กระบวนการจัดกิจกรรมส่งเสริมจิตสาธารณะเชิงพุทธของนิสิต มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

บทคัดย่อ

ความเป็นมาและวัตถุประสงค์: บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาจิตสาธารณะเชิงพุทธของนิสิตมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เพื่อวิเคราะห์กระบวนการจัดกิจกรรมส่งเสริมจิตสาธารณะเชิงพุทธของนิสิตมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย และเพื่อนำเสนอกระบวนการจัดกิจกรรมส่งเสริมจิตสาธารณะ
เชิงพุทธของนิสิตมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

วิธีดำเนินการวิจัย: โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี (Mixed Methods Research) การวิจัยเชิงปริมาณ
กลุ่มตัวอย่าง คือ นิสิตมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย จำนวน 375 คน ได้มาจากตารางเปรียบเทียบสำเร็จของรูปเครซี่และมอร์แกน สถิติที่ใช้ คือ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 20 คน การสนทนากลุ่ม จำนวน 10 คน และผู้เชี่ยวชาญประเมินกระบวนการ จำนวน 15 คน

ผลการวิจัย: พบว่า 1) จิตสาธารณะเชิงพุทธของนิสิต แบ่งออกเป็น 2 ข้อ 7 ด้าน โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก ดังนี้ 1.1) การส่งเสริมจิตสาธารณะ จำนวน 3 ด้าน เรียงลำดับจากมากไปหาน้อย คือ ด้านการถือเป็นหน้าที่ในการดูแลรักษาของส่วนรวม ( = 4.05) ด้านการเคารพสิทธิในการใช้ของส่วนรวมร่วมกัน ( = 4.04) และ
ด้านการหลีกเลี่ยงการใช้หรือกระทำให้เกิดความเสียหายต่อสมบัติของส่วนรวม ( = 3.97) ตามลำดับ และ
1.2) จิตสาธารณะตามหลักสังคหวัตถุ 4 จำนวน 4 ด้าน เรียงลำดับจากมากไปหาน้อย คือ ด้านปิยวาจา
( = 4.17) ด้านสมานัตตตา ( = 4.14) ด้านทาน ( = 4.01) และด้านอัตถจริยา ( = 3.96) ตามลำดับ
2) ผลการวิเคราะห์กระบวนการจัดกิจกรรมส่งเสริมจิตสาธารณะเชิงพุทธของนิสิตแบ่งออกเป็น 5 ด้าน ได้แก่
2.1) ด้านหลักการส่งเสริมจิตสาธารณะ 2.2) ด้านวิธีการส่งเสริมจิตสาธารณะ 2.3) ด้านกิจกรรมส่งเสริม
จิตสาธารณะ 2.4) ด้านการประเมินผลกิจกรรมส่งเสริมจิตสาธารณะ และ 2.5) หลักสังคหวัตถุ 4 บูรณาการกับ
การส่งเสริมจิตสาธารณะ และ 3) ผลการนำเสนอกระบวนการจัดกิจกรรมส่งเสริมจิตสาธารณะเชิงพุทธของนิสิต ตามขั้นตอนของ PDCA “Deming Cycle” (Plan-Do-Check-Act) แก่ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 15 คน พบว่า ผู้เชี่ยวชาญมีความเห็นว่า กระบวนการจัดกิจกรรมส่งเสริมจิตสาธารณะเชิงพุทธของนิสิต มีความเหมาะสมมาก จำนวน 12 คน คิดเป็นร้อยละ 80.00 มีความเห็นว่าค่อนข้างเหมาะสม จำนวน 2 คน คิดเป็นร้อยละ 13.33 และมีความเห็นว่าเหมาะสมบางส่วน จำนวน 1 คน คิดเป็นร้อยละ 6.67 ตามลำดับ และเมื่อพิจารณาโดยภาพรวม ผู้เชี่ยวชาญยืนยันความเหมาะสม เป็นประโยชน์และสามารถนำไปเป็นกระบวนการจัดกิจกรรมส่งเสริม
จิตสาธารณะเชิงพุทธของนิสิตมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้อย่างเหมาะสม

ความเกี่ยวข้องกับหลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนา: บทความวิจัยนี้มีหลักธรรมที่นำมาประยุกต์ใช้ คือ หลักสังคหวัตถุ 4 หมายถึง ธรรมที่เป็นที่ตั้งแห่งการสงเคราะห์กัน เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวน้ำใจกัน เป็นหลักการครองใจคน เป็นหลักสังคมสงเคราะห์ ทำให้คนอยู่กันด้วยความรักความปรารถนาดีต่อกัน ได้แก่ ทาน ปิยวาจา
อัตถจริยา และสมานัตตตา

สรุป: ในการจัดกิจกรรมส่งเสริมจิตสาธารณะเชิงพุทธของนิสิตมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
ควรมีกระบวนการในการจัดกิจกรรม ได้แก่ หลักการ วิธีการ กิจกรรม การประเมินผล และการนำหลักสังคหวัตถุ 4 มาประยุกต์ใช้ในการจัดกิจกรรม เพื่อเป็นแบบแผนหรือแนวทางในการจัดกิจกรรมส่งเสริมจิตสาธารณะให้กับนิสิตเพื่อนำไปพัฒนาตน สังคม และมหาวิทยาลัยให้เจริญรุ่งเรืองสืบต่อไป