การศึกษาองค์ประกอบพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อม สำหรับการพัฒนาหลักสูตรเพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อมสำหรับนักศึกษาปริญญาตรี

ผู้แต่ง

  • เสาวพงษ์ ยมาพัฒน์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ กรุงเทพมหานคร
  • ดนุลดา จามจุรี บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ กรุงเทพมหานคร
  • มารุต พัฒผล บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ กรุงเทพมหานคร

คำสำคัญ:

องค์ประกอบพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อม, การพัฒนาหลักสูตร, เสริมสร้างจริยธรรมพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อม, นักศึกษาปริญญาตรี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาองค์ประกอบของพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อมสำหรับการพัฒนาหลักสูตรเพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อมสำหรับนักศึกษาปริญญาตรี เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยแบ่งการดำเนินงานเป็น 3 ขั้นตอน ดังนี้       1) ศึกษาเอกสารเพื่อสำรวจองค์ประกอบของพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อมในทางทฤษฎี      2) สัมภาษณ์เชิงลึกพระนักอนุรักษ์ 11 รูป เพื่อค้นหาองค์ประกอบของพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อมในทางปฏิบัติที่เหมาะสมกับสังคมไทย โดยการเลือกแบบเจาะจงและใช้แบบสัมภาษณ์กึ่งมีโครงสร้างเป็นเครื่องมือการวิจัย และ 3) สนทนากลุ่มผู้เชี่ยวชาญ 8 รูป เพื่อกำหนดองค์ประกอบของพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อมสำหรับนักศึกษาปริญญาตรี โดยนำข้อมูลที่ได้จากขั้นตอนที่ 1 และ 2 มาใช้ในการสนทนา วิพากษ์ และหาข้อสรุป โดยการเลือกแบบเจาะจง ใช้แบบบันทึกการสนทนากลุ่มเป็นเครื่องมือในการวิจัย การวิเคราะห์ข้อมูล                จากการศึกษาเอกสารดำเนินการด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา และการวิเคราะห์ข้อมูล                      จากการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่ม ดำเนินการโดยนำข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์และสนทนากลุ่มมาจัดระเบียบข้อมูลและตีความสร้างข้อสรุปแบบอุปนัย ผลการวิจัยพบว่าองค์ประกอบของพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อมสำหรับนักศึกษาปริญญาตรี ประกอบด้วย 3 องค์ประกอบ ได้แก่ องค์ประกอบที่ 1 คิดเป็น (Right conception) หมายถึงการแสดงออกถึงความรู้ ความเข้าใจประเด็นสิ่งแวดล้อมและธรรมชาติตามความเป็นจริงเพื่อแสวงหาแนวทาง ในการใช้และรักษาสิ่งแวดล้อมโดยมีหลักพุทธธรรมเป็นพื้นฐาน องค์ประกอบที่ 2 ใช้เป็น (Right consumption) หมายถึง การแสดงออกในการรู้จักใช้ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างพอประมาณและรู้คุณค่าบนพื้นฐานของหลักพุทธธรรม และองค์ประกอบที่ 3 รักษาเป็น (Right conservation) หมายถึง การแสดงออกในการนำหลักพุทธธรรมมาใช้ในการป้องกัน สงวน และจัดการสิ่งแวดล้อมอย่างเหมาะสม

เอกสารอ้างอิง

ฉัตรสุมาลย์ กบิลสิงห์และคณะ . (2534). พระพุทธศาสนาเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ดวงเดือน พันธุมนาวิน และคณะ. (2556). ครูกับการเสริมสร้างจริยธรรมนักเรียน: คำถามและคำตอบ. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ.

พระครูถาวรพัฒนกิจ. (14 กุมภาพันธ์ 2564). องค์ประกอบของพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อม และการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม . (นายเสาวพงษ์ ยมาพัฒน์, ผู้สัมภาษณ์)

พระครูวรวรรณวิวัฒน์ ดร. (13 กุมภาพันธ์ 2564). องค์ประกอบของพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อม การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และหลักพุทธธรรมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม. (นายเสาวพงษ์ ยมาพัฒน์, ผู้สัมภาษณ์)

พระครูสถิตธรรมาภิรักษ์. (14 กุมภาพันธ์ 2564). องค์ประกอบของพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อม และการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม. (นายเสาวพงษ์ ยมาพัฒน์, ผู้สัมภาษณ์)

พระครูสุจิณนันทกิจ (สมคิด จรณธมฺโม). (14 กุมภาพันธ์ 2564). องค์ประกอบของพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อม การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และการสอนนักเรียนด้านสิ่งแวดล้อม. (นายเสาวพงษ์ ยมาพัฒน์, ผู้สัมภาษณ์)

พระธรรมปิฎก (ป. อ. ปยุตฺโต). (2543). การพัฒนาที่ยั่งยืน (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มูลนิธิโกมลคีมทอง.

