องค์ประกอบของสมรรถนะความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง ของนักเรียนชั้นประถมศึกษา

ศุภชัย สมนวล; กิตติชัย  สุธาสิโนบล; รุ่งทิวา  แย้มรุ้ง

ผู้แต่ง

ศุภชัย สมนวล คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ กรุงเทพมหานคร
กิตติชัย สุธาสิโนบล คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ กรุงเทพมหานคร
รุ่งทิวา แย้มรุ้ง คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ กรุงเทพมหานคร

คำสำคัญ:

องค์ประกอบของสมรรถนะ, สมรรถนะความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง, นักเรียนชั้นประถมศึกษา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีจุดประสงค์เพื่อ ศึกษาวิเคราะห์องค์ประกอบของสมรรถนะความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็งของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาและตรวจสอบยืนยันจากการประเมินความเหมาะสมของสมรรถนะความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็งของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษา เป็นการวิจัยเชิงปริมาณ ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง/ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาและผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 คน พิจารณาประเมินความเหมาะสมของสมรรถนะความเป็นพลมืองที่เข้มแข็งของนักเรียนชั้นประถมศึกษา และนำข้อสรุปจากการสังเคราะห์ และผลการประเมินความเหมาะสมของผู้เชี่ยวชาญ มาสร้างเป็นองค์ประกอบของสมรรถนะความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง โดยผู้วิจัยได้ทำการวิเคราะห์เนื้อหา (Content analysis) จากเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และจากค่าเฉลี่ย ( $gif.latex?\bar{x}$ ) และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D) ของคะแนนความเหมาะสมของสมรรถนะความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง มาแปลความหมาย ผลการศึกษาพบว่า องค์ประกอบของสมรรถนะความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง เป็นคุณลักษณะที่พึงประสงค์อยู่ภายในตัวบุคคลของนักเรียน โดยองค์ประกอบของสมรรถนะความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง ประกอบด้วย 1) ด้านความรู้ความเข้าใจ ได้แก่ 1) การเมืองการปกครอง 2) ความเป็นพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย 3) รัฐธรรมนูญและกฎหมาย และ 4) วัฒนธรรมและประเพณี 2) ด้านทักษะ ได้แก่ 1) ทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ 2) ทักษะการคิดแก้ปัญหา 3) ด้านคุณลักษณะและเจตคติ ได้แก่ 1) คุณลักษณะการเคารพสิทธิของผู้อื่นและกฎหมาย 2) คุณลักษณะความรับผิดชอบต่อส่วนรวม 3) คุณลักษณะการมีส่วนร่วมทางสังคม 4) คุณลักษณะการยอมรับความแตกต่างระหว่างบุคคล และ 5) คุณลักษณะการมีคุณธรรมจริยธรรม ผลการประเมินความเหมาะสมของผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน พบว่าระดับความเหมาะสมของสมรรถนะความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็งในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ( $gif.latex?\bar{x}$ = 4.53) สูงกว่าเกณฑ์การประเมินที่กำหนดไว้ที่ระดับ 3.50 ขึ้นไป

เอกสารอ้างอิง

ชัยอนันต์ สมุทวณิช. (2547). ประชารัฐกับการเปลี่ยนแปลง (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: สถาบันนโยบายศึกษา.

ถวิลวดี บุรีกุล. (2557). พลเมืองไทย : การสร้างความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย. กรุงเทพมหานคร: สถาบันพระปกเกล้า.

ทิพย์พาพร ตันติสุนทร. (2555). วิถีไทยกับการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองในสังคมประชาธิปไตย. รวม บทความการประชุมวิชาการสถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 13 ประจำปี 2554 เล่ม 2 เรื่อง ความเป็น พลเมืองกับอนาคตประชาธิปไตยไทย (Citizenship and The Future Of Thai Democracy). เรียกใช้เมื่อ 15 มกราคม 2563 จาก http://www.kpi.ac.th/knowledge/seminar/data/821?page=2

ปริญญา เทวานฤมิตรกุล. (2555). การศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง Civic Education. กรุงเทพมหานคร: นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์.

พรอัมรินทร์ พรหมเกิด. (2557). การพัฒนาประชาธิปไตยกับการสร้างวัฒนธรรมทางการเมืองแบบประชาธิปไตย. รัฐสภาสาร, 62(7), 9-43.

