รูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อพัฒนาศูนย์การเรียนรู้ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อำเภอเมืองหนองบัวลำภู

วินัย  แสงใส

ผู้แต่ง

วินัย แสงใส ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอเมืองหนองบัวลำภู

คำสำคัญ:

รูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ, การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้, ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อพัฒนาศูนย์การเรียนรู้ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอเมืองหนองบัวลำภู โดยใช้วิธีวิจัยและพัฒนา กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ประกอบด้วย ครูและบุคลากร กศน. 43 คน ผู้ทรงคุณวุฒิ 7 คน ผู้เชี่ยวชาญ 5 คน รวมจำนวน 55 คน วิธีการได้มาโดยการคัดเลือก แบบเจาะจง มีวิธีการวิจัยและพัฒนา 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐานโดยศึกษาแนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง การประชุม และการสัมภาษณ์ 2) สร้างรูปแบบโดยยกร่างและตรวจสอบความเหมาะสมจากผู้เชี่ยวชาญ 3) ศึกษาผลการใช้รูปแบบจากครูและบุคลากร กศน. และรายงานสรุปผลการพัฒนาและผลการใช้ฐานการเรียนรู้ 4) ประเมินรูปแบบ สถิติที่ใช้ คือ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์เนื้อหา สรุปข้อมูล ผลการวิจัยพบว่า 1) การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้ตามแนวคิดศาสตร์พระราชาสู่ โคก หนอง นา โมเดล เน้นการจัดการพื้นที่ชุมชนเพื่อทำเกษตรอย่างยั่งยืน ยึดหลักการทำงานแบบมีส่วนร่วม และเผยแพร่แนวปฏิบัติที่ดีสู่ชุมชน 2) รูปแบบ ประกอบด้วย 2.1) หลักการ 2.2) วัตถุประสงค์ 2.3) กระบวนการ 2.4) การวัดและประเมินผล และ 2.5) เงื่อนไขความสำเร็จ มีกระบวนการ ได้แก่ ขั้นที่ 1 กำหนดวิสัยทัศน์และค่านิยมร่วมกัน ขั้นที่ 2 กำหนดเป้าหมายและวิธีปฏิบัติร่วมกัน ขั้นที่ 3 ทำงานร่วมกันเป็นทีม ขั้นที่ 4 รับคำชี้แนะจากผู้เชี่ยวชาญ ขั้นที่ 5 สะท้อนผลการปฏิบัติงาน และขั้นที่ 6 ถอดบทเรียนการปฏิบัติที่ดีและเผยแพร่ความรู้ 3) ผลการใช้รูปแบบทำให้สถานศึกษามีฐานการเรียนรู้ต้นแบบ 6 ฐานการเรียนรู้ ได้แก่ 3.1) ฐานการเรียนรู้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ 3.2) โคก หนอง นา โมเดล 3.3) 30 ตารางวา พายั่งยืน 3.4) ปุ๋ยและสมุนไพรไล่แมลง 3.5) คนรักสัตว์ 3.6) การแปรรูปผลผลิต 4) ผลการประเมินรูปแบบโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด

เอกสารอ้างอิง

กรมส่งเสริมสหกรณ์. (2563). การประยุกต์ใช้ โคก หนอง นา โมเดล. กรุงเทพมหานคร: สำนักพัฒนาและถ่ายทอดเทคโนโลยีการสหกรณ์ กรมส่งเสริมสหกรณ์.

ชุติมา ถวัลย์ปรีดา และคณะ. (2564). ชุมชนแห่งการเรียนรู้กับการพัฒนาชุมชน. วารสารการจัดและพัฒนาท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม, 1(2), 97-111.

ทรงศักดิ์ ภูสีอ่อน. (2563). การวิจัยและพัฒนาทางการศึกษา. (พิมพ์ครั้งที่ 2). มหาสารคาม: ตักศิลาการพิมพ์.

ธิชาภรณ์ กำนันตน และคณะ. (2563). PLC ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพสู่การพัฒนาวิสาหกิจชุมชนอย่างยั่งยืน. Journal of Modern Learning Development, 5(4), 159-172.

นันทวดี พุ่มเกิด และคณะ. (2564). รูปแบบการบริหารสถานศึกษาพอเพียงสู่ศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษาของโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 21(1), 103-117.

มินตรา ลายสนิทเสรีกุล และปิยพงษ์ สุเมตติกุล. (2557). กลยุทธ์การบริหารโรงเรียนสู่การเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้วิชาชีพของโรงเรียนมัธยมศึกษาในสหวิทยาเขตเบญจบูรพากรุงเทพมหานคร. วารสาร OJED, 9(3), 392-406.

รัตนะ บัวสนธ์. (2563). การวิจัยและพัฒนานวัตกรรมการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย. (2560). แผนพัฒนาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ของสำนักงาน กศน. (พ.ศ. 2560 - 2579). กรุงเทพมหานคร: สำนักงาน กศน.

สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย. (2562). แผนปฏิบัติราชการ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2563 (ฉบับปรับปรุงตามงบประมาณที่ได้รับจัดสรร). กรุงเทพมหานคร: สำนักงาน กศน.

สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย. (2563). แผนปฏิบัติราชการ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 (ฉบับปรับปรุงตามงบประมาณที่ได้รับจัดสรร). กรุงเทพมหานคร: สำนักงาน กศน.

สำนักมาตรฐานการศึกษาและพัฒนาการเรียนรู้. (2558). รายงานการศึกษาแนวทางการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้และสื่อการเรียนรู้ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของโรงเรียนในโครงการตามพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิค.

สุรพล พรมกุล และคณะ. (2561). รูปแบบการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้ตามแนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของนักเรียนโรงเรียนบ้านหนองแวง ตำบลบัวเงิน อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น. วารสารการบริหารท้องถิ่น, 11(1), 108-122.

Stufflebeam, D. L. & Shinkfield, A. J. (2007). Evaluation Theory, Models and Applications. San Francisco, CA: Jossey-Bass.