กลไกการพัฒนาและการขับเคลื่อนปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชนคุณธรรมในจังหวัดสุราษฎร์ธานี

พระปลัดวรกิจ วรกิจโจ; พระครูอรุณสุตาลังการ .; พระครูวิรัติธรรมโชติ .; ไพรัตน์ ฉิมหาด; ภัชลดา สุวรรณนวล

ผู้แต่ง

พระปลัดวรกิจ วรกิจโจ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย
พระครูอรุณสุตาลังการ . บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย
พระครูวิรัติธรรมโชติ . บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย
ไพรัตน์ ฉิมหาด บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย
ภัชลดา สุวรรณนวล บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย

คำสำคัญ:

กลไกการพัฒนา, การขับเคลื่อน, หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง, ชุมชนคุณธรรม, หลักสังคหวัตถุ

บทคัดย่อ

ความเป็นมาและวัตถุประสงค์: เศรษฐกิจพอเพียง เป็นปรัชญาชี้ถึงแนวทางการดำรงอยู่และการปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดับ ครอบครัว ชุมชน จนถึงภาครัฐ ทั้งในการพัฒนาและบริหารประเทศให้ดำเนินไปในทางสายกลาง เพื่อให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วของโลกยุคโลกาภิวัตน์ ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล รวมถึงความจำเป็นที่จะต้องมีระบบภูมิคุ้มกันในตัวที่ดีต่อการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน ทั้งนี้ จะต้องอาศัยความรอบรู้ ความรอบคอบ และความระมัดระวังในการนำวิชาการต่าง ๆ มาใช้ในการวางแผนและการดำเนินการทุกขั้นตอน และขณะเดียวกันจะต้องเสริมสร้างพื้นฐานจิตใจของคนในชาติโดยเฉพาะเจ้าหน้าที่ของรัฐ นักทฤษฎี และนักธุรกิจในทุกระดับ ให้มีสำนึกในคุณธรรม ความซื่อสัตย์สุจริต และให้มีความรอบรู้ที่เหมาะสม ดำเนินชีวิตด้วยความอดทน ความเพียร มีสติปัญญาและความรอบคอบ เพื่อให้สมดุลและพร้อมต่อ
การรองรับการเปลี่ยนแปลงอย่างกว้างขวาง ทั้งด้านวัตถุ สังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรมจากโลกภายนอกได้เป็นอย่างดี มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์องค์ความรู้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง พัฒนากลไกการขับเคลื่อนและสร้างภาคีเครือข่ายการพัฒนาและการขับเคลื่อนปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชนคุณธรรมในจังหวัดสุราษฎร์ธานี

วิธีดำเนินการวิจัย: เป็นการวิจัยผสานวิธี มีขอบเขตเนื้อหา การขับเคลื่อนปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล การมีภูมิคุ้มกัน เงื่อนไขความรู้ เงื่อนไขคุณธรรม หลักสังคหวัตถุ ทาน ปิยวาจา อัตถจริยา สมานัตตตา กลไกการพัฒนาชุมชน การขยายตัวทางเศรษฐกิจ การกระจายรายได้ สวัสดิการสังคม คุณภาพสิ่งแวดล้อม
การสร้างภาคีเครือข่ายความร่วมมือ การส่งเสริมให้เกิดความร่วมมือ การวางกรอบความร่วมมือ การระดมความร่วมมือ การสนธิความร่วมมือ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ประชาชนที่อาศัยอยู่หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ โซนทะเล จำนวน 354 คน ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ พระสังฆาธิการ หัวหน้าส่วนราชการ ผู้นำชุมชน และนักวิชาการพัฒนาชุมชน รวมทั้งสิ้น 20 รูป/คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกและแบบสอบถาม ได้ค่าความเชื่อมั่นแบบสอบถามเท่ากับ 0.99 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัย: พบว่า 1) องค์ความรู้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ยึดทางสายกลาง พึ่งตนเอง ปฏิบัติตามหลักธัมมัญญุตา มีความรู้เกี่ยวกับวิชาการและประสบการณ์ มีความซื่อสัตย์ ขยัน 2) หลักสังคหวัตถุ การเผื่อแผ่ แบ่งปัน ให้ความช่วยเหลือ รักษาคำพูดไม่โกหก ประพฤติตนให้เป็นแบบอย่าง วางตัวให้อยู่ในกรอบของชุมชน 3) กลไกการพัฒนา จัดกลุ่มกองทุนพัฒนาอาชีพ จัดสรรทรัพยากรให้เกิดประโยชน์ กระจายสินค้าในด้านผลผลิต ส่งเสริมอาชีพที่หลากหลาย และ 4) การสร้างเครือข่าย ผ่านหน่วยงานและประชาชนในชุมชนผลักดันบุคคลในการสร้างเครือข่าย สนับสนุนการทำงานเป็นทีม การทำงานเป็นภารกิจ และสร้างสภาพแวดล้อมให้ใช้ประโยชน์ร่วมกัน

