชนเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน. วารสารวิชาการ มนุษศาสตร์และสังคมศาสตร์, 26(1), 169-184.
จุลลี่ ศรีษะโคตร. (2557). บรรยากาศองค์การที่ส่งผลต่อชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพของครู. วารสารศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 38(1), 28-29.
ชนัญ วงษ์วิภาค. (2559). นิเวศวิทยาวัฒนธรรม. เรียกใช้เมื่อ 12 กรกฎาคม 2560 จาก http://www.thapra.lib.su.ac.th/objects/thesis/e_book/Chanan_Vongvipak/Ecological_Culture.pdf.
ชาย โพธิสิตา. (2556). ศาสตร์และศิลป์แห่งการวิจัยเชิงคุณภาพ. (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพมหานคร: อเมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
นิรันดร์ จงวุฒิเวศย์. (2550). แนวคิดทางการพัฒนาชุมชน. กรุงเทพมหานคร: กรมการพัฒนาชุมชน.
ปองทิพย์ เทพอารีย์. (2557). การพัฒนารูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้เชิงวิชาชีพสำหรับครูประถมศึกษา. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย, 6(2), 286-289.
พวงรัตน์ ทวีรัตน์. (2540). วิธีการวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์. (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทรวิโรฒประสานมิตร.
ไพฑูรย์ สินลารัตน์. (2563). สองหัวดีกว่าหัวเดียว บทบาทของชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ. วารสารการจัดการศึกษาปฐมวัย, 2(1), 83-92.
มนัส สุวรรณ. (2555). พลังเย็น พลังเดียวที่จะทำให้สังคมไทยเป็นสังคมที่ยั่งยืน. วารสารบัณฑิตวิจัย, 3(2), 11-24.
วรลักษณ์ ชูกำเนิด. (2557). รูปแบบชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูสู่การเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 บริบทโรงเรียนในประเทศไทย. ใน วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
วรลักษณ์ ชูกำเนิด และเอกรินทร์ สังข์ทอง. (2557). โรงเรียนแห่งชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูเพื่อการพัฒนา วิชาชีพครูที่เน้นผู้เรียนเป็นหัวใจสำคัญ. วารสารวิทยบริการมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, 25(1), 1-10.
วิจารณ์ พานิช. (2555). วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: ตถาตาพับลิเคชั่นจำกัด.
วิชัย วงศ์ใหญ่ และมารุต พัฒผล. (2562). การพัฒนาคุณภาพการจัดการเรียนรู้ตามแนวคิดชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์พัฒนานวัตกรรมหลักสูตรและการเรียนรู้.
วีรวุธ มาฆะศิรานนท์. (2543). เล่าให้คิด. กรุงเทพมหานคร: เอ็กซเปอร์เน็ท.
ศิริลักษณ์ หาพันธ์นา. (2565). การศึกษาไทย ระบบเรียนรู้ผิดทาง ภาระ “ซูเปอร์แมน” แห่งศตวรรษ 20 เด็กผู้แบกโลกสังคมสูงวัยมติชนสุดสัปดาห์. เรียกใช้เมื่อ 30 มีนาคม 2565 จาก https://www.matichonweekly.com/column/article_20706
สันติภาพ ศิริวัฒนไพบูลย์. (2553). นิเวศวัฒนธรรม: การเรียนรู้ความสมดุลระหว่างวิทยาศาสตร์กับจิตวิญญาณ. เรียกใช้เมื่อ 7 กันยายน 2560 จาก http://www. thaieeforum.com
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 15. (2559). ผลทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน O-NET ปีการศึกษา 2555-2558. นราธิวาส: สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 15.
สิวรี พิศุทธิ์สินธพ. (2553). รูปแบบการพัฒนาชุมชนแห่งการเรียนรู้เชิงวิชาชีพในสถาบันอุดมศึกษาคมทอลิก. ใน วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยวงษ์ชวลิตกุล.
สุภัทรา สภาพอัตถ์. (2562). การบริหารจัดการชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพในโรงเรียนมัธยมศึกษา. ใน วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
สุภางค์ จันทวานิช. (2557). วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ. (พิมพ์ครั้งที่ 22). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Anderson, C. J. (2003). The psychology of doing nothing: Forms of decision avoidance result from reason and emotion. Psychological Bulletin, 129(2003), 139-167.
Astuto, T. A. (1993). Challenges to dominant assumptions controlling education reform. Andover. Massachusetts: Northeast and Islands.
Bada, J. L. (1995). Origins of homochirality. California: University of California at San Diego.
Bryk, A., et al. (1999). Professional Community in Chicago Elementary Schools: Facilitating Factors and Organizational Consequences. Educational Administration Quarterly, 35(5), 751-781.
