อิทธิพลที่มีต่อความสามารถในการแข่งขันของอุตสาหกรรมอาหารทะเลแช่แข็งในประเทศไทย
คำสำคัญ:
อิทธิพล, ความสามารถในการแข่งขัน, อุตสาหกรรมอาหารทะเลแช่แข็งบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาปัญหาและอุปสรรคที่มีต่อความสามารถในการแข่งขันของอุตสาหกรรมอาหารทะเลแช่แข็งในประเทศไทย 2) วิเคราะห์อิทธิพลที่มีต่อความสามารถในการแข่งขัน และ 3) เสนอแนวทางการพัฒนาความสามารถในการแข่งขัน รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ บุคลากรภาครัฐที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมอาหารทะเลแช่แข็ง 11 คน และผู้ประกอบการภาคเอกชนที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมอาหารทะเลแช่แข็ง 11 คน รวม 22 คน ใช้วิธีการคัดเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง ดำเนินการวิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหาในประเด็นต่าง ๆ เพื่อหาข้อสรุปแล้วเข้าใจภาพรวม
ผลการศึกษาพบว่า 1) ปัญหาและอุปสรรคที่มีต่อความสามารถในการแข่งขัน พบว่า อุตสาหกรรมอาหารทะเลแช่แข็งของไทยเผชิญกับปัญหาและอุปสรรคหลายประการ เช่น ความผันผวนของวัตถุดิบ มาตรฐานที่เข้มงวดของประเทศนำเข้า การขาดแคลนบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะทาง รวมถึงปัญหาด้านโลจิสติกส์และการขนส่ง ในขณะที่ปัจจัยภายนอก เช่น การเปลี่ยนแปลงทางการเมือง นโยบายของรัฐ และความผันผวนทางเศรษฐกิจ ล้วนมีผลกระทบโดยตรงต่อความสามารถในการแข่งขันของอุตสาหกรรม 2) อิทธิพลที่มีต่อความสามารถในการแข่งขัน พบว่า การเปลี่ยนแปลงทางการเมือง นโยบายของรัฐ และความผันผวนทางเศรษฐกิจ ล้วนมีผลกระทบโดยตรงต่อความสามารถในการแข่งขันของอุตสาหกรรม จากการวิเคราะห์ด้านเศรษฐกิจพบว่าอัตราแลกเปลี่ยนและภาวะเศรษฐกิจถดถอยส่งผลให้ความต้องการสินค้าลดลง ในขณะที่ด้านเทคโนโลยีและสังคมพบว่าเทคโนโลยีดิจิทัลสามารถช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต แต่ยังขาดแคลนบุคลากรที่มีทักษะในการใช้เทคโนโลยีใหม่ ๆ การเปลี่ยนแปลงในรสนิยมของผู้บริโภคที่ให้ความสำคัญกับความปลอดภัยของอาหารและสิ่งแวดล้อมยังส่งผลต่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์อีกด้วย และ 3) แนวทางการพัฒนาความสามารถในการแข่งขัน พบว่า ควรมีการปรับปรุงกระบวนการผลิตให้ได้มาตรฐานสากล การพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ การสร้างตราสินค้าที่แข็งแกร่ง การขยายตลาดส่งออกโดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัล การฝึกอบรมและพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ รวมถึงการสร้างความร่วมมือกับภาครัฐและเอกชนเพื่อสร้างความยั่งยืนในห่วงโซ่อุปทาน ทั้งนี้ การดำเนินงานที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและการรับผิดชอบต่อสังคมเป็นอีกหนึ่งกลยุทธ์สำคัญในการสร้างความยั่งยืนของอุตสาหกรรม
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมมลพิษ. (2558). แนวปฏิบัติที่ดีด้านการป้องกันและลดมลพิษอุตสาหกรรมอาหารทะเลแช่เยือกแข็ง: ประเภทปลา. กรุงเทพฯ: กรมควบคุมมลพิษ.
จริยา จิวาภิบาลธนากิจ. (2564). การศึกษาขีดความสามารถในการแข่งขันการส่งออกกุ้งของไทย. กรุงเทพฯ: กรมประมง.
