แนวทางการแปลบทเพลงเพื่อการขับร้องประกอบการ์ตูน แอนิเมชั่น เรื่อง Tangled และ Brave ฉบับพากย์เสียงภาษาไทย
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
มิ.ย. 29, 2018
คำสำคัญ:
การแปลเพลง การแปลเพลงเพื่อการขับร้อง เพลงประกอบภาพยนตร์แอนิเมชั่น วรรณยุกต์ไทย
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยชิ้นนี้จัดทำขึ้นเพื่อศึกษาแนวทางการคัดสรรเสียงวรรณยุกต์ไทยให้เหมาะสมกับทำนองเพลงขับร้องประกอบการ์ตูนแอนิเมชั่น เรื่อง Tangled และ Brave โดยเลือกศึกษาเพลง When Will My Life Begin, Mother Knows Best และ Touch The Sky ผู้วิจัยตั้งสมมุติฐานไว้ว่า การแปลเพลงเพื่อการขับร้องต้องยึดความหมายและลีลาทำนองเป็นหลักในการคัดสรรคำแปล ทั้งนี้ระยะห่างและทิศทางของขั้นคู่เป็นปัจจัยที่ช่วยกำหนดกรอบการสรรคำแปลให้มีเสียงวรรณยุกต์สอดคล้องกับลีลาทำนองของต้นฉบับ
ทฤษฎีและแนวคิดหลักที่นำมาใช้ในการวิจัยได้แก่ ทฤษฎีวาทกรรมวิเคราะห์ของคริสติอาเน่ นอร์ด แนวคิดเรื่อง Singability (การนำเพลงไปขับร้องได้จริง) ในหลักการแปลเพลงห้าประการของปีเตอร์ โลว์ สัทลักษณะวรรณยุกต์ไทย (Acoustic Features) เรียบเรียงโดย ธีระพันธ์ ล. ทองค าและคณะ และแนวคิดเรื่องขั้นคู่ เรียบเรียงโดยณัชชา พันธุ์เจริญ ผู้วิจัยใช้วิธีการแจกแจงความถี่ในการปรากฏเสียงวรรณยุกต์ทั้งห้าตามทิศทางท านองจากโน้ตตั้งต้นไปยังโน้ตตัวถัดไป (ทิศทางเดิม ทิศทางขึ้น ทิศทางลง) และ ตามขั้นคู่ (1-8) ก่อนด าเนินการสัมภาษณ์เพื่อพิสูจน์สมมุติฐานในเชิงปฎิบัติ
จากการวิจัย พบว่าขั้นคู่และทิศทางขั้นคู่ ไม่ใช้ปัจจัยในการคัดสรรคำแปลเพียงประการเดียว แต่ต้องคำนึงหน่วยคำแปลและเสียงวรรณยุกต์ที่จะใช้ไปพร้อมๆ กันจึงจะสามารถแปลได้อย่างมีสมมูลภาพ อย่างไรก็ตาม พบความสัมพันธ์ระหว่างทิศทางทำนอง ขั้นคู่ และเสียงวรรณยุกต์ ดังนี้ 1) ในทิศทางเดิมวรรณยุกต์สามัญและวรรณยุกต์โทได้รับการคัดสรรในคำแปลมากที่สุด ผู้แปลใช้วิธีการซ้ำวรรณยุกต์เดิมหรือใช้กลุ่มวรรณยุกต์ที่มีระดับเสียงกลุ่มเดียวกันในการคัดสรรคำแปล เช่น วรรณยุกต์ตรี-จัตวา-โท, สามัญ-โท หรือ เอก-โท 2) ในทิศทางขึ้น ขั้นคู่ 2-3
สามารถใช้วรรณยุกต์ได้ทุกหน่วยเสียง แต่วรรณยุกต์สามัญและวรรณยุกต์โทได้รับการคัดสรรในคำแปลสูงสุด ในขั้นคู่ 4-8 วรรณยุกต์ตรีมีความถี่ในการปรากฏสูงสุด 3) ในทิศทางลง ขั้นคู่ 2-3 สามารถใช้วรรณยุกต์ได้ทุกหน่วยเสียง แต่วรรณยุกต์สามัญและวรรณยุกต์โทได้รับการคัดสรรในคำแปลสูงสุด ในขั้นคู่ 4-8 วรรณยุกต์เอกมีความถี่ในการปรากฏสูงสุด และไม่พบวรรณยุกต์จัตวาในทิศทางลงเลย
Article Details
บท
บทความ
References
กาญจนา นาคสกุล. (2551). ระบบเสียงภาษาไทย (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: โครงการเผยแพร่ผลงานวิชาการ คณะอักษรศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
กำชัย ทองหล่อ. (2555). หลักภาษาไทย (พิมพ์ครั้งที่ 53). กรุงเทพฯ: รวมสาส์น.
