ชาติพันธุ์วรรณนาแห่งการสื่อสาร: การประยุกต์ใช้ในการสวดพระมาลัย จังหวัดสุราษฎร์ธานี

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำแนวคิดชาติพันธุ์วรรณนาแห่งการสื่อสารมาประยุกต์ใช้ในการสวดพระมาลัย จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ประชากรและกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ กลุ่มคนสวดพระมาลัยและกลุ่มผู้ชม จำนวน 5 คน เลือกผู้ให้ข้อมูลสำคัญแบบเจาะจง ซึ่งนำกรอบแนวคิด SPEAKING ของเดล ไฮมส์ มาใช้วิเคราะห์โครงสร้างสถานการณ์การสื่อสารในการสวดพระมาลัย จำแนกการศึกษาออกเป็น 3 เหตุการณ์สื่อสาร คือ การสวดพระมาลัยในงานพิธีศพ ส่วนราชการ และงานเอกชน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แผ่นบันทึกภาพเคลื่อนไหวการสวดพระมาลัย ได้เก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารสังเกตการณ์ภาคสนาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า แนวคิดชาติพันธุ์วรรณนาแห่งการสื่อสารมาประยุกต์ใช้กับการสวดพระมาลัยเป็นการสื่อสารประเภทการแสดงเฉพาะกลุ่มคนที่สนใจ ผู้ที่ทำหน้าที่สวดพระมาลัยจำเป็นต้องมีการใช้ภาษาหรือวัจนกรรมเป็นอย่างดี เนื่องจากการสวดพระมาลัยตามงานพิธีศพ งานตามส่วนราชการ และงานเอกชนมีลักษณะที่ไม่เหมือนกัน จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่คนสวด พระมาลัยจะต้องศึกษาทำความเข้าใจลักษณะของงานตั้งแต่ฉาก ผู้ร่วมสื่อสาร จุดมุ่งหมายของการจัดงาน การลำดับวัจนกรรม น้ำเสียง เครื่องมือเครื่องใช้ในการสื่อสาร บรรทัดฐานของปฏิสัมพันธ์ และประเภทของการสื่อสารในแต่ละแบบแผนการสื่อสารของการสวดพระมาลัยในแต่ละสถานการณ์ อันจะทำให้คณะพระมาลัยเข้าใจกฎหรือแบบแผนของแต่ละงานที่จะแสดงและสามารถวางแผนเพื่อเตรียมตัวทำหน้าที่ในการสวดพระมาลัยให้ดำเนินไปด้วยดี และยังช่วยสร้างความเข้าใจอันดีระหว่างผู้ชมและเจ้าภาพของงาน