มูลนิธิเพื่อคนไทย. (2557). Active Citizenship พลเมืองที่มีส่วนร่วมเพื่อส่วนรวมเปลี่ยนประเทศไทยด้วยตัวเรา. เรียกใช้เมื่อ 15 มกราคม 2563 จาก http:// khonthaifoundation.org/th/active-citizenship/

รัชนี อิ่มอก. (2561). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามหลักการทรงงานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 เพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมืองดีที่ใส่ใจใน สังคม. ใน ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาจิตวิทยาประยุกต์. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

วรากรณ์ สามโกเศศ. (2558). ว่าด้วย Active Citizen. เรียกใช้เมื่อ 15 มกราคม 2563 จาก https://thaipublica.org/2015/08/varakorn-125/

ศุภรัตน์ รัตนมุขย์. (2556). รายงานผลการวิจัย การเรียนรู้ด้วยการบริการสังคมกับการสร้างความเป็นพลเมืองใส่ใจสังคม โครงการกองทุนวิจัยสำนักบัณฑิตอาสาสมัคร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ประจำปี 2556. เรียกใช้เมื่อ 15 มกราคม 2563 จาก http://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:87040

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2552). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร: ครุสภาลาดพร้าว.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2559). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่สิบสอง (พ.ศ.2560-2564). เรียกใช้เมื่อ 19 มกราคม 2563 จาก http://www.royalthaipolice.go.th/downloads/plan12.pdf

สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา ปฏิบัติหน้าที่สำนักงานเลขาธิการสภานิติบัญญัติแห่งชาติ. (2560). รัฐธรรมนูญ แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560. กรุงเทพมหานคร: สำนักงาน เลขาธิการวุฒิสภา ปฏิบัติหน้าที่ สำนักงานเลขาธิการสภานิติบัญญัติแห่งชาติ.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2559). รายงานการวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอเชิงนโยบายการพัฒนาการศึกษาเพื่อสร้างความเป็นพลเมือง. กรุงเทพมหานคร: สำนักงาน เลขาธิการสภาการศึกษา.

สำนักงานวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (2557). แนวทางการจัดการเรียนรู้รายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมือง. กรุงเทพมหานคร: สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ.

สุวิทย์ เมษินทรีย์. (2560). พลเมืองที่ตื่นรู้: ฐานรากที่แท้จริงของระบอบประชาธิปไตย. เรียกใช้เมื่อ 15 มกราคม 2563 จาก https://www.facebook.com/drsuvitpage/posts/ 1403422166631176/

Bonwell, C. C., & Eison, J. A. (1991). Active Learning: Creating Excitement in theClassroom. Washington, DC: ERIC Clearinghouse on Higher Education,George Washington University.

Børhaug, K. (2010). Norwegian Civic Education–Beyond Formalism? JSSE-Journal of Social Science Education, 9(1), 66-77.

Enslin, P. (2000). Education and democratic citizenship: In defence ofcosmopolitanism. Politics, education and citizenship, 6(2), 149-150.

European Economic and Social Committee. (2012). Active citizenship: For a better European society. Retrieved January 15, 2020, from https:// www.eesc.europa.eu/resources/docs/ eesc-2011-35-en.pdf

Faulks, K. (1998). Citizenship in modern Britain. Edinburgh: Edinburgh UniversityPress.

Hoskins, B., et al. (2012). The 2011 civic competence composite indicator(CCCI-2): measuring young people’s civic competence across Europebased on the IEA international citizenship and civic education study. Luxembourg: Publications Office of the European Union.

Jochum, V., et al. . (2005). Civil renewal and active citizenship. London: Ncvo.

McManus, M., & Taylor, G. (2009). Active Learning and Active Citizenship: Theoretical Contexts. Birmingham: The Higher Education Academy Network.

Mendiwelso-Bendek, Z., et al. (2011). Take part Learning Framework for activelearning for active citizenship. Retrieved January 15, 2020, from http://www.takepart.org/contentControl/documentControl/13242_learning%20framework.pdf

Papa, V., & Milioni, D. L. (2013). Active citizenship or activist citizenship? A framework for studying citizenship in new social movements and the role of ICTs. Networking Knowledge. Journal of the MeCCSA Postgraduate Network, 6(3),30-34.

Pick, D., et al. (2011). Governmentalities of volunteering: A study of regionalWestern Australia. VOLUNTAS: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 22(3), 390-408.

Westheimer, J., & Kahne, J. (2004). What kind of citizen? The politics ofeducating for democracy. American educational research journal, 41(2), 237-269.