จิณณพัต ขุนสังวาล และคณะ. (2566). การวิเคราะห์ความเสี่ยงในห่วงโซ่อุปทานของอุตสาหกรรมอาหารทะเล แปรรูป. วารสารวิทยาการจัดการมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, 2(1), 1-19.
ชลิตา ชุ่มมี. (2565). อุตสาหกรรมอาหารทะเลมีแนวโน้มฟื้นตัวต่อเนื่องท่ามกลางความเสี่ยงจากเศรษฐกิจโลกที่ชะลอลง และต้นทุนการดำเนินธุรกิจที่สูงขึ้น. เรียกใช้เมื่อ 25 ธันวาคม 2566, จาก https://www.scb
eic.com/th/detail/product/seafood-200722
นิธิสาร พงศ์ปิยะไพบูลย์. (2566). ความสามารถในการแข่งขัน มองให้ลึกเพื่อพัฒนา. เรียกใช้เมื่อ 22 กันยายน 2566, จาก https://www.prachachat.net/columns/news-1337667
พัชราภา สิงห์ธนสาร. (2563). การเพิ่มความสามารถในการแข่งขันให้กับธุรกิจส่งออกอาหารกระป๋องและอาหารแห้งในประเทศไทยตามทฤษฎีฐานทรัพยากร. วารสารเศรษฐศาสตร์และกลยุทธ์การจัดการ, 6(1), 103-120.
วัชรพจน์ ทรัพย์สงวนบุญ และปรียากมล เอื้องอ้าย. (2563). การจัดการนวัตกรรมของธุรกิจการผลิตเพื่อยกระดับความสามารถทางการแข่งขัน. วารสารบริหารธุรกิจศรีนครินทรวิโรฒ, 11(2), 49-61.
ศูนย์วิเคราะห์เศรษฐกิจ ทีเอ็มบี. (2563). อาหารทะเลแช่แข็ง. กรุงเทพฯ: ศูนย์วิเคราะห์เศรษฐกิจ ทีเอ็มบี.
สุรเดช นิลอุบล. (2565). ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสามารถทางการแข่งขันของอุตสาหกรรมอาหารทะเลแปรรูปในประเทศไทย: การทบทวนวรรณกรรม. วารสารเศรษฐศาสตร์และบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยทักษิณ, 14(1), 203-218.
สิทธิชัย ฝรั่งทอง. (2561). แนวทางการเพิ่มขีดความสามารถทางการแข่งขันของผู้ผลิตเครื่องปรับอากาศที่มีค่าประสิทธิภาพพลังงานสูง ในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี.
สุรสิทธิ์ บุญชูนนท์. (2563). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความสามารถในการแข่งขันของอุตสาหกรรมอาหารทะเลแช่แข็งของประเทศไทย: บริษัทผลิตอาหารทะเลแช่แข็ง เพื่อการส่งออก. วารสาร สมาคมนักวิจัย, 20(1), 20-32.
อรพรรณ สิทธิชัย และธานินทร์ ศิลป์จารุ. (2564). แนวทางการสร้างความได้เปรียบทางการแข่งขันสำหรับคลัสเตอร์อุตสาหกรรมอาหารแปรรูป. วารสารปัญญาภิวัฒน์, 13(2), 12-26.
อุทัย ฉันทวิทย์. (2564). ปัจจัยความสำเร็จในการส่งสินค้าไทยไปต่างประเทศ กรณีศึกษา ประเทศเยอรมัน (การส่งออกอาหารสำเร็จรูป). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
Economic Intelligence Center (EIC). (2022). Industry insight. Retrieved June 13, 2566, https://www.scbeic.com/th/eic_analysis/list/Industry-Insight
Porter, M. E. (2008). The Five Competitive Forces that Shape Strategy. Harvard Business Review, 86, 79-93.
PwC. (2022). Global Consumer Insights Pulse Survey June 2022. Retrieved June 13, 2567, from https://www.pwc.com/gx/en/industries/consumer-markets/consumer-insights-survey.html
Suppakorn Kornboontritos. (2566). Fresh, chilled, frozen and processed chicken. Retrieved June 13, 2566, from https://www.krungsri.com/th/research/industry/industry-outlook/
food-beverage/frozen-processed-chicken/io/io-chilled-frozen-processed-chicken
