รูปแบบการจัดการป่าชุมชนแหล่งต้นน้ำ ชุมชนฐานรากบนพื้นที่สูง ตามศาสตร์พระราชา บ้านแอเอาะ หมู่ที่ 1 ตำบลแจ่มหลวง อำเภอกัลยาณิวัฒนา จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการจัดการป่าชุมชนแหล่งต้นน้ำชุมชนฐานรากบนพื้นที่สูงตามศาสตร์พระราชา จังหวัดเชียงใหม่ 2) พัฒนารูปแบบการจัดการป่าชุมชนแหล่งต้นน้ำชุมชนฯ และ 3) นำเสนอรูปแบบการจัดการป่าชุมชนแหล่งต้นน้ำชุมชนฯ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เน้นการวิจัยภาคสนาม และการวิจัยแบบมีส่วนร่วม ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ คือ               ผู้นำชุมชน คณะกรรมการหมู่บ้าน ปราชญ์ชุมชน/ผู้นำจิตวิญญาณ กลุ่มชาติพันธุ์ปกาเกอะญอ บ้านแอเอาะ หมู่ที่ 1 ตำบลแจ่มหลวง อำเภอกัลยาณิวัฒนา จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 16 รูป/คน โดยใช้แบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงสถิติพรรณนา ผลการวิจัย พบว่า 1) การจัดการป่าชุมชนแหล่งต้นน้ำบ้านแอเอาะตามแนวทางศาสตร์พระราชา ชุมชนมีกระบวนการและแนวทางในการร่วมกันรักษาป่าชุมชนไว้โดยใช้หลักในการทรงงานในเรื่องการยึดประโยชน์ส่วนรวม และแนวทางการจัดการเชิงอนุรักษ์มาเป็นพื้นฐานในกระบวนการพัฒนาการจัดการป่าชุมชนแหล่งต้นน้ำ และแนวคิดการจัดการทรัพยากรธรรมชาติในเชิงอนุรักษ์ป่าต้นน้ำหรือป่าอนุรักษ์                   2) การพัฒนารูปแบบป่าชุมชนแหล่งต้นน้ำบ้านแอเอาะตามแนวทางศาสตร์พระราชา ชุมชนได้นำวิธีการแห่งศาสตร์พระราชาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนมาเป็นแนวทาง โดยเริ่มต้นด้วยตนเอง และนำไปสู่การพึ่งพาตนเองได้ และ 3) การนำเสนอรูปแบบการจัดการป่าชุมชนแหล่งต้นน้ำบ้านแอเอาะตามแนวทางศาสตร์พระราชาไว้ตามกระบวนการวางแผนแบบมีส่วนร่ม (A-I-C)    ทำให้ทราบถึงความต้องการของชาวบ้านในการแก้ไขปัญหาและพัฒนาชุมชน ข้อเสนอแนะจากการวิจัย ผู้นำชุมชนควรใช้กระบวนการเวทีชาวบ้านประจำเดือน นำหัวข้อเรื่องการจัดการป่าชุมชนแหล่งต้นน้ำ เพื่อให้เกิดกระบวนการเรียนรู้และวางแผนร่วมกัน