นโยบายส่งเสริมการท่องเที่ยววิถีพุทธของวัดธาตุน้อย อำเภอช้างกลาง จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

ความเป็นมาและวัตถุประสงค์: การท่องเที่ยว ถือว่ามีความสำคัญต่อเศรษฐกิจรวมถึงเป็นรายได้หลักของประเทศไทย รัฐบาลจึงมีการวางแผนและปรับเปลี่ยนนโยบายการท่องเที่ยวรวมถึงยุทธศาสตร์ของชาติเกี่ยวกับการท่องเที่ยวอยู่ตลอดเวลา โดยส่งเสริมการกระจายการเดินทางท่องเที่ยว และการเติบโตทางการท่องเที่ยว เชื่อมโยงระหว่างกลุ่มจังหวัดและภูมิภาค เพื่อให้สามารถรองรับนักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในประเทศไทยได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ วิถีพุทธ แหล่งรวบรวมงานศิลป์ วิทยาการและความรู้มากมายหลายสาขา ตลอดจนเป็นแหล่งรวมของศิลปกรรมที่มีค่า เช่น โบราณสถาน โบราณวัตถุและจิตรกรรมฝาผนัง ซึ่งงานศิลปกรรมต่าง ๆ นับเป็นมรดกทางวัฒนธรรมอันล้ำค่าและเป็นเสมือนเอกลักษณ์ของความเป็นชาติไทย จึงมีนโยบายส่งเสริมให้ทุกภาคส่วนของสังคม ทั้งภาครัฐและเอกชนตระหนักถึงความสำคัญและเข้าร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการจัดโครงการท่องเที่ยวแนวศาสนา โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษานโยบายส่งเสริมการท่องเที่ยววิถีพุทธของวัดธาตุน้อยและเพื่อศึกษาข้อเสนอแนะนโยบายส่งเสริมการท่องเที่ยววิถีพุทธของวัดธาตุน้อย อำเภอช้างกลาง จังหวัดนครศรีธรรมราช

วิธีดำเนินการวิจัย: เป็นการวิจัยผสานวิธี มีขอบเขตเนื้อหา นโยบายส่งเสริมการท่องเที่ยววิถีพุทธ นโยบายด้านกายภาพ นโยบายด้านบุคคล นโยบายด้านการประชาสัมพันธ์ นโยบายด้านเครือข่ายการท่องเที่ยว และสรุปบทสัมภาษณ์ข้อเสนอแนะนโยบายส่งเสริมการท่องเที่ยววิถีพุทธ ด้านกายภาพ บุคคล การประชาสัมพันธ์ และด้านเครือข่ายการท่องเที่ยวจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ประชาชนที่เดินทางมาท่องเที่ยววิถีพุทธวัดธาตุน้อย ช่วงเดือนกรกฎาคมถึงเดือนธันวาคม ปีพ.ศ 2566 จำนวน 383 คน ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ กลุ่มนักวิชาการด้านการท่องเที่ยว กลุ่มพระสังฆาธิการ กลุ่มผู้นำท้องถิ่นหรือผู้นำท้องที่ กลุ่มนักท่องเที่ยว และกลุ่มมัคคุเทศก์ รวมทั้งสิ้น 20 รูป/คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกและแบบสอบถาม ได้ค่าความเชื่อมั่นแบบสอบถามเท่ากับ 0.778 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัย: พบว่า 1) องค์ความรู้การท่องเที่ยววิถีพุทธ อยู่ในรูปแบบของความศรัทธาและความเชื่อความเลื่อมใส ที่มีคุณค่าทางด้านจิตใจของนักท่องเที่ยวที่มาเยี่ยมชม มาเคารพบูชา 2) นโยบายด้านกายภาพ เป็นการประกันการอนุรักษ์และบำรุงรักษาวัด พัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน การคมนาคม ป้ายข้อมูล ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และเน้นย้ำถึงพฤติกรรมที่ให้ความเคารพต่อสถานที่ 3) นโยบายด้านบุคคล ฝึกอบรมบุคลากรพัฒนาทักษะทางภาษาให้สามารถสื่อสารได้อย่างมีประสิทธิภาพ 4) นโยบายด้านการประชาสัมพันธ์ ริเริ่มประชาสัมพันธ์ด้วยความเคารพต่อวัฒนธรรม ประเพณี และความเชื่อของชาวพุทธ ผ่านแหล่งข้อมูลออนไลน์ และ 5) นโยบายด้านเครือข่ายการท่องเที่ยว สร้างความร่วมมือกับตัวแทนการท่องเที่ยวและบริษัททัวร์ที่เชี่ยวชาญด้านการท่องเที่ยวทางจิตวิญญาณหรือศาสนา เป็นความร่วมมือของหน่วยงานต่าง ๆ ที่ให้บริการนักท่องเที่ยวอย่างมีคุณภาพ โดยเชื่อมโยงทั้งจังหวัด ภูมิภาคทั้งทางถนน ทางอากาศสามารถเชื่อมโยงได้ทุกบริบทของพื้นที่

ความเกี่ยวข้องกับหลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนา: บทความพุทธนวัตกรรมนี้ มีหลักธรรมที่นำมาประยุกต์ใช้ในการส่งเสริมการท่องเที่ยววิถีพุทธ คือ ศรัทธาและปสาทะ ที่มักนิยมใช้คู่กับคำว่าศรัทธาคือความเชื่อ เป็นศรัทธาปสาทะ ซึ่งหมายถึง เลื่อมใสด้วยศรัทธา หรือทั้งเลื่อมใสทั้งศรัทธา

สรุป: การนำองค์ความรู้นโยบายส่งเสริมการท่องเที่ยววิถีพุทธ มาประยุกต์ใช้ในการท่องเที่ยวเป็นการผสมผสานระหว่างประสบการณ์ทางกายและทางจิตวิญญาณต่อสถานที่ท่องเที่ยววิถีพุทธที่ทำให้ผู้มาเที่ยวชม เกิดความเลื่อมใสศรัทธาต่อศาสนาและศาสนสถานนั้น