การพัฒนากลยุทธ์การบริหารจัดการศูนย์การเรียนรู้โดยใช้หลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นฐานสู่ทักษะชีวิตโรงเรียนเพียงหลวง 16  สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 4

สุริยา  สมฤทธิ์

ผู้แต่ง

สุริยา สมฤทธิ์ โรงเรียนเพียงหลวง 16 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 4

คำสำคัญ:

กลยุทธ์, การบริหารจัดการศูนย์การเรียนรู้, หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง, ทักษะชีวิต, โรงเรียนเพียงหลวง 16

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนากลยุทธ์การบริหารจัดการศูนย์การเรียนรู้โดยใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นฐานสู่ทักษะชีวิตโรงเรียนเพียงหลวง 16 เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน 4 ขั้นตอน คือ 1) การศึกษาข้อมูลพื้นฐาน โดยศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ประชุมผู้เกี่ยวข้อง จำนวน 35 คน สัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 10 และประชุมสนทนากลุ่มผู้เกี่ยวข้อง 22 คน ได้มาโดยการคัดเลือกแบบเจาะจง 2) พัฒนากลยุทธ์ โดยยกร่าง กลยุทธ์และตรวจสอบความเหมาะสมโดยการสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 7 คน 3) ศึกษาผลการใช้กลยุทธ์ ได้แก่ ผลประเมินทักษะชีวิตนักเรียน และ 4) ประเมินกลยุทธ์ กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ รองผู้อำนวยการ ครู และคณะกรรมการสถานศึกษา จำนวน 32 คน ได้มาโดยการคัดเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง ประเด็นสนทนากลุ่ม การประชุมสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญ แบบประเมินทักษะชีวิต และแบบประเมินกลยุทธ์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ คือ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์เนื้อหา และสรุปข้อมูล ผลการวิจัยพบว่า 1) ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน พบว่า องค์ประกอบการบริหารจัดการศูนย์การเรียนรู้มี 6 องค์ประกอบ และผลการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมมีจุดแข็ง 6 ข้อ จุดอ่อน 3 ข้อ โอกาส 4 ข้อ และอุปสรรค 4 ข้อ 2) กลยุทธ์การบริหารจัดการศูนย์การเรียนรู้โดยใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นฐานสู่ทักษะชีวิต ประกอบด้วย วิสัยทัศน์ พันธกิจ เป้าประสงค์ ประเด็นกลยุทธ์ 6 กลยุทธ์ 33 กลวิธี 35 ตัวชี้วัด 3) ผลการใช้กลยุทธ์ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 - 6 และชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 - 3 มีทักษะชีวิตในระดับคุณภาพดีและดีเยี่ยม คิดเป็นร้อยละ 94.37 และ 100 ตามลำดับ 4) ผลการประเมินกลยุทธ์โดยรวมมีความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และความเป็นประโยชน์อยู่ในระดับมากที่สุด

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2556). การนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปจัดการศึกษาในสถานศึกษา. กรุงเทพมหานคร: คณะทำงานบูรณาการเศรษฐกิจพอเพียงสู่การเรียนการสอนกระทรวงศึกษาธิการ.

นิรุต ถึงนาค. (2551). ครู พลังสำคัญในการขับเคลื่อนหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงสู่การจัดการเรียนรู้. วารสารครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, 6(1), 20-24.

มาลัย ทองสิมา. (2562). การพัฒนายุทธศาสตร์การเตรียมความพร้อมด้านทักษะอาชีพของนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย จังหวัดนครปฐม เพื่อรองรับสังคมไทย 4.0. วารสารสังคมศาสตร์บูรณาการ, 6(2), 19-48.

โรงเรียนเพียงหลวง 16. (2563). รายงานการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมของโรงเรียนเพียงหลวง 16. เชียงราย: โรงเรียนเพียงหลวง 16 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 4.

วินัย หริ่มเทศ. (2563). กลยุทธ์การบริหารแหล่งเรียนรู้ที่พึงประสงค์ของโรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 41. มนุษยสังคมสาร (มสส.), 19(1), 117-136.

ศาลินา บุญเกื้อ และนันทกาญจน์ ชินประหัษฐ์. (2557). การถอดบทเรียนและวิเคราะห์อัตลักษณ์ ศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์สถานศึกษาพอเพียง มูลนิธิยุวสถิรคุณ.

สมบัติ นพรัก. (2561). ศาสตร์พระราชาสู่การพัฒนาศาสตร์การบริหาร. กรุงเทพมหานคร: อมรินทร์.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2554). แนวทางการพัฒนาทักษะชีวิต บูรณาการการเรียนการสอน 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, องค์การยูนิเซฟ ประเทศไทย และมูลนิธิไรท์ ทูเพลย์. (2560). ทักษะชีวิต รหัสครูศตวรรษที่ 21: การจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาทักษะชีวิตแห่งศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 - 2579. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิค.

สำนักมาตรฐานการศึกษาและพัฒนาการเรียนรู้. (2558). รายงานการศึกษาแนวทางการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้และสื่อการเรียนรู้ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของโรงเรียนในโครงการตามพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิค.

สุเมธ ตันติเวชกุล. (2555). 15 ปี จากวิกฤตเศรษฐกิจ : เศรษฐกิจพอเพียงกับความยั่งยืนของสังคมไทย ใน พื้นฐานความคิดเศรษฐกิจพอเพียงจากงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิชัยพัฒนา.

สุรพงษ์ ลาตวงษ์ และศศิรดา แพงไทย. (2563). กลยุทธ์การจัดการแหล่งเรียนรู้ของศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์ สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 7(1), 98-110.

Coulter, M. (2008). Strategic Management in Action. (4th ed.). New Jersey: Pearson Education.

NCREL/Metiri Group. (2003). 21st Century Skills: Literacy in the Digital Age. Retrieved Jun 9, 1964, from http://www.ncrel.org/engauge/skills/skills/

Stella, A. (2013). Potential of school gardening as a laboratory for developing life skills in agriculture in primary schools: A case study of Soroti and Kamuli Districts, Uganda. Retrieved jun 9, 1964, from https://www.ruforum.org /documents/potential-school-gardening-laboratory-developing-life-skills-agriculture-case-universal

Thompson, A. A. et al. (2007). Crafting & Executing Strategy: The Quest for Competitive Advantage: Concepts and Cases. (15th ed.). New York: The McGraw-Hill Companies, Inc.

UNESCO. (2008). Community Learning Certres: Country Report From Asia. Bangkok: UNESCO Bangkok.