การศึกษาภูมิปัญญาครูดนตรีไทยที่ส่งผลต่อความสำเร็จทางวิชาชีพดนตรีไทยอย่างยั่งยืน

ผู้แต่ง

  • ณัฐหทัย พงศ์พิทักษ์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
  • มานพ วิสุทธิแพทย์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
  • สุรศักดิ์ จำนงค์สาร มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

คำสำคัญ:

ภูมิปัญญา, ศิลปินต้นแบบ, ความสำเร็จ, วิชาชีพดนตรีไทย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์ภูมิปัญญาครูดนตรีไทย                      2) ศึกษากระบวนการบรรลุความสำเร็จด้านภูมิปัญญาของวิชาชีพดนตรีไทย โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบเชิงคุณภาพ มีการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อสร้างโมเดลจากกระบวนการสนทนากลุ่มย่อยของผู้เชี่ยวชาญทางด้านดนตรีไทยจากสำนักการสังคีต ผลการศึกษาพบว่าการวิเคราะห์ภูมิปัญญาครูดนตรีไทยเพื่อสร้างโมเดลการศึกษาภูมิปัญญาที่ส่งผลต่อความสำเร็จในวิชาชีพดนตรีไทยประกอบด้วย 1) ความรู้ที่ได้รับมาตั้งแต่สมัยเรียน 2) การมีทักษะปฏิภาณทางดนตรี ที่ดี          3) องค์ความรู้ที่มีเมื่อเริ่มทำงาน 4) การเป็นที่ยอมรับและได้รับรางวัลเชิดชูเกียรติ 5) เป็นผู้มีคุณธรรมมีทัศนคติที่ดี และการวิเคราะห์ภูมิปัญญาประกอบด้วยสายสืบทอด กระบวนการถ่ายทอด ผลงานอนุรักษ์ และผลงานสร้างสรรค์ นำโมเดลไปศึกษากระบวนการบรรลุความสำเร็จด้านภูมิปัญญาของครูไชยยะ ทางมีศรี ผลการศึกษาพบว่า 1) เรียนดนตรีไทยกับผู้เชี่ยวชาญทางด้านดนตรีไทยเช่นครูรวม พรหมบุรี,ครูบุญยงค์ เกตุคง, ครูมนตรี ตราโมท และครูจิรัส อาจณรงค์ 2) อนุรักษ์ทางเพลงบ้านครูรวม พรหมบุรี และทางเพลงบ้าน ครูบุญยงค์ เกตุคง เพลงเรื่องจากกองการสังคีต และเพลงสำหรับพิธีกรรม สำหรับการแสดงจากสำนักการสังคีต 3) อนุรักษ์ทางเพลงบ้านครูรวม พรหมบุรี บ้านครูบุญยงค์ เกตุคง 4) ผลงานสร้างสรรค์ทั้งทางร้องและทางบรรเลง เกิดเป็นโมเดล MASTER สร้างจากกระบวนการบรรลุความสำเร็จที่เกิดจากการได้เรียนดนตรีไทยกับครูที่มีความรู้ความสามารถ การสั่งสมประสบการณ์ ทั้งด้านวิชาการและทักษะการปฏิบัติ ปัจจุบันครูไชยยะเป็นที่ยอมรับ มีผลงานเป็นที่ประจักษ์ในสังคมดนตรีไทย ได้รับฉายาว่า “คลังเพลงไทย”

เอกสารอ้างอิง

กาญจนา อินทรสุนานนท์. (2540). พื้นฐานมานุษยดุริยางควิทยาภาควัฒนธรรม. ใน เอกสารคำสอนคณะศิลปกรรมศาสตร์. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร.

กานต์ สารีวงษ์. (2555). การสืบทอดดนตรีไทยลุ่มแม่น้ำแม่กลองในจังหวัดกาญจนบุรี. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

เชาว์ศิลป์ จินดาละออง. (2553). ก้าวอย่างผู้ชนะ. กรุงเทพมหานคร: สถาพรบุ๊คส์.

ไชยยะ ทางมีศรี. (10 มกราคม 2563). กระบวนการบรรลุความสำเร็จของภูมิปัญญา. (ณัฐหทัย พงศ์พิทักษ์, ผู้สัมภาษณ์)

มานพ วิสุทธิแพทย์. (2552). องค์ความรู้ศิลปินแห่งชาติ: จิรัส อาจณรงค์. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ.

มานพ วิสุทธิแพทย์และคณะ. (2543). การสืบทอดเพลงไทยบ้านบางลำพู: วัฒนธรรมมุขปาฐะ. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ.

สมหมาย โมกขศักดิ์. (2550). ศึกษาภูมิปัญญาครูดนตรีไทย: กรณีศึกษาครูองุ่น บัวเอี่ยม . กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

สรัญญา ลีวัฒนะ. (2555). การศึกษาภูมิปัญญาครูดนตรีไทย: กรณีศึกษาพันโทเสนาะ หลวงสุนทร. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

สุนีย์ ประสงค์บัณฑิต. (2548). แนวความคิดฮาบิทัสของ ปิแอร์ บูร์ดิเยอ กับทฤษฎีทางมานุษยวิทยา. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

อาทิตย์ ผ่อนร้อน. (10 มกราคม 2563). กระบวนการถ่ายทอดดนตรีไทย. (ณัฐหทัย พงศ์พิทักษ์, ผู้สัมภาษณ์)

อานันท์ กาญจนพันธุ์. (2548). ทฤษฎี และวิธีวิทยา การวิจัยของ วัฒนธรรม การทะลุกรอบและกับดักของความคิดแบบ คู่ตรงกันข้าม. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์อมรินทร์.

เอนก อาจมังกร. (10 มกราคม 2563). ความสำเร็จของวิชาชีพดนตรีไทย. (ณัฐหทัย พงศ์พิทักษ์, ผู้สัมภาษณ์)

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

08/31/2022

รูปแบบการอ้างอิง

พงศ์พิทักษ์ ณ., วิสุทธิแพทย์ ม., & จำนงค์สาร ส. (2022). การศึกษาภูมิปัญญาครูดนตรีไทยที่ส่งผลต่อความสำเร็จทางวิชาชีพดนตรีไทยอย่างยั่งยืน. วารสารมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 7(8), 324–340. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JSBA/article/view/260460

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย