นวัตกรรมเชิงชุมชนสำหรับดูแลสุขภาวะผู้สูงอายุโดยใช้ครอบครัว และวัดเป็นฐานในจังหวัดเชียงใหม่

ผู้แต่ง

  • สายทิพย์ เป็นคุณ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย
  • พระมหาวิโรจน์ คุตฺตวีโร มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย
  • สงัด เชียนจันทึก มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย
  • พระเมธาวินัยรส . มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย
  • สายัณห์ อินนันใจ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

นวัตกรรมเชิงชุมชน, การดูแลสุขภาวะผู้สูงอายุ, ครอบครัวและวัดเป็นฐาน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบริบทสภาพนวัตกรรมเชิงชุมชน สำหรับดูแลสุขภาวะผู้สูงอายุโดยใช้ครอบครัวและวัดเป็นฐานในจังหวัดเชียงใหม่ 2) ศึกษานวัตกรรมเชิงชุมชนฯ เป็นการวิจัยแบบผสมผสานวิธี เชิงปริมาณ ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง คือ คณะทำงานโรงเรียนผู้สูงอายุ และแกนนำผู้สูงอายุโรงเรียนผู้สูงอายุ จำนวน 187 รูป/คน และเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ คือ ผู้บริหารโรงเรียนผู้สูงอายุ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลเชิงดอย คณะทำงานโรงเรียนผู้สูงอายุ และแกนนำผู้สูงอายุโรงเรียนผู้สูงอายุ จำนวน 12 รูป/คน โดยใช้แบบสัมภาษณ์ และแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงสถิติพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) ผู้สูงอายุส่วนใหญ่เป็นเพศชาย อายุมากกว่า 60 ปี ศึกษาระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษาตอนต้น มีอาชีพรับจ้างและทำการเกษตร บริบทสภาพและนวัตกรรมเชิงชุมชนฯ โดยรวมมีค่าเฉลี่ยอยู่ที่ 4.41 มีความ                      พึงพอใจในระดับมาก และมีส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 0.05 ทั้งนี้เมื่อพิจารณาสัดส่วนของนวัตกรรมสรุปได้ว่า ผู้สูงอายุให้ความพึงพอใจในนวัตกรรมด้านสุขภาพ มาเป็นที่สุด รองลงมาคือนวัตกรรมด้านส่งเสริมการออม นวัตกรรมสวัสดิการชุมชน นวัตกรรมสร้างรายได้ นวัตกรรมภูมิปัญญาท้องถิ่น นวัตกรรมสิ่งแวดล้อม และที่อยู่อาศัยตามลำดับ 2) นวัตกรรมเชิงชุมชนฯ พบว่า โรงเรียนผู้สูงอายุมีครอบครัวและวัดเป็นฐานในการมุ่งเน้นการดูแลสุขภาพทางกายและจิตใจ มีภาคีเครือข่ายให้ความช่วยเหลือและสนับสนุนส่งเสริมให้ผู้สูงอายุมีแสวงหาความรู้ ความเข้าใจ ตัดสินใจ ปฏิบัติ เข้าถึงบริการจนสามารถพึ่งพาตนเองได้อย่างเต็มศักยภาพ และนวัตกรรม                      เชิงชุมชนเกิดผลลัพธ์ คือ ผู้สูงอายุที่ได้รับการพัฒนามีรายได้ อาชีพ มีเงินออม และการดูแลสุขภาพด้วยตนเอง ทำให้ผู้สูงอายุมีสุขภาวะที่ดีนำไปสู่นวัตกรรมใหม่ โดยเปิดเป็นวิทยาลัยสามวัย หรือ “วิทยาลัยพุทธิวัฒนาประชาสุขสันต์”

เอกสารอ้างอิง

คณะทำงานคาดประมาณประชากรของประเทศไทย พ.ศ. 2553 - 2583. (2555). ผลการคาดประมาณประชากรของประเทศไทย พ.ศ. 2553 - 2583. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการ พัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

เฉลิม ศาลแปง. (20 กุมภาพันธ์ 2564). นวัตกรรมเชิงชุมชนสำหรับดูแลสุขภาวะผู้สูงอายุโดยใช้ครอบครัวและวัดเป็นฐานในจังหวัดเชียงใหม่. (สายทิพย์ เป็นคุณ, ผู้สัมภาษณ์)

ณัทธร สุขสีทอง. (2560). ภูมิปัญญาพื้นฐานบ้านล้านนากับการเสริมสร้างสุขภาพผู้สูงอายุองค์การบริหารส่วนตำบลสะลวง อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่. วารสารมหาวิทยาลัยคริสเตียน, 23(2), 164-173.

เทียนแก้ว เลี่ยมสุวรรณ. (2563). นวัตกรรมนโยบายสวัสดิการเพื่อผู้สูงอายุขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในภาคตะวันออก. วารสารด้านการบริหารรัฐกิจและการเมือง, 9(1), 172-176.

นคร จันต๊ะวงษ์ และคณะ. (2564). การพัฒนานวัตกรรมการพึ่งพาตนเองด้านสุขภาพด้วยสมุนไพรใกล้มือสำหรับผู้สูงอายุ. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 1(1), 252-254.

พระราเชนทร์ วิสารโท. (2560). บูรณาการพุทธธรรมกับระบบการดูแลสุขภาพระยะยาวสำหรับผู้สูงอายุของอำเภอศรีวิไล จังหวัดบึงกาฬ. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, 4(2), 87-89.

มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.) ภาคีเครือข่ายสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส). (2565). เวทีเสวนาออนไลน์ “อนาคตสังคมผู้สูงอายุไทย ก้าวต่อไปอย่างไรบนความท้าทาย” มีเป้าหมายผลักดันนโยบายเพื่อสุขภาวะที่ดีของผู้สูงอายุทั่วประเทศ. เรียกใช้เมื่อ 8 กรกฎาคม 2565 จาก https://www.tnnthailand.com /news/health/103902/

ระพีพรรณ คำหอม และคณะ. (2560). การพัฒนานวัตกรรมเพื่อผู้สูงอายุกับทางเลือกการลดความเหลื่อมล้ำของผู้สูงอายุไทยสนับสนุนทุนโดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

วิสาขา ภู่จินดา และคณะ. (2564). ทิศทางองค์ความรู้ด้านการจัดการสิ่งแวดล้อมสำหรับผู้สูงอายุในสถานการณ์พลิกพลัน. วารสารปกครองท้องถิ่น, 14(3), 314-315.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2562). ยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561 - 2580 สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงใหม่. (2562). บทวิเคราะห์สถานการณ์ผู้สูงอายุ. เรียกใช้เมื่อ 15 สิงหาคม 2563 จาก https://www.chiangmaihealth.go.th/cmpho_web /document/201007160205184040.pdf

สำนักสถิติจังหวัดเชียงใหม่. (2562). บทวิเคราะห์สถานการณ์ผสู้งอาย. เรียกใช้เมื่อ 1 กรกฎาคม 2565 จาก https://www.chiangmaihealth.go.th/cmpho_web/document /201004040

อุทัยวรรณ พงษ์บริบูรณ์. (2563). สถานการณ์ผู้สูงอายุประเทศไทย: ปัญหาและความต้องการด้านสุขภาพ. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชียฉบับสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 10(2), 54-55.

Likert, R. (1967). “The Method of Constructing and Attitude Scale”. In Reading in Fishbeic, M (Ed.), Attitude Theory and Measurement (pp. 90-95). New York: Wiley & Son.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

09/30/2022

รูปแบบการอ้างอิง

เป็นคุณ . ส. ., คุตฺตวีโร . พ. ., เชียนจันทึก ส. ., . พ., & อินนันใจ ส. . (2022). นวัตกรรมเชิงชุมชนสำหรับดูแลสุขภาวะผู้สูงอายุโดยใช้ครอบครัว และวัดเป็นฐานในจังหวัดเชียงใหม่. วารสารมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 7(9), 373–384. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JSBA/article/view/261351

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย