การเพาะเลี้ยงแกนเอ็มบริโอตะเคียนใบใหญ่ (Hopea thorelii Pierre) พืชที่มีความเสี่ยงขั้นวิกฤติต่อการสูญพันธุ์

Main Article Content

กฤษฎา บุราไกร
ภาณุพงศ์ กาสา
กิตติญา ขวัญเมือง
สิริยาภรณ์ อ่อนโยน
ชาญณรงค์ ธนนาทธนะชน
สุทธนา ปลอดสมบูรณ์
อรัญญา พิมพ์มงคล

บทคัดย่อ

            ตะเคียนใบใหญ่ (Hopea thorelii Pierre) เป็นไม้ต้นในวงศ์ Dipterocarpaceae ปัจจุบันพบเขตการกระจายพันธุ์ต่ำและจัดเป็นพืชที่มีความเสี่ยงขั้นวิกฤติต่อการสูญพันธุ์ตามธรรมชาติ โดยทั่วไปการขยายพันธุ์ได้จากการเพาะเมล็ดมีข้อจำกัด เทคนิคเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืชเป็นทางเลือกที่สำคัญในการเพิ่มจำนวนพืชให้ได้ปริมาณมาก ดังนั้นงานวิจัยครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอิทธิพลของ N6-benzyladenine (BA), naphthaleneacetic acid (NAA) และ indole-3-butyric acid (IBA) ต่อการเจริญเติบโตของแกนเอ็มบริโอตะเคียนใบใหญ่ในหลอดทดลอง โดยนำส่วนแกนเอ็มบริโอจากผลอายุ 3 เดือน ที่เก็บจากสวนสัตว์อุบลราชธานี มาเพาะเลี้ยงบนอาหารสูตร MS (Murashige and Skoog) ที่เติม IBA 0 0.1 และ 1 มิลลิกรัมต่อลิตร ร่วมกับ BA 0 1 2 4 6 และ 8 มิลลิกรัมต่อลิตร และสูตรอาหาร MS ที่เติม NAA 0 0.1 และ 1 มิลลิกรัมต่อลิตร ร่วมกับ BA 0 1 2 4 6 และ 8 มิลลิกรัมต่อลิตร เพาะเลี้ยงเป็นเวลา 8 สัปดาห์ พบว่าสูตรอาหาร MS ที่เติม IBA:BA และ NAA:BA ที่ 0.1:4 และ 0:1 มิลลิกรัมต่อลิตร ส่งผลให้มีจำนวนยอดของแกนเอ็มบริโอมากที่สุดคือ 1.40 และ 1.20 ยอด ตามลำดับ ผลการวิจัยครั้งนี้เป็นข้อมูลพื้นฐานที่อาจเป็นประโยขน์ต่อการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อตะเคียนใบใหญ่ในอนาคตได้

Article Details

How to Cite
บุราไกร ก., กาสา ภ., ขวัญเมือง ก., อ่อนโยน ส., ธนนาทธนะชน ช., ปลอดสมบูรณ์ ส., & พิมพ์มงคล อ. (2022). การเพาะเลี้ยงแกนเอ็มบริโอตะเคียนใบใหญ่ (Hopea thorelii Pierre) พืชที่มีความเสี่ยงขั้นวิกฤติต่อการสูญพันธุ์. วารสารวิทยาศาสตร์และวิทยาศาสตร์ศึกษา (JSSE), 5(1), 49–57. https://doi.org/10.14456/jsse.2022.5
บท
บทความวิจัยทางวิทยาศาสตร์

References

Bunnag, S. (2013). Plant tissue culture and gene transfer (in Thai). Khon Kaen: Khon Kaen University Printing House.

Bupbanphot, J., Phueknang, J., Phuphat, M., Rattanapracha, S. and Danchutham, A. (2013). Conservation and Utilization of Dipterocarpaceae (in Thai). Forest and Plant Conservation Research Office, Department of National Parks, Wildlife and Plant Conservation.

Chanprem, S., Sonthikun, Y., Onwimol, P. and Chanprem, S. (2018). Shoots induction from in vitro node of teak (in Thai). King Mongkut's Agricultural Journal, 36(2), 126-134.

Chirakiatkul, Y., Uthaichamsriphon, J. and Ritthichai, P. (2018). Effect of Culture Periods on Antioxidant Contents of In Vitro Smilax corbularia Shoots (in Thai). Thai Science and Technology Journal, 27(6), 1067-1077.

Department of National Parks. (2013). Handbook of Plant Selection and Reforestation for Flood Prevention in the Northeastern Thailand (in Thai). Bangkok: The National Buddhism Office Printing House.

Department of National Parks. (2016). Takhian Bai Yai (in Thai). Retrieved 26 October 2020, from dnp; http://www.dnp.

Kaweeta, R. (1998). Plant tissue culture: principles and techniques (2nd edition) (in Thai). Bangkok: Kasetsart University.

Khamparat, S. (2005). Tissue culture and genetic diversity study of Makjong (Scaphium macropodium Beaum) (in Thai). Master's thesis. Major in Biotechnology, Faculty of Science, Ubon Ratchathani University.

Kuamanee, P. (1995). Techniques in plant tissue culture (2nd printing) (in Thai). Bangkok: Odeon Store Publishing House.

Linington, I. M. (1991). In vitro propagation of Dipterocarpus alatus & Dipterocarpus intricatus. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 27(1), 81-88.

Maikami, M. (2021). Effect of soil containing coffee grounds on germination and growth of water convolvulus seedling (in Thai). Journal of Science and Science Education, 4(2), 155-163.

Mongkhonsuk, Y., Sumkaew, D., Likitthumnit, P., Wongwaen, P. and Kaweekitthammakul, W. (2007). In vitro micropropagation of agarwood (Aquilaria crassna) (in Thai). In Proceedings of 45th Kasetsart University Annual Conference: Plants (pp. 532-538). Bangkok: Kasetsart University.

Murashige, T. and Skoog, F. (1962). A revised medium for rapid growth and bioassays with tobacco tissue cultures. Physiologia Plantarum, 15(3), 473-497.

Nakamura, K. (2006). Micropropagation of Shorea roxburghii and Gmelina arborea by Shoot-Apex Culture. Plantation Technology in Tropical Forest Science, 1(1), 137-150.

Newman, M. F. and Pooma, R. (2017). Hopea thorelii Pierre. The IUCN Red List of Threatened Species 2017, Retrieved 18 April 2021, from iucnredlist; https://www.iucnredlist.org/species.

Phutalun, W. (2008). Medicinal plant tissue culture, guideline studies for pharmacologically secondary metabolite productions (in Thai). Khon Kaen: Khon Kaen Print Pattana.

Poopath, M., Sookchaloem, D., Duangjai, S. and Pooma, R. (2017). Hopea macrocarpa (Dipterocarpaceae), a new species from Peninsular Thailand. Thai Forest Bulletin (Botany), 45(1), 94-98.

Puttharak, P. and Yookong, W. (2011). Conservation and propagation Taminadia uliginosa Retz. and Sauropus androgynus (L.) Merr. by technique of in vitro culture (in Thai). Naresuan University Journal, 19(3), 1-7.

Ridley, H. (1900). Dammar and Wood Oil. Journal of the Straits Branch of the Royal Asiatic Society, 34(1), 89-94.

Sasaki, S. (2006). Ecology and physiology of Dipterocarpaceae. Plantation Technology in Tropical Forest Science, 1(1), 3-22.

Scott, E. S., Rao, A. N. and Loh, C. S. (1988). Production of plantlets of Shorea roxburghii G. DON. from embryonic axes cultured in vitro. Annals of Botany, 61(2), 233-236.

Scott, E. S., Rao, A. N. and Loh, C. S. (1995). Preliminary studies of micropropagation of Hopea odorata, a dipterocarp tree. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 41(2), 193-196.

Singh, M., Sonkusale, S., Niratker, Ch. & Shukla, P. (2014). Micropropagation of Shorea robusta: an economically important woody plant. Journal of Forest Science, 60(2), 70–74.

Srisawad, T. (2007). In vitro propagation of Chan Ka pho (Vatica diospyroides Symington) (in Thai). Research Project. Prince of Songkla University, Surat Thani.

Thongampai, P. (1986). Plant hormones and synthetic substances (in Thai). Bangkok: Dynamic Printing.