การพัฒนารูปแบบศูนย์การเรียนรู้ตามแนวคิดฉันทศึกษา เพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตในยุคดิจิทัล

พิไลพร   หวังทรัพย์ทวี; นัทธีรัตน์  พีระพันธุ์; ขวัญหญิง  ศรีประเสริฐภาพ

ผู้แต่ง

พิไลพร หวังทรัพย์ทวี คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ กรุงเทพมหานคร
นัทธีรัตน์ พีระพันธุ์ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ กรุงเทพมหานคร
ขวัญหญิง ศรีประเสริฐภาพ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ กรุงเทพมหานคร

คำสำคัญ:

ศูนย์การเรียนรู้, ฉันทศึกษา, ทักษะชีวิตในยุคดิจิทัล

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบศูนย์การเรียนรู้ตามแนวคิดฉันทศึกษา เพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตในยุคดิจิทัล ดำเนินการวิจัย 2 ขั้นตอน ได้แก่ 1) เพื่อศึกษาองค์ประกอบของศูนย์การเรียนรู้ตามแนวคิดฉันทศึกษา เพื่อพัฒนาทักษะชีวิตในยุคดิจิทัล เพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตในยุคดิจิทัล ด้วยการสังเคราะห์เอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้องและสัมภาษณ์ เชิงลึกแบบมีโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) 2) พัฒนารูปแบบศูนย์การเรียนรู้ตามแนวคิดฉันทศึกษา พัฒนารูปแบบจากองค์ประกอบที่สังเคราะห์ได้ และประเมินความสอดคล้องของรูปแบบศูนย์การเรียนรู้ตามแนวคิดฉันทศึกษา ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบศูนย์การเรียนรู้ตามแนวคิดฉันทศึกษาเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตในยุคดิจิทัลที่พัฒนาขึ้น มีองค์ประกอบ 4 ด้าน ได้แก่ ด้านที่ 1 ปัจจัยนำเข้า ได้แก่ บริบท ผู้เรียน ผู้สอนและผู้ปกครอง ด้านที่ 2 กระบวนการดำเนินการ (Process) ประกอบด้วย 1) ด้านระบบจัดการเรียนรู้ (Learning Management System 2) ด้านบทเรียนอิเล็กทรอนิกส์ (E-learning Courseware) 3) ด้านการจัดสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ (Learning Environment) 4) ด้านการมีปฏิสัมพันธ์ (Interaction) 5) ด้านการประเมินผล (Evaluation) ด้านที่ 3 ปัจจัยนำออก (Output) ทักษะชีวิตในยุคดิจิทัล 5 ด้าน ได้แก่ ด้านการรู้จักตนเอง (Self-concept) ด้านการจัดการข้อมูล (Data Management) ด้านการคิดตัดสินใจ (Decision Making) ด้านการประยุกต์ใช้เทคโนโลยี (Applying of Technology) และด้านการทำงานร่วมกับผู้อื่น (Teamwork Skills) ด้านที่ 4 ข้อมูลย้อนกลับ (Feedback) และจากการประเมินความสอดคล้องของรูปแบบของศูนย์การเรียนรู้ตามแนวคิดฉันทศึกษา พบว่า ดัชนีความสอดคล้องของรูปแบบศูนย์การเรียนรู้ตามแนวคิดฉันทศึกษา เท่ากับ 0.95 มีความเหมาะสมสามารถนำไปใช้ในการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้ตามแนวคิดฉันทศึกษา เพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตในยุคดิจิทัลต่อไป

เอกสารอ้างอิง

กันย์สินี ปัญญาอภิวงศ์. (2558). ทักษะชีวิตเพื่อการจัดการตนเองตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของ นักศึกษามหาวิทยาลัยศิลปากร. วารสารสาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ, 8(1), 138-152.

ชลาภรณ์ สุวรรณสัมฤทธิ์. (2560). การพัฒนารูปแบบห้องเรียนเสมือนจริงเพื่อส่งเสริมทักษะปฏิบัติตามหลักทฤษฎีพหุปัญญา สำหรับนักเรียนอาชีวศึกษา. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

ทิศนา แขมมณี. (2558). ศาสตร์การสอน : องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. (พิมพ์ครั้งที่ 19). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตโต). (2542). พุทธธรรม. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย.

พระมหาพินิจ พรมวิจิตร. (2562). การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้บูรณาการแนวคิดเชิงพุทธและแนวคิดการใช้สมองเป็นฐานเพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิต. วารสารเกษมบัณฑิต, 20(ฉบับพิเศษ), 23-35.

พัทธนันท์ บุตรฉุยและพันทิพา อมรฤทธิ์. (2565). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ในสภาพแวดล้อม อีเลิร์นนิงแบบมีปฏิสัมพันธ์ตามแนวคิดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดขั้นสูงของนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษาในระบบการศึกษาทางไกล. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

วรพจน์ วงศ์กิจรุ่งเรือง. (2561). คู่มือพลเมืองดิจิทัล. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.

วรวรรณ เหมชะญาติ. (2556). ศูนย์การเรียนรู้ : พลวัตแห่งการเรียนรู้สำหรับเด็กอนุบาล. ใน เอกสารประกอบการสอน. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สำนักงานการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2554). แนวทางการพัฒนาทักษะชีวิตบูรณาการการเรียนการสอน 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

สำนักงานการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2563). แนวทางการพัฒนาระบบประกันคุณภาพการศึกษาตามกฎกระทรวงศึกษาธิการ. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560–2579. กรุงเทพมหานคร: บริษัทพริกหวานกราฟฟิคจำกัด.

Swift, K. (2021). Life Skills. London: Dorling Kindersley Limited.

Weidinger, W. (2015). FACE : Improve your self-esteem and work together Training booklet for teachers. Switzerland: Zurich University.