เขตต์อรัญ เลิศพิพัฒน์. (2545). คิดคำทำเพลง:ศิลปะการแต่งเนื้อเพลงไทย. กรุงเทพ: ทบวงมหาวิทยาลัย.
ชื่นหทัย สุริยโสภาพันธ์. (2546). ค่าความถี่มูลฐานเสียงวรรณยุกต์ไทยของผู้ไร้กล่อง เสียงประเภทหลอดอาหารตามระยะเวลาในการฝึกพูดและการรับรู้เสียง วรรณยุกต์ของผู้ฟัง (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ณัชชา โสคติยานุรักษ์. (2555). ทฤษฎีดนตรี (พิมพ์ครั้งที่ 11). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ เกศกะรัต.
ณัชชา โสคติยานุรักษ์. (2555). สังคีตลักษณ์และการวิเคราะห์ (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์เกศกะรัต.
ณัชชา โสคติยานุรักษ์. (2553). การแต่งทำนองสอดประสาน (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์เกศกะรัต.
ณัชชา โสคติยานุรักษ์. (2551). การเขียนเสียงประสานสี่แนว (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: ส านักพิมพ์เกศกะรัต.
ธีระพันธ์ล. ทองคำ และคณะ. (2544). เสียงภาษาไทย: การศึกษาทางกลสัทศาสตร์ . โครงการในแผนพัฒนาวิชาการ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นาธาน กรีน และไบรอน โฮวาร์ด (ผู้กำกับ). (2553). เจ้าหญิงซ่ากับจอมโจรแสนแสบ [ภาพยนตร์]. นำเข้าโดยบริษัท United International Picture. สหรัฐอเมริกา: ดิสนีย์แอนิเมชัน สตูดิโอ.
นิติพงษ์ ห่อนาค. (2546). เติมคำในทำนอง (พิมพ์ครั้งที่1). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ สามสี.
มาร์ค แอนดรูว์, เบร็นดา แช็ปแมน และสตีฟ เพอร์เซ็ล เอส. (ผู้กำกับ). (2555). นักรบ สาวหัวใจมหากาฬ [ภาพยนตร์]. นำเข้าโดยบริษัท United International Picture. สหรัฐอเมริกา: ดิสนีย์แอนิเมชัน สตูดิโอ.
ยศยอด คลังสมบัติ. (2544). การแปลบทเพลงในภาพยนตร์เรื่อง Moulin rouge (สารนิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ลัญฉนะวัต นิมมานรัตนกุล. (2551). หลักการประพันธ์เพลง. นนทบุรี: นิมมานรัตนกุล.
สมชาย อมะรักษ์. (2532). ทฤษฎีดนตรีสากลเบื้องต้น. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
สมนึก อุ่นแก้ว. (2555). ทฤษฎีดนตรีแนวปฏิบัติ (พิมพ์ครั้งที่ 9). อุดรธานี: มิวสิคโก.
สมศักดิ์ สร้อยระย้า. (2545). จังหวะ. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
สิรารุจ กิตติวรเชฎฐ์. (2552). การแปลเพลงประกอบภาพยนตร์เรื่อง The sound of music จากภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทยเพื่อการขับร้อง (สารนิพนธ์ปริญญา มหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.