พระเมธีธรรมาภรณ์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2538). ธรรมะและการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์สหธรรมิก.

พระอาจารย์ ยงยุทธ ทีปโก. (14 2564 2564). การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และการสร้างจริยธรรมด้านสิ่งแวดล้อม การช่วยเหลือชาวบ้านด้านสิ่งแวดล้อม . (นายเสาวพงษ์ ยมาพัฒน์, ผู้สัมภาษณ์)

พระอาจารย์ สาธิต ธีรปัญโญ. (13 กุมภาพันธ์ 2564 ). องค์ประกอบของพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อม การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และแนวทางการอบรมจริยธรรม). (นายเสาวพงษ์ ยมาพัฒน์, ผู้สัมภาษณ์)

พระอาจารย์ วีระยุทธ์ อภิวิโรห์. (12 กุมภาพันธ์ 2564). องค์ประกอบของพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อม การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และแนวทางการสอนสิ่งแวดล้อม). (นายเสาวพงษ์ ยมาพัฒน์, ผู้สัมภาษณ์)

วินัย วีระวัฒนานนท์. (2546). สิ่งแวดล้อมศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: โอเดียนสโตร์.

สมพร แสงชัย. (2545). สิ่งแวดล้อม อุดมการณ์ การเมือง และการพัฒนาที่ยั่งยืน. กรุงเทพมหานคร: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.

หลวงตาประจักษ์ ธมมฺปทีโป. (12 กุมภาพันธ์ 2564). องค์ประกอบของพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อม และแนวทางการปฏิบัติของนักอนุรักษ์. (นายเสาวพงษ์ ยมาพัฒน์, ผู้สัมภาษณ์)

หลวงปู่กิตติพงษ์ กิตติโสภโณ. (13 กุมภาพันธ์ 2564). องค์ประกอบของพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อมการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม . (นายเสาวพงษ์ ยมาพัฒน์, ผู้สัมภาษณ์)

หลวงปู่เสน ปัญญาธโร. (12 กุมภาพันธ์ 2564). องค์ประกอบของพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อม และการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม. (นายเสาวพงษ์ ยมาพัฒน์, ผู้สัมภาษณ์)

De Silva, P. (1990). Buddhist environmental ethics. In A. H. Badiner (Ed.). In Dhamma Gaia:A harvest of essays in Buddhism and ecology. (pp. 14-19). Berkeley, CA: Parallax Press.

De Silva, P. (1998). Environmental philosophy and ethics in Buddhism. New york: Martin’s Press.

Kopnina, H. (2017). Testing ecocentric and anthropocentric attitudes toward the sustainable development (EAATSD) scale with bachelor students. REBRAE Curitiba, (10)3, 457-477.

Lim, H. L. (2019). Environmental revolution in contemporary Buddhism: The interbeing of individual and collective consciousness in ecology. Religions, 10(2), 1-14.

Miller, G. T. Jr. & Spoolman, S. E. (2012). Living in the Environment: Conceptsconnections, and solutions, (17th. ed). CA: Cengage learning.

Patton, M. Q. (2015). Qualitative research and evaluation methods (4th. ed.). California: Sage Publications.

Puchta, C. & Potter, J. (2004). Focus group practice. London: SAGE publications.

Rolston III, H. . (2012). A new environmental ethics: The next millennium for life on earth. New york: Routledge.

Rubin, H. J. & Rubin, L. S. (2005). Qualitative interviewing: The art of hearing data. London: Sage Publications.

Shafiei, A. & Maleksaeidi, M. (2020). Pro-environmental behavior of university students: Application of protection motivation theory. Global ecology and conservation, 22(2020), 1-10.

United Nations. (1987). Report of the world commission on environment and development: Our common future. Retrieved Aug 18, 2022, from https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/5987our-common-future.pdf

Yunus, M. & Weber, K. (2017). A world of three zeros. New york: Public affairs.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

11/30/2022

รูปแบบการอ้างอิง

ยมาพัฒน์ เ. ., จามจุรี ด. ., & พัฒผล ม. . (2022). การศึกษาองค์ประกอบพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อม สำหรับการพัฒนาหลักสูตรเพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมจริยธรรมสิ่งแวดล้อมสำหรับนักศึกษาปริญญาตรี. วารสารมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 7(11), 374–392. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JSBA/article/view/262058

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย