โมเดลการส่งเสริมการผลิตมะขามเปรี้ยวเชิงธุรกิจ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) การผลิตมะขามเปรี้ยวเชิงธุรกิจของเกษตรกร 2) ต้นทุนและผลตอบแทนทางการเงินในการลงทุนปลูกมะขามเปรี้ยว 3) การได้รับและความต้องการในการส่งเสริมการผลิตมะขามเปรี้ยวของเกษตรกร 4) การพัฒนาโมเดล และ 5) ประเมินโมเดล เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ 1) เกษตรกรผู้ผลิตมะขามเปรี้ยว 193 คน 2) ตัวแทนที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมการผลิตมะขามเปรี้ยวเชิงธุรกิจ 11 คน                3) ผู้เชี่ยวชาญ 9 คน เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา การทดสอบค่าที การวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ การวิเคราะห์ปัจจัย และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) การผลิตของเกษตรกรส่วนใหญ่ มีพื้นที่ปลูกเฉลี่ย 7.06 ไร่ อายุต้นมะขามเฉลี่ย 10.09 ปี พันธุ์ที่ใช้ คือ พันธุ์กระดาน ปลูกโดยใช้กิ่งตอน ระยะปลูก 8x8 เมตร                      2) เกษตรกรมีต้นทุนผันแปรด้านการเก็บเกี่ยวผลผลิตมีต้นทุนค่อนข้างสูง เนื่องจากยังไม่มีเทคโนโลยีที่เหมาะสมแทนการใช้แรงงานคน โดยต้นทุนการผลิตเฉลี่ย 11,023.83 บาทต่อไร่ รายได้จากการจำหน่าย ฝักดิบ ฝักสุก มะขามแช่อิ่ม มะขามเปียกเฉลี่ย 24,364.03 บาทต่อไร่ วิเคราะห์ความเป็นไปได้ ในการลงทุนปลูกมะขามเปรี้ยว พบว่ามูลค่าปัจจุบันสุทธิ 13,340.20 บาท อัตราผลตอบแทนต่อต้นทุน 2.21 อัตราผลตอบแทนการลงทุน ร้อยละ 121.01 3) เกษตรกรต้องการด้านความรู้เพิ่มเติมจากเดิมเป็นระดับมากที่สุดในทุกด้านของกระบวนการผลิตมะขามเปรี้ยว จากสื่อบุคคล สื่อสิ่งพิมพ์ สื่ออิเล็กทรอนิกส์ และมีระดับความต้องการการส่งเสริมการผลิตด้วยวิธีการส่งเสริมแบบอบรมเชิงปฏิบัติการ 4) โมเดลการส่งเสริมด้วยกระบวนการ SMCMR Model ตามแนวคิดการบริหารงานที่มุ่งผลสัมฤทธิ์ และ5) ผลการประเมินโมเดลอยู่ในระดับมาก สอดคล้องกับบริบท ความเป็นได้ในการนำไปปฏิบัติ ความเหมาะสม และการนำไปใช้ประโยชน์ได้จริง