สุนันท์ อัญชลีนุกูล. (2556). ระบบคำภาษาไทย (พิมพ์ครั้งที่4).กรุงเทพฯ: ภาควิชา ภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อโนเชาว์ เพชรรัตน์. (2555). การศึกษากลวิธีการแปลบทเพลงเพื่อการขับร้องใน ภาพยนตร์การ์ตูนแอนิเมชั่นเรื่อง The prince of Egypt, Mulan และ The corpse bride (สารนิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย.
อลัน เมนเคน และเกล็นน์สเลเตอร์(ผู้ประพันธ์ทำนองและผู้แต่งเนื้อร้อง). (2553). ชีวิตจะเริ่มเมื่อไหร่. ใน เจ้าหญิงซ่ากับจอมโจรแสนแสบ [ภาพยนตร์]. ธานี พูนสุวรรณ (ผู้แปล). กรุงเทพฯ: บริษัท เกคโค สตูดิโอ คอมเพล็กซ์จำกัด.
อลัน เมนเคน และเกล็นน์สเลเตอร์(ผู้ประพันธ์ทำนองและผู้แต่งเนื้อร้อง). (2553). แม่ รู้กว่าใคร. ใน เจ้าหญิงซ่ากับจอมโจรแสนแสบ [ภาพยนตร์]. ธานีพูนสุวรรณ (ผู้แปล). กรุงเทพฯ: บริษัท เกคโค สตูดิโอ คอมเพล็กซ์จำกัด.
อเล็กซ์แมนเดล และมาร์ค แอนดรู. (ผู้ประพันธ์ทำนองและแต่งเนื้อร้อง). (2555). บินสู่ฟ้า. ใน นักรบสาวหัวใจมหากาฬ [ภาพยนตร์]. ธานีพูนสุวรรณ (ผู้แปล). กรุงเทพฯ: บริษัท เกคโค สตูดิโอ คอมเพล็กซ์จำกัด.
Alan Menken. (n.d.). In Wikipedia. Retrieved from http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Alan_Menken&printable =yes Amos, J. (Writer and senior entertainment editor). (2010, November 24). 10 questions with Mandy Moore. Retrieved October 2, 2014, from http://www.sheknows.com/entertainment/articles/820732/10- Questions-with-Mandy-Moore
Andrew, M., Chapman, B., & Purcell, S. (Directors). (2012). Brave [Motion picture]. United States: Waltz Disney Pictures and Pixar Animation Studio. BWW. (2011, May 3). 2011 Tony nominations announced! The book of mormon leads with 14!. Retrieved August 21, 2013, from http://broadwayworld.com/article/2011-Tony-NominationsAnnounced-THE-BOOK-OF-MORMON-Leads-With-14-20110503
Barker, P. (2004). Composing for voice: a guide for composers, singers, and teachers. New York: Routledge. Bosseaux, C. (2011). The translation of song. In K. Malmkjær & K. Windle (Eds.), Oxford handbook of translation studies (pp. 183-197). New York: Oxford University Press.
Burlingame, J. (2012, November 9). Pixar pro hits with fast track. Retrieved August 21, 2013, from http://variety.com/2012/digital/news/pixarpro-hits-with-fast-track-1118061795/
Cerasaro, P. (Columnist). (2010, November 15). BWW exclusive: Alan Menken talks Tangled, Sister act, Leap of faith, Hunchback, Aladdin & more. Retrieved August 20, 2013, from http://www.broadwayworld.com/printcolumn.php?id=185730 Page
Feinberg, S. (2013, February 13). Pixar director and producer put on ‘Brave’ face again half-year after film’s release. Retrieved 21 August, 2013, from http://www.hollywoodreporter.com/race/pixar-director-producerput-brave-420766
Graham, B. (Columnist). (2010, September 28). Alan Menken exclusive Interview Tangled. Retrieved August 21, 2013, from http://collider.com/alan-menken-interview-tangled/
Graham, B. (2010, September 22). Collider visits Disney animation studios for Tangled - part 2. Retrieved August 22, 2013, from http://collider.com/disney-animation-studios-tangled-set-visit/
Green, N., & Howard, B. (Directors). (2010). Tangled [Motion picture]. United States: Waltz Disney Animation Studios.
