ภาษามือ ภาษาธรรม: นวัตกรรมการสอนพระพุทธศาสนาเพื่อผู้พิการทางการได้ยิน

บทคัดย่อ

ความเป็นมาและวัตถุประสงค์: ผู้พิการทางการได้ยินเป็นผู้ที่เปราะบางในสังคม ซึ่งความเปราะบางนั้นเชื่อมโยงอย่างแนบแน่นอยู่กับความเหลื่อมล้ำและเสริมพลังให้ผู้พิการทางการได้ยินมีภูมิคุ้มกันต่อปัญหาและอุปสรรคสิ่งนั้น คือ หลักพุทธธรรมที่ช่วยป้องกันและแก้ไขปัญหาชีวิตได้เป็นอย่างดี กลุ่มผู้วิจัยจึงเห็นความสำคัญของนิทานพื้นบ้าน ซึ่งช่วยจรรโลงจิตใจ ขัดเกลาคุณธรรมและศีลธรรม แฝงไปด้วยการสอนเรื่องการประพฤติปฏิบัติที่เป็นพื้นฐานการอยู่ด้วยกันในสังคม จึงทำให้ผู้วิจัยมีความสนใจศึกษาองค์ประกอบของนวัตกรรมการสอนทางพระพุทธศาสนาสำหรับผู้พิการทางการได้ยิน สร้างนวัตกรรมการสอนทางพระพุทธศาสนาสำหรับผู้พิการทางการได้ยิน หาประสิทธิภาพของนวัตกรรมการสอนทางพระพุทธศาสนาสำหรับผู้พิการทางการได้ยิน และถอดบทเรียนเป็นชุดความรู้ เพื่อนำไปพัฒนาศักยภาพของผู้พิการทางการได้ยินผ่านนวัตกรรมการสอนพระพุทธศาสนาโดยใช้
สื่อมัลติมีเดียเป็นการ์ตูนภาพเคลื่อนไหวมีนักล่ามบรรยายประกอบภาพ

วิธีดำเนินการวิจัย: การวิจัยเรื่องนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี (Mixed Methods) ศึกษาข้อมูลในเอกสารทั้งแนวคิดทฤษฎี งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง นำมาเป็นแนวทางในการสร้างเครื่องมือและเก็บรวบรวมข้อมูลเพื่อนำมาวิเคราะห์สร้างนวัตกรรมการสอนทางพระพุทธศาสนาเพื่อผู้พิการทางการได้ยิน

ผลการวิจัย: นวัตกรรมการสอนทางพระพุทธศาสนาสำหรับผู้พิการทางการได้ยิน เป็นการคิดค้นพัฒนาวิธีการเรียนการสอนพระพุทธศาสนาในรูปแบบใหม่ ๆ ที่สามารถพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียนและการจัดการเรียนรู้ของครูผู้สอนให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยคำนึงถึงสิ่งที่รับรู้ด้วยการมองเห็น สื่อที่มีทั้งเสียงและภาพ และสื่อเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ ประสิทธิภาพของนวัตกรรมการสอนทางพระพุทธศาสนาสำหรับผู้พิการทางการได้ยิน ทั้ง 3 ด้าน ด้านเนื้อหา ด้านสื่อ/เทคโนโลยี และด้านการออกแบบหรือกระบวนการเรียนรู้ อยู่ในระดับมากที่สุด

ความเกี่ยวข้องกับหลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนา: หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นนวัตกรรมการสอนเพื่อผู้พิการทางการได้ยิน ได้แก่ ความไม่ประมาท, ตัณหา 3, ขันธ์ 5, หลักกาลามสูตร, พรหมวิหารธรรม 4, หลักอิทธิบาท 4 ซึ่งงานวิจัยชิ้นนี้ได้นำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาไปประยุกต์กับศาสตร์สมัยใหม่ ในด้านพัฒนาปัญญาและคุณธรรม โดยบูรณาการกับการเรียนการสอนของเด็กนักเรียนที่พิการทางการได้ยิน และกลุ่มผู้พิการที่สนใจศึกษาหลักธรรมพระพุทธศาสนาเพิ่มเติมผ่านสื่อสร้างสรรค์สำหรับผู้พิการทางการได้ยิน เพื่อนำไปพัฒนาชีวิตให้เจริญงอกงาม พัฒนาสติปัญญา เสริมสร้างสุขภาพจิตให้มีความเข้มแข็งเพื่อให้เกิดภูมิคุ้มกันทางสังคมท่ามกลางสภาวะทางสังคมที่มีความเปราะบางสูงขึ้น

สรุป: นวัตกรรมการสอนพระพุทธศาสนาในงานวิจัยนี้ถือว่าเป็นองค์ความรู้ใหม่ ที่นำนิทานพื้นบ้านของภาคเหนือที่ปรากฎในคัมภีร์โบราณ มาเป็นสื่อสร้างสรรค์เชิงพุทธเพื่อเป็นช่องทางในการเรียนรู้หลักพุทธธรรมอีกช่องทางหนึ่งของผู้พิการทางการได้ยิน และสื่อนี้สามารถนำไปประยุกต์กับการเรียนการสอนในรายวิชาพระพุทธศาสนาและวัฒนธรรมท้องถิ่นในสถานศึกษา เพื่อให้ผู้พิการทางการได้ยินมีภูมิคุ้มกันทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ อีกทั้งยังสอดคล้องพันธกิจของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยที่ว่า มหาวิทยาลัยที่จัดการศึกษาพระพุทธศาสนาบูรณาการกับศาสตร์สมัยใหม่ และสร้างพุทธนวัตกรรมเพื่อพัฒนาจิตใจและสังคม