แนวทางการพัฒนาการให้บริการทางการศึกษาสำหรับนักศึกษาพิการ ในเขตภาคเหนือตอนบน

ทรงกลด จารุนนทรากุล; รัชนีกร ทองสุขดี; สร้อยสุดา วิทยากร; พิกุล เลียวสิริพงศ์

ผู้แต่ง

ทรงกลด จารุนนทรากุล มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
รัชนีกร ทองสุขดี มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
สร้อยสุดา วิทยากร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
พิกุล เลียวสิริพงศ์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คำสำคัญ:

นักศึกษาพิการ, แนวทางการพัฒนา, การให้บริการ, ศูนย์บริการสนับสนุนนักศึกษาพิการ, ภาคเหนือตอนบน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพการให้บริการของศูนย์บริการสนับสนุนนักศึกษาพิการในมหาวิทยาลัย 6 แห่ง ในเขตภาคเหนือตอนบน ตามยุทธศาสตร์การจัดการศึกษาสำหรับคนพิการ 4 ยุทธศาสตร์ 2) ความพึงพอใจของนักศึกษาพิการต่อการ ใช้บริการ และ 3) แนวทางพัฒนาการให้บริการ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน กลุ่มตัวอย่างได้แก่ เจ้าหน้าที่ 6 คน และนักศึกษาพิการ 120 คนที่ตอบแบบสอบถาม เจ้าหน้าที่ 6 คนที่เลือกแบบเฉพาะเจาะจงเพื่อสัมภาษณ์ และนักศึกษาพิการ 6 คนที่จับฉลากเลือกเพื่อสนทนากลุ่ม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบสอบถามสำหรับเจ้าหน้าที่และนักศึกษาพิการ 2) แบบสัมภาษณ์สำหรับเจ้าหน้าที่ และ 3) แบบสนทนากลุ่มสำหรับนักศึกษาพิการ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพการให้บริการตามยุทธศาสตร์ที่ 1: มหาวิทยาลัยรับนักศึกษาพิการผ่านการสอบทั่วไปและโครงการพิเศษ ยุทธศาสตร์ที่ 2: นักศึกษาพิการใช้บริการสอนเสริมมากที่สุด (ร้อยละ 66.07) ยุทธศาสตร์ที่ 3: คณาจารย์ เจ้าหน้าที่ และนักศึกษาทั้งที่มีความพิการและไม่มีความพิการได้ร่วมทำกิจกรรมเพื่อสร้างความเข้าใจระหว่างกันมากขึ้น และยุทธศาสตร์ที่ 4: โครงการส่งเสริมการมีงานทำร่วมกับหน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องมีนักศึกษาพิการให้ความสนใจน้อยและต้องการหางานทำด้วยตนเอง 2) ความพึงพอใจของนักศึกษาพิการอยู่ในระดับมากทุกยุทธศาสตร์ และ 3) แนวทางการพัฒนาการให้บริการของศูนย์บริการสนับสนุนนักศึกษาพิการ สิ่งอำนวยความสะดวกควรใช้งานได้จริงและตรงกับความต้องการของนักศึกษาพิการเป็นรายบุคคล และควรเพิ่มช่องทางในการมีงานทำที่ตรงกับความต้องการของบัณฑิตพิการมากขึ้น

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). พระราชบัญญัติการจัดการศึกษาสำหรับคนพิการ พ.ศ. 2551. กรุงเทพมหานคร: สำนักนายกรัฐมนตรี.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2552). ระเบียบคณะกรรมการส่งเสริมการจัดการศึกษาสำหรับคนพิการ ว่าด้วยการจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษาสำหรับคนพิการ พ.ศ. 2552. กรุงเทพมหานคร: สำนักนายกรัฐมนตรี.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 - 2579. กรุงเทพมหานคร: สำนักนายกรัฐมนตรี.

ทวี เชื้อสุวรรณทวี. (2565). การเปรียบเทียบกฎหมายด้านคนพิการของประเทศไทย อังกฤษและสหรัฐอเมริกา. เรียกใช้เมื่อ 25 กรกฎาคม 2565 จาก https://rs.mahidol.ac.th /rs-journal/vol.1/v.1-2-004.pdf

รัชนีกร ทองสุขดี, และรุ่งทิวา ไชยชมภู. (2560). การช่วยเหลือทางการศึกษาแก่นักศึกษาพิการ จุดเริ่ม จุดเปลี่ยน และจุดพัฒนาอย่างยั่งยืน. สิกขณา, 4(5), 33-37.

สมเกตุ อุทธโยธา. (2556). การพัฒนารูปแบบการบริการสนับสนุนนักศึกษาพิการที่เรียนร่วมในสถาบันอุดมศึกษา: การศึกษาบทบาทของหน่วยงานที่สนับสนุนการจัดการศึกษาสำหรับนักศึกษาพิการที่เรียนร่วมในมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่.

สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา. (2549). ยุทธศาสตร์การจัดการศึกษาสำหรับคนพิการในระดับอุดมศึกษา. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.

สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา. (2560). สำนักส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพนักศึกษา. รายงานผลการสำรวจข้อมูลเกี่ยวกับการส่งเสริมและพัฒนาระบบบริการเพื่อรองรับนักเรียน นิสิต นักศึกษาพิการในสถาบันอุดมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษาปีการศึกษา 2559. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.

อุทุมพร กอบแก้ว. (2558). การให้บริการสนับสนุนนักศึกษาพิการในระยะเปลี่ยนผ่านจากโรงเรียนสู่มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. ใน สารนิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการศึกษาพิเศษ. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

Blackwell, Y. (2018). Students with Disabilities Attitudes Regarding Accommodations and Services Provided by Disability Services. In Master’s thesis. Rowan University, USA.

Bronfenbrenner, U. (1979). The ecology of human development: Experiment by nature and design. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Cunninghame, I. et al. (2016). Issues and Trends for Students with Disabilities. In Review of NCSEHE-Funded Research. National Centre for Student Equity in Higher Education, Australian Government.

Heyer, C. (2017). Advocacy Services for College Students with Disabilities: A Grant Proposal. In Thesis for Master of Social Work. Abilene Christian University.

Peterson, C. M. (2016). Assistive technology management by disabilities services managers in higher education-a phenomenological study. In Doctoral dissertation. Capella University.

Schmidt, C. (2018). Services for Students with Disabilities in Two-Year Colleges: A Qualitative Study. In Doctoral Dissertion. Northcentral University.

Scott, S. et al. (2018). Disability Services Partnerships with Faculty Members. Retrieved August 17, 2020, from https:/files.eric.ed.gov/fulltext /EJ1123792.pdf

Sharma, R. (2017). Resilience and social support among college students with disabilities. In Doctoral dissertation. The University of Texas Rio Grande Valley.

Sila, K. R. (2020). Effect of engagement with office of disability support services on academic performance of undergraduate students with disabilities during their first semester of registering for services. In Doctoral dissertation. Roberts University.

Simon, L. (2020). Investigation of Students with Disabilities and Experiences with Services Provided in Higher Education. In Doctoral Dissertation. Capella University.