Coghlan, D. et al. (2019). Toward a social science philosophy of organization development and change. organizational change and development, 27(2019), 1-29.
Cohen, A. B. (2009). Many forms of culture. American Psychologist, 64(3), 194-204.
Cronbach, L. J. (1990). Essentials of psychological testing . (5th ed.). New York: Harper Collins. Publishers.
DuFour, R. & Eaker, R. (1998). Professional learning communities at work : Best practices for enhancing student achievemen. Bloomington: National education service.
DuFour, R. et al. (2006). Learning by doing: A handbook for professional learning communities at work. Indiana: Solution Tree Press.
Duxbury, N. & Gillette, E. (2007). Culture as a key dimension of sustainability: Exploring concepts, themes and models. Vancouver: Simon Fraser University.
Frank, A. D. & Brownell, J. (1982). Organizational communication and behavior: Communicating to improve performance. Orlando: Holt, Rinehart and Winston.
Gannon-Leary, P. & Fontainha, E. (2007). Communities of practice and virtual learning communities:benefits,bariiersandsuccess factors. eLearning Papers, 5(2), 6-13.
Hair, J.F. et al. (2010). Multivariate data analysis. (7th ed). New York: Pearson.
Handy, C. B. (1991). Gods of management. (3rd ed.). Great Britain: Butterworth Heinemann.
Hofstede, G. (1980). Culture’s consequences : International differences in work –related values. Bevely Hills. California: Sage Publications.
Hofstede, G. et al. (2010). Cultures and organizations: software of the mind. 3rd ed.). New York: McGraw-Hill.
Hord, S. M. (1997). Professional learning communities : Communities of continuous inquiry and improvement. Austin: Southwest educational developmentlaboratory.
Hoy, W. K. & Ree, R. (1974). Subordinate loyalty to immediate superior: A neglected concept in the study of education administration. Sociology of education: 47(2), 268-275.
Mellom, P. J. et al. (2019). With a little help from my friends: conversation-based instruction for culturally and linguistically diverse (CLD) Classrooms. New York: Teacher college
press.
Mesoudi, A. (2009). How cultural evolutionary theory can inform social psychology and vice versa. Psychological Review, 116(4), 9290-952.
Ogawa, M. (2004). How shall we overcome inertia within ourselves. Journal of Studies in Science Education, 40(1), 198-203.
Owen, S. M. (2015). Teacher professional learning communities in innovative contexts: ‘ah hah moments’, ‘passion’ and ‘making a difference’ for student learning. Professional
Development in Education, 41(1), 57-74.
Pardo, C. et al. (1995). The key accountization of firm: A case study. Industrial Marketing Management, 22(3), 123-134.
Red Clay Consolidated School District. (2011). Professional Learning Communities (PLC) Overview and Guidelines. Retrieved January 21, 2021, from
Robbins, S. P. (2001). Organizational behavior. New Jersey: Prentice-Hall.
Robert, W. P. (1994). Self-directed growth. Indiana: Accelerated development.
Safir, S. (2017). The listening leader: Creating the Conditions for Equitable School Transformation. San Francisco: Jossey-Bass.
Schein, E. H. (1992). Organizational culture and leadership. San Francisco: Jossey-Bass.
Senge, P. (1990). The fifth discipline: The art and practice of the learning organization. New York: Currency Doubleday.
Sirotnik, K. A. (1999). Making sense of educational renewal. Phi Belta Kappan, 80(8), 606-610.
Steward, J. (1955). Theory of culture change : The methodology of multilinear. Urbana: University of Illinois Press.
Strauss, A. & Corbin, J. (1998). Basics of qualitative research Grounded theory procedures. London: SAGE Publications.
Sutton, M. Q. & Anderson, E. N. (2010). Introduction to Cultural Ecology. (2nd ed.). Maryland: AltaMira Press.
The International atomic energy authority. (1991). Safety Culture (Safety Series No 75- INSAG-4). Vienna: International nuclear safety advisory group.
Thessin, R. A. (2015). Learning from one urban school district: Planning to provide essential supports for teachers’ work in professional learning community. Educational planning, 20(1),15-27.
Thompson, S. C. et al. (2004). Professional learning communities, leadership, and student learning. Research in middle level education, 28(1), 133-147.
Van de Viert, R. C. et al. (2009). Shifted deductibles for high risks: more effective in reducing moral hazard than traditional deductibles. Journal of Health Econ, 28(4), 198-209.
Yoon, K. S. et al. (2007). Reviewing the evidence on how teacher professional development affects student achievement. Washington, DC: U.S. Department of Education, Institute of Education Sciences, National Center for Education Evaluation and Regional Assistance,Regional Educationa. Retrieved March 12, 2020, from http://ies.ed.gov/ncee/edlabs
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