Jardin, W. (2012, May 21). Brave soundtrack: Sounds of the highlands. Retrieved August 21, 2013, from http://www.a113animation.com/2012/05/brave-soundtracksounds-of-highlands.html
Leadbetter, R. (2012, July 22). The voice of Brave. Retrieved August 20, 2013, from http://www.heraldscotland.com/arts-ents/music/thevoice-of-brave.18187941
Love_JoBe. (2557, 16 เมษายน). [AF10] Tangmo family No.65 ::แตงโม กานต์ พิชชา วุฒิฐิติการ:: TMFC เป็นกำลังใจให้น้องแตงโมเสมอ เพราะเรารัก “คุณนายโม”. [ออนไลน์]. สืบค้น 20 สิงหาคม 2557, จาก http://pantip.com/topic/31921816
Low, P. (2005). The Pentathlon approach to translating songs. In D. L. Gorles (Ed.), Songs and significance: Virtues and vices of vocal translation, (25), 185-212. New York: Rodopi B.V.
Macdonald, R. (Columnist). (2012, November 9). Q&A:Brave director Mark Andrews. Retrieved August 20, 2013, from http://www.pixartalk.com/2012/11/q-a-brave-director-markandrews/
Mandel, A. (2012, November 26). Alex Mandel on writing songs for Pixar's Brave. Retrieved August 20, 2014, from http://www.ascap.com/playback/2012/11/wecreatemusic/alexmandel-on-writing-songs-for-pixars-brave.aspx?print=1
Mandel, A. (2012, May 10). Writing songs for Pixar’s Brave. Retrieved October 2, 2014, from http://alexmandelmusic.blogspot.com/2012/05/writing-songs-inpixars-brave.html
Mandel, A. (2012, May 10). Biography. Retrieved August 21, 2014, from http://alexmandelmusic.blogspot.com/
Mandel, A., & Andrew, M. (Composer and lyricist). (2012). Touch the sky [Music score]. In Brave [Motion picture]. Milwaukee: Hal Leonard Publishing.
Mandy Moore. (n.d.). In Wikipedia. Retrieved from http://en.wikipedia.org/wiki/Mandy_Moore Menken, A., Slator, G., & Potter, G. (Composer, lyricist & producer of Tangled. Retrieved August 20, 2013, from http://video.about.com/movies/Alan-Menken-Tangled.htm#vdTrn
Menken, A., & Slator, G. (Score producer & lyricist). (2010). Mother knows best [Music score]. In Tangled [Motion picture]. Milwaukee: Hal Leonard Publishing.
Menken, A., & Slator, G. (Score producer & lyricist). (2010). When will my life begin? [Music score]. In Tangled [Motion picture]. Milwaukee: Hal Leonard Publishing.
Mensley, T. (1998). Singing and imagination: ahuman approach to a great musical tradition. New York: Oxford University.
Nord, C. (2005). Text analysis in translation: Theory, methodology, and didactic application of a model for translation-oriented text analysis (2nd ed.). Amsterdam; New York : Rodopi.
Nover, J. (Writer). (2012, July 9). Brave: Into the open air with songwriter Alex Mandel. Retrieved August 21, 2014, from http://animatedviews.com/2012/brave-into-the-open-air-withsongwriter-alex-mandel/print/
Pearson Education Limited. (2010). Longman dictionary of contemporary English (12th ed.). (China: n.d.).
Roger. (2554, 7 มีนาคม). ใครพากย์เสียงราพันเซล ภาษาไทยหรอ > Rosenbloom, E. (Director & deputy editor, marketing & communications of ASCAP. (2010, November 24). A good hair day: ASCAP lyricist Glenn Slater disentangles his work on Tangled. Retrieved August 20, 2013, from http://www.ascap.com/playback/2010/11/wecreatemusic/a-goodhair-day-ascap-lyricist-glenn-slater-disentangles-his-work-ontangled.aspx
Ross D. (2012, June 28). Julie’s Brave decision to sing in English. Retrieved August 22, 2013, from http://www.heraldscotland.com/news/home-news/julies-brave- decision-to-sing-in-english.17993157
rotkun. (2556, 29 มีนาคม). ขอถามนิดนึงเกี่ยวกับครูแหม่มครับ (ประวัติแตงโม AF10). [ออนไลน์]. สืบค้น 20 สิงหาคม 2557, จาก http://pantip.com/topic/30310710
Wisedsook, S. (2002). Translation techniques of song lyrics in animation films for Thai versions as translated by Tanee Poonsuwan. (Master’s thesis). Bangkok: Mahidol University.
กำชัย ทองหล่อ. (2555). หลักภาษาไทย (พิมพ์ครั้งที่ 53). กรุงเทพฯ: รวมสาส์น.
เขตต์อรัญ เลิศพิพัฒน์. (2545). คิดคำทำเพลง:ศิลปะการแต่งเนื้อเพลงไทย. กรุงเทพ: ทบวงมหาวิทยาลัย.
ชื่นหทัย สุริยโสภาพันธ์. (2546). ค่าความถี่มูลฐานเสียงวรรณยุกต์ไทยของผู้ไร้กล่อง เสียงประเภทหลอดอาหารตามระยะเวลาในการฝึกพูดและการรับรู้เสียง วรรณยุกต์ของผู้ฟัง (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ณัชชา โสคติยานุรักษ์. (2555). ทฤษฎีดนตรี (พิมพ์ครั้งที่ 11). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ เกศกะรัต.
ณัชชา โสคติยานุรักษ์. (2555). สังคีตลักษณ์และการวิเคราะห์ (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์เกศกะรัต.
ณัชชา โสคติยานุรักษ์. (2553). การแต่งทำนองสอดประสาน (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์เกศกะรัต.
ณัชชา โสคติยานุรักษ์. (2551). การเขียนเสียงประสานสี่แนว (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: ส านักพิมพ์เกศกะรัต.
ธีระพันธ์ล. ทองคำ และคณะ. (2544). เสียงภาษาไทย: การศึกษาทางกลสัทศาสตร์ . โครงการในแผนพัฒนาวิชาการ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นาธาน กรีน และไบรอน โฮวาร์ด (ผู้กำกับ). (2553). เจ้าหญิงซ่ากับจอมโจรแสนแสบ [ภาพยนตร์]. นำเข้าโดยบริษัท United International Picture. สหรัฐอเมริกา: ดิสนีย์แอนิเมชัน สตูดิโอ.
นิติพงษ์ ห่อนาค. (2546). เติมคำในทำนอง (พิมพ์ครั้งที่1). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ สามสี.
มาร์ค แอนดรูว์, เบร็นดา แช็ปแมน และสตีฟ เพอร์เซ็ล เอส. (ผู้กำกับ). (2555). นักรบ สาวหัวใจมหากาฬ [ภาพยนตร์]. นำเข้าโดยบริษัท United International Picture. สหรัฐอเมริกา: ดิสนีย์แอนิเมชัน สตูดิโอ.
ยศยอด คลังสมบัติ. (2544). การแปลบทเพลงในภาพยนตร์เรื่อง Moulin rouge (สารนิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ลัญฉนะวัต นิมมานรัตนกุล. (2551). หลักการประพันธ์เพลง. นนทบุรี: นิมมานรัตนกุล.
สมชาย อมะรักษ์. (2532). ทฤษฎีดนตรีสากลเบื้องต้น. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
สมนึก อุ่นแก้ว. (2555). ทฤษฎีดนตรีแนวปฏิบัติ (พิมพ์ครั้งที่ 9). อุดรธานี: มิวสิคโก.
สมศักดิ์ สร้อยระย้า. (2545). จังหวะ. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
สิรารุจ กิตติวรเชฎฐ์. (2552). การแปลเพลงประกอบภาพยนตร์เรื่อง The sound of music จากภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทยเพื่อการขับร้อง (สารนิพนธ์ปริญญา มหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.
สุนันท์ อัญชลีนุกูล. (2556). ระบบคำภาษาไทย (พิมพ์ครั้งที่4).กรุงเทพฯ: ภาควิชา ภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อโนเชาว์ เพชรรัตน์. (2555). การศึกษากลวิธีการแปลบทเพลงเพื่อการขับร้องใน ภาพยนตร์การ์ตูนแอนิเมชั่นเรื่อง The prince of Egypt, Mulan และ The corpse bride (สารนิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย.
