คุณสมบัติทางวากยสัมพันธ์และความหมายของคำแสดงทัศนภาวะ สัญชาน “คือสิ” ในภาษาไทยถิ่นอีสาน

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อวิเคราะห์คุณสมบัติทางวากยสัมพันธ์และความหมายของคำแสดงทัศนภาวะสัญชาน คำว่า “คือสิ” ในภาษาไทยถิ่นอีสาน ซึ่งเป็นคำที่แสดงความหมาย             ทัศนภาวะสัญชานหลายความหมาย ในการศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ข้อมูลที่ใช้ในงานวิจัยนี้รวบรวมจากเอกสารต่าง ๆ หนังสือนิทานที่มีการใช้ภาษาไทยถิ่นอีสานในการแต่ง ข้อมูลจากฐานข้อมูลออนไลน์ และภาษาไทยถิ่นอีสานที่ใช้ในชีวิตประจำวันจากละครโทรทัศน์ ซีรีส์ ภาพยนตร์ ผลการศึกษาคุณสมบัติทางวากยสัมพันธ์ พบว่า คำแสดงทัศนภาวะสัญชาน “คือสิ”   ที่แสดงความหมายบ่งชี้ทัศนภาวะสัญชานนั้นมีการปรากฏในตำแหน่งและหน่วยสร้างทั้งหมด            3 หน่วยสร้าง ได้แก่ 1) นามวลี + คำแสดงทัศนภาวะสัญชาน + กริยาวลี + คำลงท้าย 2) นามวลี + คำแสดงทัศนภาวะสัญชาน + กริยาวลี + นามวลี และ 3) หน่วยสร้างที่พบ คือ คำบอกเวลา             + คำแสดงทัศนภาวะสัญชาน + กริยาวลี เมื่อพิจารณาในแง่ของความหมาย ผลการศึกษาความหมาย พบว่า คำแสดงทัศนภาวะสัญชาน “คือสิ” แสดงความหมายตามแนวคิดของคำแสดงทัศน ภาวะสัญชาน คือ เป็นการแสดงการคาดคะเนของผู้พูดที่พูดประโยคนั้น ๆ โดยพบว่ามีความหมายย่อยทั้งหมด 3 ความหมาย ได้แก่ 1) การแสดงความเป็นไปได้ (Possibility) เป็น             การคาดคะเนที่มีความเป็นไปได้ของผู้พูดว่าจะสิ่งที่พูดน่าจะเป็นไปได้ 2) การแสดงความน่าจะเป็น (Probability) เป็นการบ่งชี้ว่ามีความเป็นไปได้สูงว่าประพจน์นั้นเป็นจริง และ 3) การแสดงความเชื่อด้วยการอนุมาน (Inferred certainty) เป็นการบ่งชี้ว่าผู้พูดมีเหตุผลอย่างดีในการเชื่อว่าประพจน์นั้นเป็นจริง