การพัฒนารูปแบบการจัดประสบการณ์การเล่นแบบชี้แนะโดยใช้แนวคิดกิจวัตรการคิดร่วมกับการสอนอย่างมีจุดมุ่งหมายเพื่อส่งเสริมทักษะการแสวงหาความรู้ของเด็กอนุบาล

วรานิษฐ์ ธนชัยวรพันธ์; ยศวีร์   สายฟ้า; ศศิลักษณ์   ขยันกิจ

ผู้แต่ง

วรานิษฐ์ ธนชัยวรพันธ์ คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรุงเทพมหานคร
ยศวีร์ สายฟ้า คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรุงเทพมหานคร
ศศิลักษณ์ ขยันกิจ คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรุงเทพมหานคร

คำสำคัญ:

รูปแบบการจัดประสบการณ์, การเล่นแบบชี้แนะ, แนวคิดกิจวัตรการคิด, แนวคิดการสอนอย่างมีจุดมุ่งหมาย, ทักษะการแสวงหาความรู้

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดประสบการณ์การเล่นแบบชี้แนะโดยใช้แนวคิดกิจวัตรการคิดร่วมกับการสอนอย่างมีจุดมุ่งหมายเพื่อส่งเสริมทักษะการแสวงหาความรู้ของเด็กอนุบาล กลุ่มตัวอย่างได้แก่เด็กอนุบาล 3 จำนวน 20 คน โรงเรียนแห่งหนึ่งในจัวหวัดปทุมธานี เป็นการวิจัยเชิงพัฒนา ดำเนินการวิจัยโดยแบ่งเป็น 2 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 การศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน เพื่อใช้พัฒนารูปแบบการจัดประสบการณ์ ประกอบด้วยการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องและการกำหนดองค์ประกอบของทักษะการแสวงหาความรู้ของเด็กอนุบาล ระยะที่ 2 การสร้างและการประเมินรูปแบบการจัดประสบการณ์ฯ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้ทรงคุณวุฒิด้านหลักสูตรและการสอน และการศึกษาปฐมวัย จำนวน 5 คน ใช้การเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบประเมินรูปแบบการจัดประสบการณ์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานผลการวิจัย พบว่า รูปแบบการจัดประสบการณ์ที่พัฒนาขึ้น ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบ ได้แก่ หลักการ วัตถุประสงค์ ขั้นตอนและแนวทางการวัดประเมินของรูปแบบการจัดประสบการณ์ฯ 4 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นเตรียมการ 1) ขั้นตอนที่ 1 คิด ระดมสมอง 2) ขั้นตอนที่ 2 คิด สัมผัส รับรู้ 3) ขั้นตอนที่ 3 คิด เล่น สร้าง 4) ขั้นตอนที่ 4 คิดเห็นเป็นภาพ ผลการประเมินรูปแบบจากผู้ทรงคุณวุฒิ พบว่า รูปแบบการจัดประสบการณ์ฯ มีความถูกต้องเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด ( $gif.latex?\bar{x}$ = 4.60, SD = 0.52) ซึ่งผลการวิเคราะห์ข้อมูลผู้ทรงคุณวุฒิและการทดลองนำร่อง พบว่า รูปแบบการจัดประสบการณ์การเล่นแบบชี้แนะโดยใช้แนวคิดกิจวัตรการคิดร่วมกับการสอนอย่างมีจุดมุ่งหมายสามารถนำไปใช้จัดประสบการณ์นำไปสู่การส่งเสริมให้เด็กอนุบาลมีความสามารถในการสังเกต การตั้งคำถาม การสำรวจและการสื่อสารได้อย่างเหมาะสมต่อการพัฒนาทักษะการแสวงหาความรู้ของเด็กอนุบาล

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ. พ.ศ. 2560 – 2579. เรียกใช้เมื่อ 12 พฤษภาคม 2563 จาก http://www.onec.go.th/index.php/book/BookView /1540.

พวงรัตน์ ทวีรัตน์. (2540). วิธีการวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์. (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพมหานคร: สำนักทดสอบทางการศึกษาและจิตวิทยา มหาวิทยาลัยศรีนครินทร์วิโรฒ ประสานมิตร.

ยศวีร์ สายฟ้า. (2014). รอยเชื่อมต่อการเรียนรู้ระหว่างชั้นเรียนอนุบาลและประถมศึกษา: ก้าวย่าง ที่สำคัญของเด็กประถมศึกษา. Journal of Education Studies, 42(3), 143-159.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ, สำนักนายกรัฐมนตรี. (2542). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิคจำกัด.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). แผนพัฒนาเศรษฐกิจ และสังคมแห่งชาติฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560-2564). เรียกใช้เมื่อ 12 มกราคม 2563 จาก http://www.nesdb.go.th

Center for Science, M.& E. E. (2000). Inquiry and the National Science Education Standards: A Guide for Teaching and Learning. Washington, D.C.: National AcademiesPress.

Chigeza, P. & Sorin, R. (2016). Kindergarten children demonstrating numeracy concepts through drawings and explanations: Intentional teaching within play-based learning. Australian Journal of Teacher Education, 41(5), 65-77.

Epstein, A. S. (2014). The intentional teacher: Choosing the best strategies for young children’s learning. Washington, DC: National Association for the Education of Young Children.

Fisher, K. R. et al. (2013). Taking shape: Supporting preschoolers' acquisition of geometric knowledge through guided play. Child development, 84(6), 1872-1878.

Harlen, W. (2014). Helping children’s development of inquiry skills. Inquiry in primary science education, 1(1), 5-19.

Harrison, C. (2014). Assessment of Inquiry Skills in the SAILS Project. Science Education International, 25(1), 112–122.

Hsin, W. & Chou, H. (2019). Developing Sixth Graders ’ 1 Running head: DEVELOPING INQUIRY SKILLS TO CONSTRUCT EXPLANATIONS Developing Sixth Graders’ Inquiry Skills to Construct Explanations in Inquiry-based Learning Environments. Retrieved March 13, 2013, from from https://ezproxy.car. chula.ac.th :2883/login.aspx?direct=true&db=

edsbas&AN=edsbas. 26AD9930&site=eds-live http://ezproxy.car.chula. ac.th/login?url=https://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=edsbas&AN=edsbas.26AD9930&site=eds-live

Jung, M. & Conderman, G. (2013). Intentional Mathematics Teaching in Early Childhood Classrooms. Childhood Education, 89(3), 173-177.

Kilderry, A. (2015). Intentional Pedagogies: Insights from the Past. Australasian Journal of Early Childhood, 40(3), 20-28.

Kuhn, D. & Pease, M. (2008). What needs to develop in the development of inquiry skills? Cognition and Instruction, 26(4), 512-559.

Lanphear, J. & Vandermaas-Peeler, M. (2017). Inquiry and Intersubjectivity in a Reggio Emilia-Inspired Preschool. Journal of Research in Childhood Education, 31(4), 597-614.

Ritchhart, R. & Perkins, D. (2008). Making thinking visible . Educational Leadership, 65(5), 57-61.

Ritchhart, R. et al. (2011). Making Thinking Visible: How to Promote Engagement, Understanding, and Independence for All Learners. Jossey-Bass: An Imprint of Wiley.

UNESCO. (2011). Ensuring quality by attending to inquiry: Learner-centered pedagogy in sub-Saharan Africa. (4). Addis Ababa. Ethiopia Layout and Graphic Design: Daniel.

Wang, F. et al. (2009). Applying Technology to Inquiry-Based Learning in Early Childhood Education. Online Submission. Online Submission. Retrieved March 13, 2021, from

https://ezproxy.car.chula.ac.th:2883/login. aspx?direct=true&db=eric&AN=ED526192&site=eds-live

Wolberg, R. I. & Goff, A. (2012). Thinking Routines: Replicating Classroom Practices within Museum Settings. Journal of Museum Education, 37(1), 59-68.

Zimmerman, C., & Klahr, D. (2018). Development of scientific thinking. Stevens' handbook of experimental psychology and cognitive neuroscience, 4(Developmental and Social Psychology), 1-25.