ความพร้อมในการจัดระบบบริการสุขภาพปฐมภูมิของประเทศไทย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความพร้อมในการจัดระบบบริการที่ส่งผลต่อการเข้าถึงบริการสุขภาพระดับปฐมภูมิของคนไทย และเพื่อศึกษาปัจจัยด้านการดำเนินงานตามแผนยุทธศาสตร์ที่ส่งผลต่อการเข้าถึงบริการสุขภาพระดับปฐมภูมิของคนไทยในระดับจังหวัด เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Methods Research) มีการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) จากข้อมูลทุติยภูมิ (Secondary Data ) และข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ 17 คน ร่วมกับการศึกษาวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research) โดยการวิเคราะห์ข้อมูลทุติยภูมิ (Secondary Data) ผลการวิจัยพบว่า ในปัจจุบันการจัดระบบบริการสุขภาพระดับปฐมภูมิมีรูปแบบ              ที่สอดคล้องกับนโยบายสนับสนุนการดำเนินงานของระบบบริการปฐมภูมิ แต่ยังคงประสบปัญหาด้านความพร้อมของทรัพยากรที่มีความจำเป็นในการจัดบริการหลายด้าน เช่น บุคลากร งบประมาณ ระบบสารสนเทศ เป็นต้น ในด้านการดำเนินงานตามแผนยุทธศาสตร์ของหน่วยบริการปฐมภูมิเป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อการเข้าถึงระบบบริการสุขภาพปฐมภูมิ โดยปัจจัยด้านร้อยละของ รพ.สต. ที่ผ่านเกณฑ์การพัฒนาคุณภาพ รพ.สต.ติดดาว และร้อยละของประชาชนที่มีรายชื่ออยู่ในหน่วยบริการปฐมภูมิและเครือข่ายหน่วยบริการปฐมภูมิ มีอิทธิพลทางบวกต่อประสิทธิผลของการเข้าถึงบริการสุขภาพระดับปฐมภูมิ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 แสดงให้เห็นว่าความพร้อมในด้านคุณภาพการจัดบริการ และการสร้างการรับรู้ถึงการจัดบริการมีความสำคัญและส่งผลถึงการเข้ามารับบริการสุขภาพระดับปฐมภูมิของประชาชน จึงควร               มีการสนับสนุนปัจจัยด้านการจัดบริการที่ตรงตามความจำเป็นและพัฒนารูปแบบการสื่อสารของหน่วยบริการกับประชาชน