THE PROMOTION OF GOOD GOVERNANCE-BASED SANGHA AFFAIRS ADMINISTRATION OF THE SANGHA IN MUEANG DISTRICT,  KRABI PROVINCE

พระกิตติคุณ ขวาธิจักร; พระครูอรุณสุตาลังการ ปรีดา บัวเมือง; ดิเรก นุ่นกล่ำ; เดชชาติ ตรีทรัพย์; พระครูสิทธิสุตากร สุเมต พรหมพัฒน์; พระชีพ แก้วนิล; ปุญญาดา จงละเอียด; ทิพย์วรรณ จันทรา; พีระศิลป์ บุญทอง; วิเชษฐ์ สินประสิทธิ์กุล

ผู้แต่ง

พระกิตติคุณ ขวาธิจักร บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย
พระครูอรุณสุตาลังการ ปรีดา บัวเมือง คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย
ดิเรก นุ่นกล่ำ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย
เดชชาติ ตรีทรัพย์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตศรีธรรมาโศกราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย
พระครูสิทธิสุตากร สุเมต พรหมพัฒน์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย
พระชีพ แก้วนิล บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย
ปุญญาดา จงละเอียด คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย
ทิพย์วรรณ จันทรา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย
พีระศิลป์ บุญทอง คณะพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย
วิเชษฐ์ สินประสิทธิ์กุล คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช ประเทศไทย

คำสำคัญ:

การส่งเสริม, การบริหารงาน, หลักธรรมาภิบาล, กิจการคณะสงฆ์

บทคัดย่อ

ความเป็นมาและวัตถุประสงค์: การบริหารงานของคณะสงฆ์มีความสำคัญอย่างยิ่งในการส่งเสริมและรักษาความมั่นคงของศาสนาพุทธในสังคมไทย แต่เนื่องจากสภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว และความคาดหวังที่สูงขึ้นจากสาธารณชนในปัจจุบัน คณะสงฆ์จึงจำเป็นต้องมีการปรับปรุงและพัฒนาการบริหารงานให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการประยุกต์ใช้หลักธรรมาภิบาลที่มุ่งเน้นความโปร่งใส ความรับผิดชอบ และความมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ เพื่อสร้างความเชื่อมั่นและศรัทธาต่อองค์กรทางศาสนาให้มากขึ้น งานวิจัยนี้จึงมุ่งศึกษาการส่งเสริมการบริหารงานกิจการคณะสงฆ์ โดยเฉพาะในอำเภอเมือง จังหวัดกระบี่ ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีศักยภาพในการพัฒนาและเป็นตัวอย่างในการนำหลักธรรมาภิบาลมาใช้ในกระบวนการบริหารงาน บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาการส่งเสริมการบริหารงานกิจการคณะสงฆ์ตามหลักธรรมาภิบาลของคณะสงฆ์อำเภอเมือง จังหวัดกระบี่ และศึกษาข้อเสนอแนะเกี่ยวกับแนวทางการส่งเสริมการบริหารงานกิจการคณะสงฆ์ตามหลักธรรมาภิบาลของคณะสงฆ์อำเภอเมือง จังหวัดกระบี่

วิธีดำเนินการวิจัย: งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี ได้แก่ เชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ โดยการสัมภาษณ์ด้วยแบบสัมภาษณ์ที่ไม่มีโครงสร้างกับกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 23 ราย และใช้แบบสอบถามกับกลุ่มตัวอย่างเชิงปริมาณ จำนวน 140 รูป สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัย: พบว่า การส่งเสริมการบริหารงานกิจการคณะสงฆ์ตามหลักธรรมาภิบาลของคณะสงฆ์อำเภอเมือง จังหวัดกระบี่ โดยรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ด้านหลักคุณธรรมมีค่าเฉลี่ยสูงสุด ( $\bar{x}$ = 4.52) รองลงมา คือ ด้านความโปร่งใส ( $\bar{x}$ = 4.51) ด้านความรับผิดชอบ ( $\bar{x}$ = 4.51) ด้านความคุ้มค่า ( $\bar{x}$ = 4.51) ด้านนิติธรรม ( $\bar{x}$ = 4.50) และด้านการมีส่วนร่วม ( $\bar{x}$ = 4.48) และ 2) แนวทางการส่งเสริมการบริหารงานกิจการคณะสงฆ์ตามหลักธรรมาภิบาล จากการสัมภาษณ์กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ สามารถสรุปได้เป็นประเด็นหลัก 6 ด้าน ดังนี้ 1) ด้านหลักนิติธรรม 2) ด้านหลักคุณธรรม 3) ด้านหลักความโปร่งใส 4) ด้านหลักการมีส่วนร่วม 5) ด้านหลักความรับผิดชอบ 6) ด้านหลักความคุ้มค่า ซึ่งควรมีการนำหลักธรรมาภิบาลมาใช้ในการบริหารงานทั้ง 6 ด้าน อย่างจริงจัง เพื่อส่งเสริมการบริหารงานกิจการคณะสงฆ์ตามหลักธรรมาภิบาลของคณะสงฆ์อำเภอเมือง จังหวัดกระบี่ เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ

ความเกี่ยวข้องกับหลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนา: การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลยึดมั่นในกฎระเบียบ พระวินัย และกฎหมายบ้านเมือง เป็นการพัฒนาปัญญาและคุณธรรมด้วยหลักพระพุทธศาสนาโดยนำหลักธรรมาภิบาลมาประยุกต์ใช้ ส่งเสริมให้พระภิกษุสงฆ์ มีการบริหารจัดการเพื่อให้เกิดความโปร่งใส
ความยุติธรรม ความเสมอภาค ความซื่อสัตย์สุจริต และส่งเสริมให้มีการบริหารงานด้วยความเมตตากรุณา

สรุป: การส่งเสริมการบริหารงานกิจการคณะสงฆ์ในอำเภอเมือง จังหวัดกระบี่ โดยยึดหลักธรรมาภิบาล พบว่า การบริหารกิจการคณะสงฆ์ในพื้นที่ดังกล่าวมีประสิทธิภาพสูง โดยเฉพาะในด้านคุณธรรม ความโปร่งใส ความรับผิดชอบ ความมีส่วนร่วม และความคุ้มค่า แสดงให้เห็นว่าคณะสงฆ์มีการวางแผนและดำเนินการบริหารงานอย่างรอบคอบและเป็นระบบ ซึ่งช่วยเสริมสร้างความโปร่งใสและคุณธรรมในการปกครองส่วนข้อเสนอแนะ คือ คณะสงฆ์ควรเปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการบริหารงาน ปรับปรุงกลไกการตรวจสอบ และส่งเสริมการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า เพื่อสร้างความยั่งยืนให้กับกิจการคณะสงฆ์ และรักษาความมั่นคงของพระพุทธศาสนาในชุมชนต่อไป

เอกสารอ้างอิง

Best, J. W. (1977). Research in Education. New Jersey, United States: Prentice-Hall.

Bunmee, P. (2016). Sangha Business Administration: A Case Study of the Sangha Administrative Area, Tha Mai Subdistrict, Samut Sakhon Province. [Unpublished research report]. Rajapruek University. Nonthaburi, Thailand.

Duangsri, P. (2015). The Organization Structure and the Administrations Administrative Role of the Abbots Affecting the Buddhist Sangha Administration. [Master’s thesis, Silpakorn University]. DSpace at Silpakorn University. http://ithesis-ir.su.ac.th/dspace/handle/123456789/232.

Lowmunkong, U. (2010). Proposed guidelines for the development of Buddhist-style ethical leadership characteristics of administrators in schools under Office of the Basic Education Commission. [Doctoral dissertation, Chulalongkorn University]. Chulalongkorn University Intellectual Repository. http://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/35789.

Phra Brahmagunabhorn (P. A. Payutto). (1996). Government of the Thai Sangha. Bangkok, Thailand: Buddhadhamma Foundation.

Phrakhru Photikittikhun Kittiphong Supanyo. (2018). The Sangha Administration Based on Buddhist Good Governance of Sangha Regional Division 3. [Doctoral dissertation, Mahachulalong-kornrajavidyalaya University]. Thesis Central Library Mahachulalongkornrajavidyalaya University. https://e-thesis.mcu.ac.th/thesis/170.

Rianglaem, S. (2007). Study of Methods to Solve the Problem of Greed in Today's Society According to Buddhist Principles Thera. [Unpublished doctoral dissertation]. Mahachula-longkornrajavidyalaya University. Phra Nakhon Si Ayutthaya, Thailand.

Samamaphan, N. (1986). Buddhist Management. (2nd ed.). Bangkok, Thailand: O.S. Printing House.

Sararatana, W. (2002). Management: Principles, Theories, Educational Issues and Analysis of Thai Educational Organizations. Bangkok, Thailand: Thippayawisut.

Soma-in, C. (2003). History of Buddhism and Administration of The Thai Sangha. Bangkok, Thailand: Soutpaisallaw.

Thanananmethee, K. (2016). Influences of Good Governance and Organizational Culture on Organizational Effectiveness of the Subdistrict Administrative Organizations in the Northern Region of Thailand. Journal of the Association of Researchers, 21(1), 135-142.