วิเคราะห์การรอการลงโทษพระสงฆ์ไทยและฆราวาส ในกระบวนการยุติธรรมไทย

บทคัดย่อ

บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการลงโทษของพระสงฆ์และฆราวาสโดยไม่รอการลงโทษในกระบวนการยุติธรรมไทย การลงโทษพระภิกษุตามพระวินัยและกฎหมายอาญา 2) ศึกษาการรอการลงโทษพระสงฆ์ไทยและฆราวาสในกระบวนการยุติธรรมไทย และ               3) เสนอแนวทางปฏิบัติในการรอการลงโทษพระสงฆ์ไทยและฆราวาสตามแนวทางปฏิบัติ           ในกระบวนการยุติธรรม เป็นวิจัยเชิงคุณภาพศึกษาข้อมูลจากการวิเคราะห์เอกสาร เครื่องมือเป็นแบบสัมภาษณ์เชิงลึก ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ 1) พระสงฆ์ 2) ฆราวาส ประกอบด้วย ทนายความ ตำรวจ พนักงานอัยการ ผู้พิพากษา และเจ้าหน้าที่ราชทัณฑ์ ทั้งหมด 10 คน เลือกผู้ให้ข้อมูลแบบเจาะจง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา และสรุปผลการศึกษาพบว่า 1) การลงโทษของพระสงฆ์และฆราวาสโดยไม่รอการลงโทษ กรณีพระสงฆ์ประพฤติไม่ดีกระทำความผิดเป็นอาบัติปาราชิกจะกลับคืนสถานะเป็นฆราวาส การกล่าวหาว่าพระสงฆ์รูปใดกระทำผิดทางอาญาและมีการบังคับให้พระพระสงฆ์รูปนั้นสละสมณเพศ (จับ สึก) ขั้นตอนการพิจารณาคดีหรือดำเนินคดีเป็นไปตามกระบวนการยุติธรรมในกระบวนการพิจารณาคดีที่มีกฎหมายรองรับ ส่วนการลาสิขาบทนั้นเป็นเรื่องของกระบวนการปกครองของคณะสงฆ์ที่ขึ้นอยู่กับฐานความผิดมากกว่า และหากศาลพิสูจน์ว่าเป็นความเท็จ สามารถกลับมาบวชเป็นพระได้ดังเดิม 2) การรอการลงโทษพระสงฆ์ไทยและฆราวาส นำหลักประชาธิปไตยที่รับรองสิทธิ เสรีภาพ ความเสมอภาคของประชาชน โดยยึดกฎหมายและกระบวนการทางกฎหมายแห่งรัฐธรรมนูญ และนำหลักบริหารงานในกระบวนการยุติธรรมที่มีประสิทธิภาพ เป็นธรรม ไม่เลือกปฏิบัติ ใช้วิเคราะห์            การรอการลงโทษ และ 3) แนวทางปฏิบัติการรอการลงโทษพระสงฆ์ไทยและฆราวาส คือ ควรมีการปรับปรุงแก้ไขบทบัญญัติกฎหมายให้มีความชัดเจน ครอบคลุม และเหมาะสมกับสถานการณ์