อลัน เมนเคน และเกล็นน์สเลเตอร์(ผู้ประพันธ์ทำนองและผู้แต่งเนื้อร้อง). (2553). ชีวิตจะเริ่มเมื่อไหร่. ใน เจ้าหญิงซ่ากับจอมโจรแสนแสบ [ภาพยนตร์]. ธานี พูนสุวรรณ (ผู้แปล). กรุงเทพฯ: บริษัท เกคโค สตูดิโอ คอมเพล็กซ์จำกัด.
อลัน เมนเคน และเกล็นน์สเลเตอร์(ผู้ประพันธ์ทำนองและผู้แต่งเนื้อร้อง). (2553). แม่ รู้กว่าใคร. ใน เจ้าหญิงซ่ากับจอมโจรแสนแสบ [ภาพยนตร์]. ธานีพูนสุวรรณ (ผู้แปล). กรุงเทพฯ: บริษัท เกคโค สตูดิโอ คอมเพล็กซ์จำกัด.
อเล็กซ์แมนเดล และมาร์ค แอนดรู. (ผู้ประพันธ์ทำนองและแต่งเนื้อร้อง). (2555). บินสู่ฟ้า. ใน นักรบสาวหัวใจมหากาฬ [ภาพยนตร์]. ธานีพูนสุวรรณ (ผู้แปล). กรุงเทพฯ: บริษัท เกคโค สตูดิโอ คอมเพล็กซ์จำกัด.
Alan Menken. (n.d.). In Wikipedia. Retrieved from http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Alan_Menken&printable =yes Amos, J. (Writer and senior entertainment editor). (2010, November 24). 10 questions with Mandy Moore. Retrieved October 2, 2014, from http://www.sheknows.com/entertainment/articles/820732/10- Questions-with-Mandy-Moore
Andrew, M., Chapman, B., & Purcell, S. (Directors). (2012). Brave [Motion picture]. United States: Waltz Disney Pictures and Pixar Animation Studio. BWW. (2011, May 3). 2011 Tony nominations announced! The book of mormon leads with 14!. Retrieved August 21, 2013, from http://broadwayworld.com/article/2011-Tony-NominationsAnnounced-THE-BOOK-OF-MORMON-Leads-With-14-20110503
Barker, P. (2004). Composing for voice: a guide for composers, singers, and teachers. New York: Routledge. Bosseaux, C. (2011). The translation of song. In K. Malmkjær & K. Windle (Eds.), Oxford handbook of translation studies (pp. 183-197). New York: Oxford University Press.
Burlingame, J. (2012, November 9). Pixar pro hits with fast track. Retrieved August 21, 2013, from http://variety.com/2012/digital/news/pixarpro-hits-with-fast-track-1118061795/
Cerasaro, P. (Columnist). (2010, November 15). BWW exclusive: Alan Menken talks Tangled, Sister act, Leap of faith, Hunchback, Aladdin & more. Retrieved August 20, 2013, from http://www.broadwayworld.com/printcolumn.php?id=185730 Page
Feinberg, S. (2013, February 13). Pixar director and producer put on ‘Brave’ face again half-year after film’s release. Retrieved 21 August, 2013, from http://www.hollywoodreporter.com/race/pixar-director-producerput-brave-420766
Graham, B. (Columnist). (2010, September 28). Alan Menken exclusive Interview Tangled. Retrieved August 21, 2013, from http://collider.com/alan-menken-interview-tangled/
Graham, B. (2010, September 22). Collider visits Disney animation studios for Tangled - part 2. Retrieved August 22, 2013, from http://collider.com/disney-animation-studios-tangled-set-visit/
Green, N., & Howard, B. (Directors). (2010). Tangled [Motion picture]. United States: Waltz Disney Animation Studios.