ความเกี่ยวข้องกับหลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนา: หลักธรรมที่นำมาเป็นกลไกการพัฒนาขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง คือ ธัมมัญญุตา ความเป็นผู้รู้จักธรรมอันเป็นเหตุให้เกิด ทั้งกุศลกรรม คือ การกระทำที่ดี และอกุศลกรรม คือ การกระทำที่ไม่ดี และสังคหวัตถุ คือ หลักธรรมสี่ประการ ที่ช่วยประสานคนหมู่มากให้อยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข

สรุป: การนำองค์ความรู้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและหลักสังควัตถุ มาประยุกต์ใช้ในชุมชนส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเป็นเครื่องช่วยขจัดความขัดแย้งที่เกิดขึ้นทำให้คนอยู่ร่วมกันด้วยความรัก ธรรมที่ก่อให้เกิดความผาสุกในบ้านเมือง และประเทศชาติ

เอกสารอ้างอิง

Apaamongkol, S. (2015). Community Development Model with the Concept of Sufficiency Economy. [Unpublished doctoral Thesis]. Ramkhamhaeng University.

Buacharoen, S. (2017). Developing a Network of Cooperation in Nature Conservation and Alternative Energy to Strengthen Security in Areas Along the Border of Mae Sariang District. In Mae Hong Son Province Under Cooperation Between the Government Sector Academic and Community. [Unpublished research report]. Rajamangala University.

Donkhao, K. (2014). Philosophical Model of Sufficiency Economy and Creative Economy Affecting Economic Development of Thailand. [Unpublished research report]. Suranaree University.

Duangthisan, A. (2017). Management to Build Strong Communities Under the Philosophy of Sufficiency Economy: The Case of the Learning Institute for the People. Chaiyaphum Province. MCU Journal of Social Science Review, 6(2), 347-358.

Jaikwang, R. (2023). Mechanism of Developing and Driving of Sufficiency Economy Philosophy for Strengthening Moral Community in Surat Thani Province. (Phrapalad Worakit Worakitjo, Interviewer)

Jaikwang, T. (2023). Mechanism of Developing and Driving of Sufficiency Economy Philosophy for Strengthening Moral Community in Surat Thani Province. (Phrapalad Worakit Worakitjo, interviewer).

Kongsong, S. (2019). Strong Community Based on Social Capital and Cultural Capital of the Floating Market Community in Taling Chan District. [Unpublished doctoral Thesis]. Burapha University.

Ministry of Culture. (2022). Moral Communities Create Good People and Good Societies. Ministry of Culture.

Mitrak, K. (2023). Mechanism of Developing and Driving of Sufficiency Economy Philosophy for Strengthening Moral Community in Surat Thani Province. (Phrapalad Worakit Worakitjo, Interviewer)

National Economic and Social Development Plan No. 13. (2022).

Noonuan, P. (2023). Mechanism of Developing and Driving of Sufficiency Economy Philosophy for Strengthening Moral Community in Surat Thani Province. (Phrapalad Worakit Worakitjo, Interviewer)

Phetcharat, A. (2023). Mechanism of Developing and Driving of Sufficiency Economy Philosophy for Strengthening Moral Community in Surat Thani Province. (Phra Palad Worakit Worakitjo, Interviewer)

Phetcharat, P. (2023). Mechanism of Developing and Driving of Sufficiency Economy Philosophy for Strengthening Moral Community in Surat Thani Province. (Phrapalad Worakit Worakitjo, Interviewer)

Phetkong, C. (2023). Mechanism of Developing and Driving of Sufficiency Economy Philosophy for Strengthening Moral Community in Surat Thani Province. (Phrapalad Worakit Worakitjo, Interviewer)

Phrakru Pariyatikunawut. (2023). Mechanism of Developing and Driving of Sufficiency Economy Philosophy for Strengthening Moral Community in Surat Thani Province. (Phrapalad Worakit Worakitjo, Interviewer)

Phrakru Sirithipkhunakorn. (2023). Mechanism of Developing and Driving of Sufficiency Economy Philosophy for Strengthening Moral Community in Surat Thani Province. (Phrapalad Worakit Worakitjo, Interviewer)

Phrakru Thammaban. (2017). The Process of Developing a Strong Community According to Buddhist Principles in Sisaket Province. [Unpublished doctoral Thesis]. Mahachulalongkornrajavidyalaya University.

Phrakru Wisutthiwuthikun. (2023). Mechanism of Developing and Driving of Sufficiency Economy Philosophy for Strengthening Moral Community in Surat Thani Province. (Phrapalad Worakit Worakitjo, Interviewer)

Sapuppatham, N. (2015). Theory and Principles of Community Development. Rambhaibarni Rajabhat University.

Srisaat, B. (2010). Preliminary Research. Suviriyasan.

Surat Thani Province Community Development Department. (2022). Surat Thani Province, Sufficiency Economy Village Development Project Village Report. Surat Thani Province Community Development Department.