การจัดการความรู้ภูมิปัญญาด้านการผลิตและการลดต้นทุนการผลิต ข้าวแต๋น อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง
คำสำคัญ:
การจัดการความรู้, ภูมิปัญญาท้องถิ่น, การผลิตข้าวแต๋น, สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์, ลำปางบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อจัดการความรู้ภูมิปัญญาด้านการผลิตและการลดต้นทุนการผลิตข้าวแต๋น อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง ประกอบด้วย 1) เพื่อพัฒนากระบวนการจัดการความรู้ 2) เพื่อศึกษาองค์ความรู้ภูมิปัญญาด้านการผลิตและการลดต้นทุนการผลิตข้าวแต๋น 3) เพื่อศึกษาความคิดเห็นต่อกระบวนการจัดการความรู้ด้านการผลิตและการลดต้นทุนการผลิตข้าวแต๋น กลุ่มตัวอย่าง ได้มาจากการเลือกแบบเจาะจง ดังนี้ 1) ครูผู้สอนจำนวน 3 คนและนักเรียนโรงเรียนเกาะคาวิทยาคม จำนวน 30 คน 2) ผู้ประกอบการข้าวแต๋น หมู่ที่ 5 บ้านเกาะคา อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง จำนวน 9 คน ดำเนินการวิจัยแบบผสมผสาน ประกอบด้วยการวิจัยเชิงคุณภาพและการวิจัยเชิงการปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (PAR) เครื่องมือในการวิจัยได้แก่ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์แบบไม่มีโครงสร้าง แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม และแบบประเมินความคิดเห็น วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษา ดังนี้ 1) การพัฒนากระบวนการจัดการความรู้ (KM) ได้องค์ประกอบของกระบวนการจัดการความรู้ 4 ประการ ได้แก่ 1.1) การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ 1.2) การสกัดความรู้ออกจากตัวคน 1.3) การควบรวมความรู้ และ 1.4) การผนึกฝังความรู้ 2) องค์ความรู้ภูมิปัญญาการแปรรูปข้าวแต๋นด้านการผลิตและการลดต้นทุนการผลิต ได้องค์ความรู้ 2 ชุด ได้แก่ 2.1) ภูมิปัญญาจำแนกได้ 3 ระดับ คือระดับดำรงชีพ ระดับสร้างรายได้ในครัวเรือน และระดับธุรกิจอุตสาหกรรม 2.2) การผลิตในวงจรธุรกิจจำแนก 2 ระดับคือระดับอุตสาหกรรมในครัวเรือนและระดับอุตสาหกรรมที่ใช้เครื่องจักร 3) ความคิดเห็นต่อกระบวนการจัดการความรู้ โดยภาพรวมเห็นด้วยในระดับมาก ประกอบไปด้วยด้านความรู้ความเข้าใจต่อกระบวนการจัดการความรู้และด้านทัศนคติต่อกระบวนการจัดการความรู้
เอกสารอ้างอิง
กมลวรรณ วรรณธนัง. (2553). ทุนทางสังคมกับการจัดการความรู้สู่ชุมชนพึ่งตนเอง. ใน ดุษฎีนิพนธ์ดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชานโยบายสาธารณะ. สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
กรมทรัพย์สินทางปัญญา. (2556). ประกาศกรมทรัพย์สินทางปัญญา เรื่อง การขอขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ข้าวแต๋นลำปาง ทะเบียนเลขที่ สช 56100055. กรุงเทพมหานคร: กรมทรัพย์สินทางปัญญา.
พนารัตน์ เดชกุลทอง. (2560). การจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นการทอผ้าไหมบ้านนาเสียวต.นาเสียว อ.เมือง จ.ชัยภูมิ. ในการประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์ ครั้งที่ 4, 600-608. เพชรบูรณ์: มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์.
พิชญา เพิ่มไทยและสรัชนุช บุญวุฒิ. (2558). แนวทางการควบคุมต้นทุนของผู้ประกอบการธุรกิจข้าวแต๋นในเขตอำเภอเมืองและอำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง. ใน รายงานสืบเนื่องจากการประชุมสัมมนาวิชาการนำเสนอ
งานวิจัยระดับชาติและนานาชาติเครือข่ายบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏภาคเหนือ ครั้งที่ 15 (หน้า 113-123). นครสวรรค์: มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์.
ลักษณา เกยุราพันธ์. (2561). รูปแบบการจัดการความรู้ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมท้องถิ่น กรณีศึกษา :อำเภอปากพลี จังหวัดนครนายก. วารสารวิจัยและพัฒนา วไลยอลงกรณ์ในพระบรมราชูปถัมภ์, 13(2), 75-65.
วัชรางค์ ยั่งยืน. (2555). ศึกษาคุณค่าทางโภชนาการของข้าวแต๋นผลิตในหมู่บ้านทุ่งม่านเหนือ อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง. ใน วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาโภชนศาสตร์ศึกษา. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
วิจารณ์ พานิช. (2551). การจัดการความรู้ ฉบับนักปฏิบัติ. กรุงเทพมหานคร: สถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อ สังคม (สคส.).
อุกฤษฏ์ พรรณะ และคณะ. (2564). รูปแบบการบริหารจัดการและนวัตกรรมเพื่อสร้างองค์กรแห่งการเรียนรู้ สู่ความยั่งยืนของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มสมุนไพร ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารสังคมศาสตร์และ
มานุษยวิทยาเชิงพุทธ วัดวังตะวันตก, 6(10),148-164.
เอกชัย พุมดวง และยุสนีย์ โสมทัศน์. (2555). การจัดการภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อการเรียนรู้ในชุมชน ตำบลโคก โคเฒ่า อำเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต.
Davenport, T. H. & Prusak, L. (1998). Working Knowledge. Boston: Massachusetts: Press.
Nonaka, I. & Takeuchi, H. (1995). The Knowledge Creating Company. New York: OxfordUniversity Press.
O’Dell et al. (1998). The Concept of Knowledge Management. Newbury Park: Sage Publication.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.