Jardin, W. (2012, May 21). Brave soundtrack: Sounds of the highlands. Retrieved August 21, 2013, from http://www.a113animation.com/2012/05/brave-soundtracksounds-of-highlands.html
Leadbetter, R. (2012, July 22). The voice of Brave. Retrieved August 20, 2013, from http://www.heraldscotland.com/arts-ents/music/thevoice-of-brave.18187941
Love_JoBe. (2557, 16 เมษายน). [AF10] Tangmo family No.65 ::แตงโม กานต์ พิชชา วุฒิฐิติการ:: TMFC เป็นกำลังใจให้น้องแตงโมเสมอ เพราะเรารัก “คุณนายโม”. [ออนไลน์]. สืบค้น 20 สิงหาคม 2557, จาก http://pantip.com/topic/31921816
Low, P. (2005). The Pentathlon approach to translating songs. In D. L. Gorles (Ed.), Songs and significance: Virtues and vices of vocal translation, (25), 185-212. New York: Rodopi B.V.
Macdonald, R. (Columnist). (2012, November 9). Q&A:Brave director Mark Andrews. Retrieved August 20, 2013, from http://www.pixartalk.com/2012/11/q-a-brave-director-markandrews/
Mandel, A. (2012, November 26). Alex Mandel on writing songs for Pixar's Brave. Retrieved August 20, 2014, from http://www.ascap.com/playback/2012/11/wecreatemusic/alexmandel-on-writing-songs-for-pixars-brave.aspx?print=1
Mandel, A. (2012, May 10). Writing songs for Pixar’s Brave. Retrieved October 2, 2014, from http://alexmandelmusic.blogspot.com/2012/05/writing-songs-inpixars-brave.html
Mandel, A. (2012, May 10). Biography. Retrieved August 21, 2014, from http://alexmandelmusic.blogspot.com/
Mandel, A., & Andrew, M. (Composer and lyricist). (2012). Touch the sky [Music score]. In Brave [Motion picture]. Milwaukee: Hal Leonard Publishing.
Mandy Moore. (n.d.). In Wikipedia. Retrieved from http://en.wikipedia.org/wiki/Mandy_Moore Menken, A., Slator, G., & Potter, G. (Composer, lyricist & producer of Tangled. Retrieved August 20, 2013, from http://video.about.com/movies/Alan-Menken-Tangled.htm#vdTrn
Menken, A., & Slator, G. (Score producer & lyricist). (2010). Mother knows best [Music score]. In Tangled [Motion picture]. Milwaukee: Hal Leonard Publishing.
Menken, A., & Slator, G. (Score producer & lyricist). (2010). When will my life begin? [Music score]. In Tangled [Motion picture]. Milwaukee: Hal Leonard Publishing.
Mensley, T. (1998). Singing and imagination: ahuman approach to a great musical tradition. New York: Oxford University.
Nord, C. (2005). Text analysis in translation: Theory, methodology, and didactic application of a model for translation-oriented text analysis (2nd ed.). Amsterdam; New York : Rodopi.
Nover, J. (Writer). (2012, July 9). Brave: Into the open air with songwriter Alex Mandel. Retrieved August 21, 2014, from http://animatedviews.com/2012/brave-into-the-open-air-withsongwriter-alex-mandel/print/
Pearson Education Limited. (2010). Longman dictionary of contemporary English (12th ed.). (China: n.d.).
Roger. (2554, 7 มีนาคม). ใครพากย์เสียงราพันเซล ภาษาไทยหรอ > Rosenbloom, E. (Director & deputy editor, marketing & communications of ASCAP. (2010, November 24). A good hair day: ASCAP lyricist Glenn Slater disentangles his work on Tangled. Retrieved August 20, 2013, from http://www.ascap.com/playback/2010/11/wecreatemusic/a-goodhair-day-ascap-lyricist-glenn-slater-disentangles-his-work-ontangled.aspx
Ross D. (2012, June 28). Julie’s Brave decision to sing in English. Retrieved August 22, 2013, from http://www.heraldscotland.com/news/home-news/julies-brave- decision-to-sing-in-english.17993157
rotkun. (2556, 29 มีนาคม). ขอถามนิดนึงเกี่ยวกับครูแหม่มครับ (ประวัติแตงโม AF10). [ออนไลน์]. สืบค้น 20 สิงหาคม 2557, จาก http://pantip.com/topic/30310710
Wisedsook, S. (2002). Translation techniques of song lyrics in animation films for Thai versions as translated by Tanee Poonsuwan. (Master’s thesis). Bangkok: Mahidol University.