การขับเคลื่อนนโยบายวัดปลอดบุหรี่ของคณะสงฆ์ อำเภอลำทับ จังหวัดกระบี่

บทคัดย่อ

ความเป็นมาและวัตถุประสงค์: มาตรการเรื่องวัดปลอดบุหรี่เป็นนโยบายของมหาเถรสมาคมที่จะต้องขับเคลื่อนให้เห็นผลอย่างเป็นรูปธรรม โดยเฉพาะคณะสงฆ์ในพื้นที่อำเภอลำทับ จังหวัดกระบี่ ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ได้ประกาศนโยบายให้เป็นวัดปลอดบุหรี่มาอย่างต่อเนื่อง แต่ยังไม่ประสบผลตามเป้าหมาย เนื่องจากยังขาดแนวทางการขับเคลื่อนนโยบายที่เป็นรูปธรรม ขาดการสร้างความตระหนักรู้ และวิธีการพฤติกรรมการปฏิบัติตนอย่างเป็นรูปธรรม จึงศึกษาการขับเคลื่อนนโยบายวัดปลอดบุหรี่ของคณะ อำเภอลำทับ จังหวัดกระบี่ เพื่อศึกษาการขับเคลื่อนนโยบายวัด ปลอดบุหรี่ของคณะสงฆ์ และศึกษาข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการขับเคลื่อนนโยบายวัดปลอดบุหรี่ของคณะสงฆ์

วิธีดำเนินการวิจัย: เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี (Mixed Methods Research) กลุ่มตัวอย่าง เป็นพระภิกษุและสามเณรในเขตการปกครองคณะสงฆ์ อำเภอลำทับ จังหวัดกระบี่ จำนวน 115 ราย และผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 19 รูป เครื่องมือที่ใช้วิจัยเป็นแบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์ไม่มีโครงสร้าง เก็บรวบรวมข้อมูลโดยนำแบบสอบถามแจกให้กลุ่มตัวอย่างและให้ลงมือตอบแบบสอบถาม สัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญด้วยตนเอง สถิติที่ใช้วิจัย ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์ ข้อมูลเนื้อหาเชิงพรรณนา

ผลการวิจัย: 1) การขับเคลื่อนนโยบายวัดปลอดบุหรี่ของคณะสงฆ์ ด้านการกำหนดโครงการและกิจกรรมการขับเคลื่อน มีค่าเฉลี่ยในระดับมากที่สุด ด้านการกำหนดภารกิจ ด้านการรับนโยบายและด้านการกำหนดนโยบายในการปฏิบัติอยู่ในระดับมาก ส่วนด้านการแปลงนโยบาย มีค่าเฉลี่ยในระดับน้อย และ 2) แนวทาง
การขับเคลื่อนนโยบายวัดปลอดบุหรี่ของคณะสงฆ์ มี 5 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านการแปลงนโยบาย 2) ด้านการรับนโยบาย 3) ด้านการกำหนดภารกิจ 4) ด้านการกำหนดนโยบายในการปฏิบัติ และ 5) ด้านการกำหนดโครงสร้างและกิจกรรมในการขับเคลื่อนการรณรงค์ การชี้ให้เห็นโทษของการสูบบุหรี่และช่วยกันหาทางป้องกันการสูบบุหรี่ แนะนำ ตักเตือน ดูแล สอดส่องซึ่งกันและกันในหมู่คณะสงฆ์ เป็นสิ่งที่ต้องทำร่วมกัน

ความเกี่ยวข้องกับหลักธรรมคําสอนทางพระพุทธศาสนา: การเลิกสูบบุหรี่เป็นการฝึกฝนอริยมรรค ต้องอาศัยความเพียรในการฝึกฝน เพราะการฝึกฝนปฏิบัติตามอริยมรรค ช่วยให้พ้นทุกข์ได้อย่างแท้จริง โดยการนำพระพุทธศาสนาประยุกต์ คือ อริยสัจ 4 มาใช้เพื่อช่วยพัฒนาปัญญาและจิตใจ ให้ผู้เสพติดบุหรี่ มีความรู้ ความเข้าใจ และเกิดความตระหนักเลิกบุหรี่ได้ คือ รู้ว่าถึงโทษ อันตรายจากการสูบบุหรี่เป็นอย่างไร ซึ่งจะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม มีแรงจูงใจพอที่จะเลิกบุหรี่และมีเป้าหมายชีวิตที่ดีขึ้น โดยฝึกฝนอบรม กาย วาจา ใจ ให้เข็มแข็ง อดทน รักษาตัวไม่ไปยุ่งเกี่ยวกับการสูบบุหรี่และเลิกบุหรี่ได้ มีสติที่รู้ตัวตลอดเวลาสามารถเห็นความสำเร็จในกระบวนการกำจัดความอยากและเลิกบุหรี่ นำไปสู่พฤติกรรมใหม่เพื่อเป็นคนใหม่ต่อไป

สรุป: การขับเคลื่อนนโยบายวัดปลอดบุหรี่ของคณะสงฆ์ อำเภอลำทับ ด้านการกำหนดโครงการและกิจกรรมการขับเคลื่อนมีค่าเฉลี่ยในระดับมากที่สุด ส่วนด้านการกำหนดภารกิจ ด้านการรับนโยบาย ด้านการกำหนด นโยบายในการปฏิบัติมีค่าเฉลี่ยระดับมาก ส่วนด้านการแปลงนโยบาย มีค่าเฉลี่ยระดับน้อยตามลำดับ ควรมีการร่วมกันประชุมปรึกษาหารือและหาแนวทางในการแก้ไขปัญหาในเรื่องของนโยบายวัดปลอดบุหรี่ เพื่อเป็นการสร้างภาพลักษณ์ด้วยการแนะนำ ตักเตือน ดูแล สอดส่องซึ่งกันและกันในหมู่คณะสงฆ์ ดังนั้น คณะกรรมการต้องประกอบด้วยตัวแทน “บวร”